1824 жылы Бөкей ханның мұрагері жәңгір
хан тағына отырғаннан кейін шығай сұлтан
мемлекеттік қызметтен біржола босайды. Оған
қоса императордан, Каспий теңізінің солтүстік-батыс
жағалауын жалға алған граф Безбородько осы
кезде сұлтан Шығайдан бұрынғы орда орналасқан
жерден кетуін үзілді-кесілді талап етеді. Суы мол,
шөбі шүйгін жерден шағыл басқан қырға көшіп барған
Шығайдың малы қырылып қалады. 1825 жылдың
қараша айында сұлтан Шығайдың өзі де дүниеден
өтеді. Осылайша Дәулеткерей 5 жаста әкесінен жетім
қалады. Әкесі өлгеннен кейін Дәулеткерей Шеркеш
руының басқарушысы, немере ағасы Меңдігерей
Бөкейхановтың қолында тәрбиеленеді. Ішкі ордада
малы мен жері, дүние-мүлкі жағынан Жәңгірден кейін
екінші орында болған Меңдігерей інісі Дәулеткерей-
ді болашақта ірі ел басқарушы сұлтан болуға тәр-
биелейді. Дәулеткерейдің әкімшілік қызметпен шұғыл-
дануына ХІХ ғасырдың 50-жылдарында Ішкі орданы
басқару жөніндегі Уақытша Кеңесті Г.В.Ващенконың
басқаруының үлкен әсері болды. Оның қолдауымен
Дәулеткерей 1852 жылы Ноғай руының басқарушы-
сы болып тағайындалады. Осы кезде Дәулеткерей
атақты домбырашы, композитор Беріш руының Бегіс
бөлімінің бұрынғы старшинасы Мүсірәлі Бердиевпен
кездеседі.
1836-1837 жылдары Ішкі ордадағы И.Тайманұлы
бастаған көтеріліске белсене араласқаны, патша
өкіметінің отаршылдық саясатына қарсы шыққаны
үшін қызметінен қуылған М.Бердиев бұдан былай
Дәулеткерейдің өнер жолындағы жетекшісіне айна-
лады. Күйші-сазгер М.Бердиевтің Дәулеткерейдің
өнердегі ұстазы болғандығын Дина Нұрпейісова да
растайды.
Достарыңызбен бөлісу: |