141
Мал азықтық бұршақтың, сиыржоңышқаның,
жасымықтың кейде
асбұршақтың татын
U.fabae dBy. саңырауқұлағы қоздырады. Аталған
ӛсімдік түрлеріне арнайы бейімделген формалар болады. Саңырауқұлақ бір
иелі. Ӛciмдiктiң барлық топырақ үстi мүшелері, әcipece жапырағы
залалданады. Ауруға шалдыққан ӛсімдік мүшелрінде майда, сары
бӛртпелер – эциоспораларымен эцийлер,
кейін урединиоспораларымен
қоңырлау урединийлер, күзге қарай телиоспораларымен қара-қоңыр түсті
телий бӛртпелер түзіледі. Урединиоспоралары бip клеткалы,
шар тәрізді,
тікенді, түci ашық-қоңыр, кӛлемі 20-30 18-25 мкм. Телиоспоралары бір
клеткалы, қоңыр, тегіс,
қабығы қалың, кӛлемі 25-40 19-28 мкм.
Телиоспоралар ӛсімдік қалдықтарында қыстайды.
57-сурет. Бетіне телий бӛртпелер түскен
асбұршақ жапырағы; телиоспоралар
Үрмебұршақ пен маш татын
U. phaseoli Wint.
саңырауқұлағы
қоздырады. Ауру алғаш ӛсімдіктің тӛменгі жапырақтарында білініп,
ақшыл-сары түсті эций мен эпиоспоралар түзіледі. Кейін майда,
қоңыр
түсті ұнтақты урединий мен урединиоспоралар
пайда болады. Ал вегетация кезеңінің соңына қарай
қара-қоңыр телий бӛртпелерде телиоспоралар
түзіледі. Бұл түзілген телий бӛртпелер ӛсімдік
қалдықтарында қыстап шығады.
Тат ауруын шалдыққан ӛсімдік
ассимиляция
ауданы азаюы салдарынан дақыл ӛнімі 20-30%
кемиді.
2.8 Асбҧршақтың бактериялық кҥйігі
Баетриялық
күйік
кеселі
Қазақстан
республикасында
сирек
кездесетін
аурулар
қатарына жатады. Бұл ауру асбұршақта, қытай
бұршағында, үрмебүршақта кездеседі (58-сурет).
Достарыңызбен бөлісу: 
