Маалымат иштеп чыгуу авто системасы, 140212 Электр менен камсыдоо (тармактар боюнча) философия

Глобалдуу проблемалардын келип чыгуу себептери, маңызы. Глобалдуу проблемалар жана 
коомдук процесс. 
Глобалдуу проблемаларды чечүүнүн жолдору. 
.Адамзаттын келечеги жана реалдуу тарыхый процесс. 
Адабияттар:
1. Байбосунов А. Донаучные представления кыргызов о природе. Ф.,1990.
2. Введение в философия. Ч 2., М., 1989.
3. Круть И.В. Забелин И.М. Очерки представлений о взаимодействий природы и 
общества. М., 1988.
4. Вернадский В.Н. Размышления натуралиста. Кн.1-2. М., 1975-1977.
5. Маркович Д.Ж. Социальная экология, М., 1991.
6. Моисеев Н.Н. Человек и ноосфера. М., 1990.
Кошумча адабияттар: 
1. Платонов Г. В. Диалектика взаимодействия общества и природы. М., 1989. 
2. Лорец К. Восемь смертных грехов цивилизованного человечества. В журн. Вопросы 
философии, 1992. №3. 
3. Предупреждение человечеству, Декларация ученых по глобальным проблемам. В журн. 
Человек. – 1993. №5. нгельс Ф. Диалектика природы. Т.20.
Жаратылыш – материянын түрдүү формасынын баары десек болот. Адамды коомдо кураган 
өсүмдүктөр жана жаныбарлар дүйнөсү (биосфера). Жаратылыш - кең маанисинде бүткүл 
материалдык дүйнө, обьективдүү реалдуулук: тар маанисинде коомду курчап турган чөйрө, 
жердин белгилүү бир адам катнаш жасаган бөлүгү, чөйрөсү. 
Жердин (башка планеталарга салыштырмалуу) жашоо үчүн зарыл болгон шаттары боюнча 
артыкчылыгы төмөндөгүдөй: 
1. Күн - Жер жана башка Күн системасындагы планеталар тегерегинде айланган, орточо 
өлчөмдөгү жана күндөгү жылдыз. Өтө чоң (“ыссык”) же өтө кичинекей (“муздак”) 
жылдыздардын тегерегинде жашоо мүмкүн эмес; 
2. Жер Күндөн оптималдуу алыстыкта - 150 млн. Км алыс жайгашкан (эгер Жер Күнгө 10 - 
15 млн. Км жакыныраак жайгашса, чөлгө айланмак, 10 - 15 млн. км алыс алысыраак 
болсо, муз каптамак; 
3. Жер орточо олчөмгө ээ, өтө кичинекей планелар (м: Меркурий, Плутон) өтө начар 
тартылуу күчкө ээ, демек алардын айланасында атмосфера жана башка жашоонун шарттары 
түзүлө албайт, тескерисинче, өтө чоң гигант планеталарда (Юпитер, Сатурн) өтө күчтүү 
болгондуктан, айланасында өткөргүчтү кыймылдаткан катмар түзүлүп, жашоонун пайда 
болушуна жол бербейт; 
4. Жер өзгөчө атмосферага - газ, буу түрүндөгү катмарга ээ. Ал биринчиден, Жерди, күндү 
жана башка радиаиялардан, космостун жашоого зыян таасирлеринен коргойт, экинчиден, 
тирүү организмдердин жашоосу жана дем алуусу үчүн зарыл болгшон кислород жанга азотту 
алып жүрөт, үчүнчүдөн, Жердин тез ыссып жана тез муздап кетишине жол бербей, 
температуралык тең салмактуулукту сактайт. 

5. Жерде жашоонун зарыл элементи - суу бар. 
- Табигый жаратылыш – адамга көз карандысыз жашаган жердештер буга жапайы 
жаныбарлар жана өсүмдүктөр дүйнөсү, суулар тоо таштар ж.б. кирет. 
- Жасалма жаратылыш – адам баласы аркылуу п. б. жаратылыш буга адам иштеп чыккан 
жаныбарлар жана өсүмдүктөр түрлөрү, адам эккен бак жана токойлор. адам курган суу 
сактагычтар жана каналдар адам 
айдаган талаалар ж.б. кирет. Бул эки байланыш тыгыз байланышта турушат. 
Жасалма жаратылыш табигый жаратылыштан келип чыгат. Коом өнүккөн сайын жасалма 
жаратылыш чөйрөсү кеңеет, ал эми табигый жаратылыш азаят. 
Жаратылыш жана коом бири бирине чоң таасирин тийгизет жана байланышта турушат. 
Жаратылыштын коомго тийгизген таасири төмөнкүдөй: 
1. Жаратылыш коомдун негизги жашоо шарты чөйрөсү жана б. а. коомдун үйү. 
Жаратылыштан сырткары коом жашай албайт. 
2. Жаратылыш коомдун өнүгүсүнө белгилүү таасирин тийгизет ал коомдун өнүгүшүн 
ылдамдатышы менен акырындатышы мүмкүн. Эгер коомдун жаратылыш шарты жакшы 
жерде жайгашса ( жер семиз, кен байлык көп, климаты жакшы ж.б.) бул шарттар коомдук 
өнүгүүнү ылдамдатат ал эми жаратылышта болгон стихиялык көрүнүштөр – жер титирөө, 
сел басуу, кен байлык азайып жана жок ж.б.жаман шарттар коомдун өнүүгүсүнө тоскоолдук 
кылып, өнүгүүнү акырындатат. бирок жаратылышты коомдун өнүгүүсүндө негизги ролду 
ойнойт деп болбойт. Коомдун өнүгүсүнө чечкиндүү ролду өндүрүштүк күчтөрдүн деңгээли 
ойнойт. б.а. адамдын эмгке куралынан илимдин деңгээли. 
3. Жаратылыштын коомдук өндүрүштүн тармактарын багыттайт. Ар бир коом жаратылыш 
байлыктарына карап, климатты эске салып, ошого жараша болгон өндүрүштүктүн түрүн 
өнүктүрөт. Ошону менен бирге коом дагы жаратылышка белгилүү таасирин тийгизет. Ал 
таасир эки жактуу болот: 

жүктеу/скачать 0.65 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: