Оқулық «Желілік және жүйелік әкімшілендіру»

1952 ж. фирма IBM фирмасы алғашқы өнеркəсіптік электрондық 
IBM 701 компьютер шығарды ол 4 мың электрондық лампадан жəне 12 
мың германийлік диодтардан тұратын параллель əрекеттегі синхронды 
ЭЕМ түрінде көрсетілді. Ал 1956 ж. IBM магнит дисктерде ақпаратты 
жинақтауышы бар алғашқы компьютерді ұсынды. 
Компьютерлерді миниатюризациялау мен жетілдіру жолындағы 
келесі қадам инте гра лды с хем а лар ды ойлап табумен байланысты 
болды. 1959 ж. Роберт Нойс, соңында Intel фирмасының негізін 
қалаушы бір пластинада транзисторлардың өзін жəне интегральды 
схема немесе чип деп аталатын олардың араларындағы барлық 
қосылыстарын құруды ұсынды. 
Интегральды схемалардағы алғашқы компьютерді Burroughs 
фирмасы 1968 ж. шығарды. 1970 ж. Intel фирмасының 
конструкторлары өз функциялары бойынша үлкен ЭЕМ-ның орталық 
процессорына ұқсас бір уақытта тек 4 бит ақпарат өңдей алатын 
бірінші микропроцессор. На базе Intel-8080 базасында 1975 ж. 
оперативтік жадысы 256 байт, пернетақтамен жəне монитормен 
жасақталмаған алғашқы коммерциялық таратылатын «Альтаир 8800» 
компьютері жасалды. 
«Альтаир» компьютері Пол Аллен жəне Билл Гейтс (Microsoft 
фирмасының болашақ негізін қалаушылар) пайдаланушыларға 
компьютермен жеткілікті түрде қарапйым қатынаста болуға мүмкіндік 
жасаған оған Basic тілінің түсініктемесін жасап шығаруының 
арқасында 
атақтылыққа 
қол 
жеткізді. 
Компьютерлер 
енді 
пернетақтасымен жəне мониторымен толық жасақтауда сатыла 
бастады, оларға сұраныс жыл сайын артып отырды. 
1981 ж. IBM фирмасы микропроцессор базасындағы 8088 алғашқы 
IBM PC дербес компьютерін шығарды. 1983 ж. Apple корпорациясы 
Lisa компьютерін – «тінтуір» манипуляторымен басқарылатын 
алғашқы кеңселік компьютер жасады. Жүйелік блок дисплей жəне 
пернетақтамен тұтас блокқа біріктірілген Laptop (ноутбук) типіндегі 
алғашқы компьютер 1984 жылы жасалды. 1986 ж. IBM Intel 
процессоры базасындағы алғашқы «трансформацияланатын» ноутбук 
моделін ұсынды. 
Жаппай тұтынуға арналған алғашқы екі ядролы процессор 2001 
жылы IBM компаниясымен шығарылған бір кристалда екі PowerPC 
ядролары бар POWER4 болды. 
Сенсорлық экраны бар ноутбуктың өзге түрі ретінде планшеттік 
дербес компьютер нарықта 2002 ж. пайда болды. 
2011 ж. үй компьютерлері үшін 8-ядролы жəне серверлік жүйелер 
үшін 16-ядролы процессорлар өндірісі игерілді. 
18 

Дербес компьютерлер нарығында IBM PC үйлесетін компьютерлер 
басым, уақыт өте келе IBM фирма атауы түсіп қалып, оларды жай ған 
«дербес компьютер» ДК деп атай бастады. 
ШM PC компьютерлерінің атақтығы ол ЮM фирмасы жасап 
шығару барысында ашық архитектура принципін жетекшілікке 
алғандығында, яғни бастапқыда компьютерді біртұтас ажырамайтын 
құрылғы қылып жасамады, оның құрастыруын тəуелсіз дайындалған 
бөліктерден жасауға мүмкіншілік берді, оған қоса құрылғылардың ЮM 
PC-мен жанасу əдістері барлығына қолжетімді болды. 
ЭЕМ архитектурасы аппараттық-бағдарламалық құралдарды 
жəнетиісті тапсырмалар класын орындау кезінде ЭЕМ функционалдық 
мүмкіншіліктерін 
анықтайтын 
олардың 
сипаттамаларын 
ұйымдастырудың ортақ принциптерінің жиынтығы деп түсіндіріледі. 
ЭЕМ архитектурасы бағасы, қолданыс аясы, функционалдық 
мүмкіндіктері, қолдану ыңғайлығы сияқты факторларды ескеретін 
аппараттық жəне бағдарламалық құралдар кешенін тұрғызумен 
байланысты көп мəселелер қатарын қамтиды, сонымен қатар 
архитектураның басты компоненттерінің бірі аппараттық құралдар 
болып табылады. Архитектура есептеу құралының құрамдас 
бөліктерінің барлық байланыстарын регламенттемейді, тек тиімді 
қолдануға арналған қажетті, маңыздысын регламенттейді. 
Есептеу құралының архитектурасын оның құрылымынан ажырату 
маңызды. 
Есептеу құралының құрылымы детализацияның (құрылғылар, 
блоктар, тораптар жəне т.б.) кейбір деңгейінде оның нақты құрамын 
анықтайды жəне жүйе ішінде байланыстарды сипаттайды. 
Ашық архитектура принципіне байланысты ЮМ РС компьютерінің 
негізгі электрондық тақтасында — жүйелік, немесе аналық, — 
ақпаратты (есептеулер) өңдеуді жүзеге асыратын блоктар ғана 
орналастырылған. 
Компьютердің 
қалған 
(перифериялық) 
құрылғыларын – мониторды, дисктерді, принтерді басқаратын 
схемалар жүйелік тақтада – слоттарда болатын стандартты 
жалғасытрғыштарға қойылатын жеке тақталарда (контроллерларда) 
жүзеге асырылған. Бұл электрондық схемаларға бірыңғай қорек 
блогынан электр көзі тартылады, ал қолайлы жəне ыңғайлы болу үшін 
осының барлығы ортақ корпусқа – жүйелік блокқа орнатылады. 
Жүйенің ашықтығы ЮМ РС үйлескен компьютерлер үшін сыртқы 
құрылғылардың 
контроллерлермен, 
контроллерлердің 
жүйелік 
тақтамен өзара əрекеттесуінің артықшылықтары қолжетімділігімен 
тұжырымдалады. 
19 

жүктеу/скачать 7.08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: