Ұндағы минералды қоспалардың мөлшері мен дəмін анықтау

11
қолайсыз жағдайларда сақтағанда пайда болады. Жағымсыз иіс 
микроағзалардың тіршілік əрекеті, жағымсыз қоспалардың болуы 
нəтижесінде пайда болуы мүмкін. 
Наубайханалық бидай ұнының сапалық көрсеткіштері 1.2 кестеде 
көрсетілген. 
Кесте 1.2. 
Наубайханалық бидай ұнының сапалық көрсеткіштері 
Көрсеткіштер 
Ұн сұрыптарының сипаттамасы мен нормасы 
Жоғары 
І 
ІІ 
Қара бидай 
Түсі 
Ақ 
немесе 
ақшыл 
ренді 
Ақ 
немесе 
ақшыл 
сарғыш 
ренді 
Ақшыл 
сарғыш 
немесе 
сұрғылт 
ренді 
Ақшыл сарғыш 
немесе сұрғылт 
ренді, 
бидайдың қабық 
бөлшектері бар 
Иісі 
Бидай ұнына тəн, бөтен иіссіз, көгермеген 
Дəмі 
Бидай ұнына тəн, бөтен дəмі жоқ,қышқыл емес, ащы 
емес 
Ылғалдығы, % көп 
емес 
15,0 
15,0 
15,0 
15,0 
Құрғақ 
заттарға 
есептегендегі 
күлділігі, %, көп 
емес 
0,55 
0,75 
1,25 
Тазалауға дейін 
күлділік 
0,07% 
төмен, бірақ 2,0% 
көп емес 
Шикі 
ұн 
белогының 
мөлшері, % 
сапасы, кем емес 
28 
30,0 
25,0 
20,0 
1кг-дағы 
металл 
магнитті қоспа, мг 
3,0 
3,0 
3,0 
3,0 
Ұнтақтау ірілігі, 
%: жібек маталы 
електегі қалдық, 
көп емес 
Елек №43 
5 
Елек 
№35 
2 
Елек №27 
2 
- 
Жібек маталы елек 
арқылы өту, көп 
емес
Елек 
№43 
80 
Елек №38 
80 
Елек №38 
80 
 
Ұндағы минералды қоспалардың мөлшері мен дəмін анықтау 
Минералды қоспалардың болуымен дəмі ұнның аз ғана мөлшерін 
шайнау арқылы анықтайды. Ұзақ шайнағанда қалыпты сапалы ұн жағымды 
сезімімен тұщы дəмі бар. Қышқыл немесе ащы дəм ұнның бүлінгенін 
көрсетеді. Қытырлық шайнағанда ұндағы минералды қоспалардың (құм, саз) 
болуын растайды. 
 
Ұнның түсін анықтау 
Талдау күндізгі шашыраңқы жарықта немесе құрғақ жəне дымқыл 
сынама бойынша жеткілікті ашық жасанды жарықта жүргізіледі. Салмағы 3-
5г сыналатын ұнды жəне белгіленген үлгідегі ұнды өлшеу өлшемі 50х150мм 
шыны пластинкаға салады. Тегіс қалақшамен немесе шынының қырымен 
қалыңдығы 5мм-ге жуық қабат алғанға дейін ұнның екі бөлігін тегістеп, тегіс 
бетті алу үшін басқа шыны пластинкамен қысады. Ұнның түсін зерттелетін 
үлгінің түсін эталонмен салыстырып, құрғақ сынама бойынша анықталады. 
Ұн салынған пластинканы көлбеу күйінде суы бар ыдысқа абайлап салады. 
Көпіршіктердің бөлінуі тоқтағанда, пластинканы алып, 2-3 минут құрғатып, 
ұнның түсі дымқыл сынама бойынша анықталады. Бұл ретте ұнның түсі мен 
жалпы реңнің түсі, қара қабық бөлшектерінің ластану дəрежесін ажыратады 
[3]. Өлшеу нəтижелері 1.3 кестеге жазылады. 
Кесте 1.3. 
Ұн сапасын органолептикалық бағалау 
№ Көрсеткіштер 
Сипаттамасы 
1 Түсі 
2 Иісі 
3 Дəмі 
4 Минералды қоспалар мөлшері 
Ұндағы ылғалдың массалық үлесін анықтау 
 
Құрал-жабдықтар: зертханалық таразы, СЭШ-ЗМ кептіру шкафы, 
металл бюкстер; эксикатор, МХ-50 ылғал өлшегіші. 

жүктеу/скачать 4.42 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: