Ернинг хусусиятлари. Ер ресурсларидан самарали фойдаланиш орқали ер ва тупроқ унумдорлигини муҳофаза қилинади. Тўғри бошқарув ер табиий унумдорлигини сақлаб қолиш, ҳатто уни яхшилаш ҳам мумкин. Ферма ва ранчо эгаси ерлари ва ранчо ерларини бошқариш ҳаракатлари ер кўплаб турдаги қишлоқ хўжалиги маҳсулоти яратади. Бу ер тозалаш, дренаж, яхши ҳимоя қилиш амалиёти, суғориш, янги ва ишлаб чиқилган ўсимлик турларини ишлаб чиқариш ва ўғит ишлатиш орқали амалга оширилади.
Ер майдонининг чекланганлиги.Ертабиатанчекланган, унинг майдонини инсон кенгайтира олмайди. Чунки у табиат маҳсули ҳисобланади. Бошқа асосий воситаларни, масалан, тракторларни, машиналарни талабни қондириш мақсадида хоҳлаганча ишлаб чиқариш мумкин. Сел, шамол ва сув ер эрозияси каби табиий хавф мавжуд.
Қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқариши учун мос ер билан таъминлаш, аслида, қишлоқ хўжалик маҳсулотлари учун талаб ўзгаришига жуда сезгир ер нархини кўрсатади. Шунинг учун, қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқариш рентабеллигини ўзгаришлар охир-оқибат ер сотиш ва ижарага бериши ҳисобга олинади ва ер эгаси иқтисодий фойда ёки зарар қилади.
Режалаштириш ва ердан фойдаланиш. Бутун хўжаликлараро режалаштириш биринчи қадамлардан бири тупроқ турлари, дренаж, меҳнат унумдорлигини, шу жумладан, ер тўлиқ инвентаризация қилиш ферма ва ранчо эгаси хўжаликлари орасида ер ресурсларидан фойдаланишда ер фарқини тушунтиради. Бу маълумотларсиз ферма ва ранчо эгаси ердан фойдаланиш режасини ишлаб чиқилиши мумкин эмас. Асосий чорвачилик ва ферма ва ранчо эгаси хўжаликларига ҳосилдорлик, меҳнат унумдорлиги талаблари ва зарур амалиётлар мавжуд ер ресурсларининг табиати билан бевосита боғлиқ.
Бутун хўжаликлараро режанинг кўпинча энг чекланган ресурсига қайтишини максималлаштиришни ўз ичига олади. Ердан фойдаланишда ферма ва ранчо эгаси қисқа муддатли режалаштириш ишларини бошлашга ҳаракат қилади.
Ердан фойдаланишда ер унумдорлигига ҳудудий жойлашув ва иқлим таъсир кўрсатади. Қуйидаги расмда АҚШ минтақалари бўйлаб ерларни қийматларининг кенг кўламли жойлашиши кўрсатилган.
Қўшма Штатлар. Ҳатто бир минтақадаги ерларни баҳолари шаҳар жойларда унинг сифатига қараб катта фарқ қилиши мумкин. Бироқ, ер учун энг юқори фойдаланиш ҳам нисбий нархлар ва ишлаб чиқариш технологиясига боғлиқ. Ҳар икки вақт давомида ўзгариб ва ердан фойдаланиш ўзгаришлар ҳақида келтирилган. ХХ аср бошида шарқий Америка Қўшма Штатлари пахта ишлаб чиқарилган, ўрталарида ғарбга кўчиб яйлов ва чорвачилик маҳсулотлари ишлаб чиқариш билан алмаштирилди. Йигирманчи асрнинг иккинчи ярми давомида пахта майдонларини камайтириш ёки аҳолининг бартараф этиш учун дастурини амалга ошириш натижасида шарқда орқага қайтилди. Мидвест ва Миссисипи Делта минтақаларида соя ўсимлиги бир марта кичик ҳосилга эга эди, кейинчалик иккинчи энг муҳим ҳосилга айланган. Суғоришни ривожлантириш орқали ишлаб чиқаришда ҳосилдорлик ошди ва собиқ мол боқиш майдонлари ўзгартирилди. Техас ва Оклахома Жанубий Плаинс вилоятида ғалла ишлаб чиқаришни ўсиши бор кенг кўламли озиқлантириш операцияларини ривожлантиришда далда берди. Янги технологиялардаги барча ўзгаришлар маҳсулотларни ҳажмини оширди ва ернинг нисбий баҳосидаги ўзгаришлар кузатилди. Булар ер учун фойдали бўлди.
Достарыңызбен бөлісу: |