А. Соловьева, Б. Ибраимова
Олардың алдын алу шаралары
жүктеу/скачать 5.1 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Бұлшық ет гигиенасы.
- Жүгіруден жарыс.
| Олардың алдын алу шаралары
Гиподинамия салдарын атау. Сымбаттың бұзылуы және жалпақтабандылықтың пайда болу себептерін анықтау ДДҰ мәліметтері бойынша адам өліміне себеп болатын аурулардың ішінде қай жүйке аурулары алдыңғы орында тұр? Гиподинамия – аз қозғалу. Қазіргі кезде көптеген жұмыс түрлері механикаландырылғандықтан, адамзат гипокинезияға (грек, гипо – қалыптан төмен; динамис – күш) тап болды. Бұл аз қозғалудың ауру күйі. Бұлшық ет белсенділігінің төмендеуі салдарынан жү рек, өкпе, қан тамырлары әлсіз және кез келген психикалық немесе дене жүктемесіне төзімсіз болады. ДДҰ (Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы) мәліметтері бойынша өлім-жітімге көп жағдайда жүрек-қан тамырлары аурулары (инфаркт және инсульт) басты себеп болып табылады. Спортпен шұғылданған адамдарда жаттықпаған адамдармен салыстырғанда инфаркт ауруы си- рек болады. Яғни дене жүктемесі, жүрек-қан тамырлары, тыныс алу, жүйке және иммундық жүйелерге жағымды әсер етеді. Бұлшық ет гигиенасы. Қозғалу – тыныс алу, қоректену және т.б. сияқты ағзаның табиғи қажетсінуі. Күнделікті дене жүктемесіне бұлшық Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 149 ет күші ғана емес, байламдардың иілгіштігі, сүйектердің беріктігі, зат алмасу белсенділігі, жүрек, буын, өкпе және т.б. жағдайы тәуелді бола- ды. Денешынықтыру жаттығулары аурулардың алдын алуға және емдеу- ге көмектеседі (емдік денешынықтыру). Ежелгі Грекияда бұлшық ет күшіне үлкен мән берген. Әйгілі дәрігер Гиппократ денешынықтыру жаттығуларының денсаулықты нығайтуға және ауруды жеңуге әсер көрсететінін дәлелдеді. Спартада дене тәрбиесінің қатаң жүйесі болды (б.з.д. VIII–VI ғғ.). Таза ауа мен еркін қозғалу арқылы денсаулықты нығайту үшін нәрестелерді жаялыққа орамады. Балалар- ды қараңғылықтан қорықпауға, жыламауға, тамақ таңдамауға үйретті. 7 жасқа дейін балалар отбасында өсті. 7 жастан 18 жасқа дейін жас спарталықтар гимназияда тәрбиеленді, ол жерде, негізінен, спортпен (жүгіру, секіру, күресу, аң аулау, әскери ойындар және т.б.) шұғылданды (84-сурет). Олар қартайғанша жауынгер болып қалды. Кейіндеу Афиныда (б.з.д. V ғ.) жасөспірімдер әскери-денешынықтыру даярлығын ғана емес, жан-жақты білім алды. Қазақ халқы дене тәрбиесіне үлкен мән берген. Бала жүре бастаған кезден атқа мінгізіп үйреткен. Халық ойындары, күрес түрлері, әскери біліктілік төзімділікке, бұлшық еттің күшті болуына, ептілікке, қырағылыққа жаттықтырды. Қазіргі кезде спорттың алуан түрлері, гимнастика және басқа да белсенді денешынықтыру түрлерімен шұғылдануға болады. Бұл жаттығулармен үздіксіз, аптасына ең аз дегенде 9 сағат шұғылдану керек (85-сурет). 84-сурет. Жүгіруден жарыс. Ежелгі грек керамикасындағы сурет Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 |