Оқулық Орал 015 44. Г жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық техникалық



Pdf көрінісі
бет98/228
Дата29.09.2023
өлшемі7.93 Mb.
#479238
түріОқулық
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   228
Ауылшаруашылық дақылдарының аурулары

2.4 Ақ шipік – склеротиниоз 
Ақ шірік ауруы бұршақ дақылдары ӛсірілетін барлық аймақтарда да 
кең таралған, бірақ оның айтарлықтай зияндылығы климат жағдайы 
ылғалды аймақтарда немесе жауын-шашын мол жылдары артады. 
Ауруға ӛсімдіктің сабағы, жапырағы және бұршағы шалдығып, сулы 
шірік дамиды. Кеселдің белгісі – залалданған ұлпаның жұмсаруы, түсінің 
қоңырқайтартуы және бетінің ӛңезбен жабылуы. 
Сабақ залалданғанда оның ішкі, сыртқы бӛліктерінде мақта тәрізді 
мол ӛңез түзіліп, кейін жіпшумақта ipi, кӛлемі бұршақтай склероцийлер 
пайда болады. Ауруға шалдыққан тұсынан сабақ сынып, ӛсімдік қурап 
қалады. 
Ауру қоздырғышы – Sclerotinia sclerotiorum dBy. саңырауқұлағы. 
Қоздырғыш кең шеңберлі факультативті паразит – бұршақ, атбұршақ, 


137 
үрмебұршақ, қытайбұршақ, бӛрібұршақ, күнбағыс т.б. кӛптеген 
ӛсімдіктерге бейімделген. 
Паразиттің даму циклінде конидиялы кезең болмайды, сондықтан 
ӛciмдiктің залалдануы жел және насекомдармен таралған саңырауқұлақ 
үзіндісі (бӛлігі) арқылы немесе склероцийлерден түзілген жеміс денеде 
пайда болатын қалтаспоралармен ӛтеді. 
Саңырауқұлақ склероций түрінде ӛсімдік қалдығында, топырақта, 
тұқым арасында қыстап, тыныштық кезеңнен кейін ауа райы жаңбырлы 
немесе топырақ ылғалы жоғары жылдары 15-18°С температура деңгейінде 
ӛніп жетілген қалтаспоралар ӛсімдікті залалдайды. 
Склероцийлер топырақта 1-3 см тереңдікте үш жылға дейін
сақталып, ал 6 см тереңдікте 10-12 ай ішінде тіршілігін жояды. 
Ақ шipiк кеселінен ӛсімдіктің ӛнімі күрт тӛмендеп, залалданған 
бұршақбас кӛбіне дән байламайды, түзілген жағдайда да тұқымы әлжуаз 
болады. 
2.5 Антракноз 
Бұршақ тұқымдас дақылдардың антракноз ауруы республикада кең 
таралған кеселдердің бipi. Ол бұршақ дақылдар ӛсірілетін барлық 
аймақтарда да кездеседі (52-сурет). 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   228




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет