Пахтачилик фанини ривожлантиришнинг замонавий усуллари
Хўжаликни ривожлантириш чора-тадбирлари учун солиштириш асоси
жүктеу/скачать 4.14 Mb.
|
| 3.4. Хўжаликни ривожлантириш чора-тадбирлари учун солиштириш асоси
Ривожланиш тадбирларини қандайдир баҳолашдан олдин, солиштирилувчи вазиятлар борасида аниқ бир эчимга кэелиш кэерак. Чунки бу ерда сўз тадбирларнинг таъсирини баҳолаш тўғрисида кэетаяпти (булар қоидага кўра аста-секин қушилиб боради) ва тавсия системаси сифатида таклиф этилади: - Проектни олиб боришдан олдинги ҳолат (Олдин-Кейин-Солиштириш) ёки - Тадбирларни амалга оширмаган ҳолдаги вазият (Билан- сиз-Солиштириш). Тадбирларни амалга оширмаган ҳолда эртанги Хўжалик ривожига қарамасдан, қоидага кўра ўлчанмайди, балки фақат тадбиқ этила олади, бунда Олдин- Кейин- Солиштириш га ҳеч қандай рухсат этилмайди. Бу сўнгги методлар шуни кўрсатар эдики, барча эътиборга олиш давомида олиб борилган ўзгаришлар тадбирлар га кўра тушунтирилади, бошқача айтганда тадбирларни амалга оширмаслик бошланғич ҳолатнин ҳеч қандай ўзгаришларини бермаган бўлар эди. Бу фақат жуда камдан-кам мустасно ҳолларда эътиборга олиниши керак. Тадбирларсиз ривожланишнинг аниқланиш муаммоси- бу ёки ривожланиш йўналишларини тадбиқ қилиш орқали ёки солиштириб бўладиган ҳолатларда кузатилган ривожланиш билан солиштириш орқали ўз ечимини топиши керак. Бу иккала солиштириш асосларидаги фарқларни ойдинлаштириш учун қуйидаги кўриниш хизмат қилади (Кўриниш 1 га қаранг). У ҳар хил имкониятларни кўрсатади, яъни вақт давомида хўжалик ютуғининг (бу ерда фойдаланиш сифатида ифодаланган) тадбирлар билан ёки тадбирларсиз ривожлана олишини кўрсатади . Кўриниш 1: Фойданинг Чора тадбирлар билан ёки чора-тадбирларсиз ривожланиши (фойдаланиш орқали)
Ҳар доим эътиборга олиш даври сўнгида Хўжалик муваффақиятини (Умумий фойдаланиш) тадбирлар билан амалга оширишдан олдинги (бошланғич давр) муваффақиятлар билан солиштирганимизда эди, ҳар маҳал натижа тўлиғича ҳар хил ва тадбирлар муваффақияти учун маъносиз бўлар эди. Ҳақиқатдан ҳам кўрсатилган мисолларда бу тадбирлар орқали эришилган кўпроқ муваффақият (Соф фойдаланиш) лекин доим ухшаш. Лекин бу фақат шундай ҳисобланиши керакки, агар хўжалик ривожланиши муваффақияти (Фойдаланиш) Тадбирларсиз Солиштириш асоси сифатида хизмат қилса. Ифодаланган боғлиқликка қўшимча равишда кўриб чиқилган хўжалик ишлаб чиқариш ривожи тадбирларида аниқ фарқланиши керак, яъни қайси Тадбирлар (-Қисми) ҳақиқатан қайси таъсирларни юзага келтиради. Хўжаликни режалаштиришда муаммолар ҳам келиб чиқади, яъни қоидага кўра суб-оптимал ташкил этилган Оддий (режалштирилмаган)-Хўжалик кейинги оптимал ташкил этилган Режали-Хўжалик билан солиштирилади ва ривожланиш тадбирларининг муваффақиятлари фарқи ўлчаб чиқилади. Хўжалик ривожланишини режалаштириш доирасида тахминан режа тайёрланади, унинг муваффақияти ишлаб чиқариш техникасига оид яхшилашга ҳам, шунга боғлиқ бўлмаган Инвестиция тадбирларига ҳам асосланади ва тушунилмаслиги керакки-қайси Тадбирлар қай миқдорда умид қилинган муваффақиятларга ёрдам беради. Имкони борича муваффақият хатто ишлаб чиқариш техникасига оид яхшилашлар орқали нисбатан катта Инвестиция билан , шундай қилиб унинг муваффақияцизлиги тўлиғича бекитилади. Шунинг учун, хўжаликни режалаштиришда босқичма-босқич иш усули муҳим ҳисобланади. Бу дегани Тадбирларни хўжалик ривожланиши учун тавсия этилган режага, аввало ишлаб чиқариш техникасига оид яхшиланишини опималлаштириш фаолиятларини баҳолаш учун режа тайёрланади. Сўнгра бу режа яна хўжаликни ривожлантирилиши учун тавсия системаси сифатида Оптималлаштириш+Инвестиция да Инвестиция фаолиятини баҳолаш учун қўлланилади. жүктеу/скачать 4.14 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|