Оқулық Орал 015 44. Г жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық техникалық
жүктеу/скачать 7.93 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 3.2.5 Сҧңғыла
| 76-сурет. Кҥнбағыстың тат ауруы:
1 – күнбағыс ӛскінінің бойындағы ауру белгілері және эциоспоралар; 2 – жаз кезіндегі аурудың белгілері және урединиоспролар; 3 – жаз соңындағы ауру белгілері және телиоспоралар Кӛктемде түскен тұқымнан ӛсіп шыққан күнбағыс ӛсімдігі жапырағының үстінгі бетінде дӛңестеу, түсі қызғылт-сары дақтар пайда болып, кейін олар шар тәрізді спермагонийлерге айналады. Жапырақтың астыңғы бетінде майда, қызыл-сары реңді, пішіні табақша тәрізді эцийлер түзіліп, тipшiлігi ӛте қысқа эциоспоралар пайда болады (76, 1-сурет). Жаз басында эциоспоралармен залалданған ӛсімдік жапырағының астыңғы бетінде майда, қоңыр тат түсті урединийлер түзіліп, олардың бойында бip клеткалы, шар тәрізді, түci ашық-қоңыр, қабығы сәл тікенді, eкі ӛнетін саңылауы бар урединиоспоралар қалыптасады (76, 2-сурет). Жаз бойы урединиоспоралар бірнеше ұрпақ түзіп, вегетацияның соңында жапырақ үстінде бойында телиоспоралары бар телий бӛртпелері пайда болады (76, 3-сурет). Пішіні эллипс тәрізді, қабығы тӛбесіне қарай қалыңдау, сабақта орналасқан екі клеткалы телиоспоралардың кӛлемі 35- 63 20-28 мкм. Телиоспоралар қыстап шыққаннан соң базидияға ӛніп, онда тӛрт базидиоспора түзіледі. базидиоспоралар желмен таралып, жас ӛсімдіктерді залалдайды. Споралардың ӛнуіне ылғал қажет, сондықтан жауын-шашыны 169 мол жылдары тат ауруы қарқынды дамиды. Кеселдің инфекция қоры – залалданған жапырақта қыстайтын телиоспоралар және танапта тӛгілген тұқымдардан ӛнген ӛсімдіктер мен арам шӛптерде (сары сояу) сақталатын саңырауқұлақ жіпшелері. Кеселдің әсерінен күнбағыс ӛсімдігінің дамуы саябырлап, тұқым ӛнімі 14-38%, ал майлылығы 4-12% тӛмендейді. 3.2.5 Сҧңғыла Сұңғыла Республикада кең тараған гүлді паразит ӛсімдік. Сұңғыла – ӛз бетіне тipшілік етпейтін, хлорофиллсіз гүлді паразит. Күнбағыс егістігінде сұңғыланың бipнeшe түpi – күнбағыс сұңғыласы (Orobanche cumana Walk.), бұтақты сұңғыла (O.ramosa L.), Египет сұңғыласы (O. aegyptica Pers.) кездеседі (77-сурет). жүктеу/скачать 7.93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|