Қазақ халқының тарихына көз жіберсек сонау Күлтегін,
Білгеқаған, Тоныкөктен бастап жерін, елін, тілін, дінін қорғаудағы
өш пес ерліктерге толы. Бесік жырынан басталатын ерлікке бау
лу дәстүрлері - түркі халқына тэн негізгі ырымдар. М әселен,
Күлтегін жазбаларында: «Елтеріс қағанның алғырлығы, еліне д е
ген сүйіспеншілігі Күлтегіннің қанына ана сүтімен сіңді», - деген
көне жазу бар.
Қазақтың дәстүрлі төл мэдениетінің қалыптасуы мен кемеліне
келу уақыты Алтын Орданың ыдырауы мен Қазақ хандығының өмір
сүрген кезеңдері, яғни, XV-XVIII ғғ. аралығын қамтиды. Бұл тұста
қазақ халқы көшпенділікке негізделген материалдық мэдениетін.
салт-дәстүрлері мен эдет-ғұрыптарын, рэміз-рэсімдерін, эдеп
ж үйесі мен жеті аталық үрдісін одан эрі дамыта отырып, өзіндік
халықтық ерекшеліктерін қалыптастырды.
Imapay.
Журналист этикасының табигаты
13
Ұлттық мәдениеттің іргетасын кұрған ауызекі дәстүрдің халық
арасындағы ірілі-кішілі сөз өнері жампоздарынсыз өркен жайып,
дамуы тіптен мүмкін еместігі де шындық. Орта ғасырлар, одан да
ерте кезеңдердегі рухани мәдениеттің жиынтық көрінісі, тұтас та-
рихи дэуірлерді қамтыған «Қыз Жібек», «Қобыланды», «Қамбар
батыр» сияқты эпикалық мұралардың кейінгі замандарға жетуі де
солардың ұлы азаматтық еңбегі екендігі даусыз. Қазақ халқында
жақсы таралған тәрбиелік сипаттағы хикаяларда, дастандарда
тілге ие болып, сөзді жүйелі сөйлеуді анық, эрі нұсқалы жеткізуді
қатты ескертеді.
Қазақ ауыз әдебиетінің көптеген жанрларының ішінде, ба-
тырлар жыры мен ғашықтық жырларда шынайы махаббат, адам
жан дүниесінің пэктігін, тазалығын, адамгершілігін жэне бас
Достарыңызбен бөлісу: |