Оқулық Орал 015 44. Г жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық техникалық



Pdf көрінісі
бет159/228
Дата29.09.2023
өлшемі7.93 Mb.
#479238
түріОқулық
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   228
Ауылшаруашылық дақылдарының аурулары

118-сурет
Қырыққабат 
кӛшетінің қара сирақ ауруы: 
1- кӛшеттің кӛктеу кезінде; 
2 – 3-4 жапырақ кезінде 
Залалданған кӛшеттерден жетілген ӛсімдіктерде, әcipece кеш пісетін 
қырыққабат сорттарында, күзде ауру қайталанады. Жапырақтар ӛзегінен 
ажырап, шipiп, орта жүйке маңайында ұсақ, жалпақ, қара склероцийлер 
түзіледі. Ауруға шалдыққан қауданның сыртқы жапырақтары қоймада 
сақталу кезінде сарғайып, құрғап, кейде тұтас шіриді. 
Қара сирақ ауруының таралуына жоғары ылғалдылық, eгicтіктe 
ӛсімдіктің жиілігі, азот тыңайтқышының артық мӛлшері, ауа 
температурасының күрт кӛтеріліп кетуі және басқа да орта жағдайлары 
ықпал етеді. Крестгүлділерден басқа қара сирақ ауруына қияр, қызылша, 
сәбіз, салат, қызанақ, бұрыш, баклажан, қарақұмық және басқа ӛсімдіктер 
шалдығады. Инфекцияның нeгiзгi қоры – топырақ және ӛсімдік 
қалдықтары. 




217 
Қара сирақ кеселінің салдарынан кӛшеттердің сапасы тӛмендеп, 
егістік сирейді. Нәтижесінде дақылдың ӛнім беру ддеңгейі тӛмендейді 
4.1.3 Жалған ақ ҧнтақ немесе пероноспороз 
Жалған ақ ұнтақ ауруы қырыққабат ӛсірілетін барлық аймақтарда 
кең таралған, әcipece жылыжайларда жиі кездеседі. Бұл ауруға кӛкӛніс 
дақылдарының кӛшеттері, ересек ӛсімдіктердің жапырағы, сонымен қатар 
тұқымдықтардың сабағы, бұршақ және тұқымқаптары шалдығады. 
Жалған ақ ұнтақ кеселінің негізгі белгісі – жапырақтың үсіңгі 
бетінде ашық-сары түсті, жайылған дақ, ал оның астыңғы бетінде ақшыл-
сұр, селдір ӛңез түзілуі. Дерт шалған ӛсімдік жапырақтары сарғайып, 
жансызданып, ӛсімдік қурайды (119-сурет). 
Дерт шалған тұқымдық ӛсімдіктердің жапырағында, сабағында, гүл 
сағағының және бұршаққабының бойында түci қара, аумағы әртүрлі дақтар 
түзіледі. Бұршаққаптың бойында пайда болған беті ойыс дақтардың 
бетінде селдір, ақ түсті ӛңез пайда болып, бұршаққаптың ішінде түзілген 
тұқым да ауруға шалдығады. Мұндай тұқымнан ӛніп шыққан ауру ӛскін 
дамып-жетілгенде, бойындағы ауру қоздырғыш саңырауқұлақ диффузды 
таралып, дерттің алғашқы бeлгici тұқым жарнағы жапырақтарында 
білінеді. Қоймада сақтау кезінде залалданған қауданның сыртқы жапырақ-
тарында беті ақ түсті ӛңезбен кӛмкерілген, жайылған сұрғылт дақтар пайда 
болады. 
Ауру қоздырғышы – Peronospora brassicae Gaeum. саңырауқұлағы. 
Оның бip клеткалы жіпшумағы клетка 
аралығында таралып, жапырақ сыртына леп 
тесігі 
арқылы 
конидиялы 
спора 
тасушылары шығып, түci ақ, жеңіл ӛңез 
түзеді. Конидиятасушылар дихотомиялы 
тармақталып, сәл иілген соңғы тармақтың 
ұшында бip ктеткалы, пiшіні сопақша 
келген, мӛлшері 12-28 
11-23 мкм 
конидиялар 
пайда 
болады. 
Ӛсімдік 
бойында, ұлпа ішінде түзілген диаметрі 25-
30 мкм ооспоралар ӛсімдік қалдықтарында 
қыстап шығып, кӛктемде ӛсімдікті алғаш 
залалдайды, 
ал 
қайта 
залалдану 
– 
конидиялармен жүреді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   228




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет