Инвестициялар, Қаржы және есеп investments, finance and accounting
жүктеу/скачать 1.81 Mb. Pdf көрінісі
|
| ISSN 2224 – 5561
Central Asian Economic Review 160 жеке әдістерге негізделген нақты тәуекел дәрежесін анықтау; болашақта тәуекелді арттыру немесе төмендету мүмкіндігін бағалау. Тәуекел дәрежесін бағалау критерийлері жалпы, сондай-ақ белгілі бір тәуекел түрлері үшін болуы мүмкін. Несиелік тәуекелді бағалаудың экономикалық әдебиеттерінде неғұрлым дамыған, олар белгілі «С» ережелері: қарыз алушының беделі, қарыз алу мүмкіндігі, ағымдағы қызмет барысында қарызды өтеу үшін қаражат табу мүмкіндігі, қарыз алушы капиталы, несие бойынша кепілдік, несие операцияларының шарттары, бақылау (операцияның заңнама мен стандарттарға сәйкестігі) [10]. Сурет 1 – Тәуекелдерді басқару процестері анықталған. Ескерту – [4] дерек көзі негізінде авторлармен құрастырылған Банктердегі тәуекелдерді басқару процестеріне көңіл бөлген дұрыс. Бұл жүйелі түрде болатын банктегі процесс. Яғни тәуекел деңгейін ең бірінші сәйкестендіріп идентификация жасау керек [15]. Содан соң тәуекелдер деңгейін бағалау қажет.Одан кейін болатын үрдіс тәуекелдерді бақылап мониторинг жасау болады [16]. Ең соңында осы процестердің болуын қадағалап іске асыру кере болып табылады. Тәуекелді басқару кезінде де жүйелі түрде басқару қажет. Себебі тәуекелдің алдын алып, бодырмау осы қолданған тәсілдер мен құралдарға байланысты болып келеді [17]. Тәуекелді шектеу Тәуекел қаупін азайту Тәуекелді басқаруды қабылдау Саясат,процесс,лимит Диверсификация,әртараптандыру Сақтандыру хеджирлеу Тәуекелді азайту құралдары 1.Тәуекелді сәйкестендіру / идентификация 2.Тәуекелді бағалау 4.Шараларды іске асыру 3.Мониторинг,бақылау Сурет 1 – Тәуекелдерді басқару процестері анықталған. Ескерту – [4] дерек көзі негізінде авторлармен құрастырылған Банктердегі тәуекелдерді басқару процестеріне көңіл бөлген дұрыс. Бұл жүйелі түрде болатын бан- ктегі процесс. Яғни тәуекел деңгейін ең бірінші сәйкестендіріп идентификация жасау керек [15]. Содан соң тәуекелдер деңгейін бағалау қажет.Одан кейін болатын үрдіс тәуекелдерді бақылап мо- ниторинг жасау болады [16]. Ең соңында осы процестердің болуын қадағалап іске асыру кере болып табылады. Тәуекелді басқару кезінде де жүйелі түрде басқару қажет. Себебі тәуекелдің алдын алып, бодырмау осы қолданған тәсілдер мен құралдарға байланысты болып келеді [17]. - Тәуекелді шектеу - Тәуекел қаупін азайту - Тәуекелді басқаруды қабылдау - Саясат,процесс,лимит - Диверсификация,әртараптандыру - Сақтандыру хеджирлеу - Тәуекелді азайту құралдары Тәуекелді шектеу Тәуекел қаупін азайту Тәуекелді басқаруды қабылдау Сурет 2 – Тәуекелді басқарудың тәсілдері мен құралдары көрсетілген. Ескерту – [11] дерек көзі негізінде авторлармен құрастырылған Реттеушінің пруденциялық нормативтерін бұзатын, өтімділігі жоқ шағын банктерден лицензияларды қайтарып алу посткеңестіктегі бірқатар елдере орын алған. Соңғы бес жылда Ресейдің Орталық Банкі 350-ден астам несиелік ұйымдарды жапты. Мәселен Украинада 183 банк жұмыс істеді. Соңғы үш жылда шағын және бірнеше негізгі қаржы институттарының жартысын жойды. Ал Қазақстанда соңғы бес жылда 10-нан астам банк жабылды. Осылайша, 2019 жылы Қазақстанның банк секторында 28 банк, ал 2018 жылы 32 банк болған, ал активтерінің көлемі бойынша нарықтың алғашқы 5-і нарықтың 64% -ын құрайды. жүктеу/скачать 1.81 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|