Оқулық Алматы, 014 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»

Зейнетке шығу кезеңі (зейнетке шыққаннан кейінгі

жүктеу/скачать 7.97 Mb.

Pdf көрінісі

бет	115/154
Дата	15.03.2023
өлшемі	7.97 Mb.
	#470827
түрі	Оқулық

1 ... 111 112 113 114 115 116 117 118 ... 154

damu psihologiyas kitap

Қарттық кезеңі (зейнетке шыққан соң денсаулығының

2. Зейнетке шығу кезеңі (зейнетке шыққаннан кейінгі
алғашқы жылдары) – бұл ең алдымен жаңа əлеуметтік рөлді,
мəртебені меңгеру. Жалпы алғанда, аталмыш кезең төмендегідей
жағдайлармен ерекшеленеді:
1) Дамудың əлеуметтік жағдайы, %
– Ескі қатынастар (жұмысындағы қызметтестері) алғашқы
кезде сақталынғанымен, біртіндеп сирей бастайды.
– Жақындарымен жəне туыстарымен араласу (сəйкесінше,
туысқандарының тарапынан «тəжірибесіз» зейнеткерлерге деген
түсінісушілікпен назар аудару қажет).
– Біртіндеп зейнеткер-достар немесе жасы неғұрлым жасырақ
өзге адамдар (ол зейнеткердің қандай іспен айналысып, кіммен
араласатынына байланысты болады) пайда бола бастайды.
– Көп жағдайда зейнеткердің туысқандары мен таныстары
«уақыты онсыз да көп» зейнеткердің немерелерімен көбірек ай-
налысуына тырысуы мүмкін, сондықтан адамның балалары-
мен жəне немерелерімен қарым-қатынасы да зейнеткерлердің
əлеуметтік жағдайының маңызды сипаттамаларының бірі деп са-
налады.
2) Жетекші іс-əрекеті:
– Ең алдымен, аталмыш жас шамасы адамның өзін жаңа
қырынан тану, күш-қуатын ақиқаттың əрқилы жаңа түрлерінде
сынап көру ұмтылысы (немерелерін тəрбиелеу, үй шаруысымен
айналысу, жаңа қатынастарды орнату, қоғамдық ақиқатты тану
т.с.с.), яғни «байқау жəне қателесу» əдісі арқылы өзін-өзі анықтау;
жалпы алғанда зейнеткердің уақыты көп болады, сондықтан ол
жоғарыда аталғандардың барлығына уақыт бөле алады.
– Зейнеткерлердің көбі зейнетке шыққанымен алғашында
мамандығы бойынша бұрынғы жұмысын жалғастырады; ондай
жағдайда қызмет еткен зейнеткердің дербес мəнділік сезімі арта
түседі.

342
– Анағұрлым жасырақ адамдарға «ақыл айту» немесе кейде
тіптен «намысына тию» ұмтылысы арта түседі.
– Кейбір зейнеткерлер үшін аталмыш жас кезеңі өзінің өткен
өмірінің мəнін түсіну ұмтылысы болуы мүмкін: кейбіреулері
бұл кезеңде өмірбаян жазуға бет алуы мүмкін, ал тағы біреулері
міндетті түрде өз тəжірибелерімен жəне күйзелістерімен бөліскісі
келеді.
3. Қарттық кезеңі (зейнетке шыққан соң денсаулығының

жүктеу/скачать 7.97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 111 112 113 114 115 116 117 118 ... 154