Өзін өзі бақылауға арналған сұрақтар

70
факторларды ескерген жөн?
3. Іс-шара үшін үй-жайды жалға алу кезінде қосымша және арнайы 
талаптарға не кіреді?
№9 шығармашылық тапсырма
Тапсырманың 
мақсаты: 
ұйымдастыру-әкімшілік 
мәселелерді шешу кезінде міндетті құжаттаманы жасау 
дағдыларына үйрету.
Тапсырма барысы:
1.
Домбыра күніне арналған көпшілік мерекені өткізуге арналған 
шығыстар сметасын жасау.
2.
Стадионда бітіру балын өткізу үшін жарық пен дыбыс 
партитурасын жобалау.
3.3. Бұқаралық іс-шараның режиссерлік-қойылым жобасы
Қоюшы – режиссер – кәсіби даярлықтан өткен және көпшілік іс-
шараларды өткізу саласында жұмыс тәжірибесі бар маман барлық қойылым 
процесін басқарады және жібереді, сондай-ақ кезең-кезеңмен құрылатын 
көпшілік іс-шара жобасының авторы болып табылады. 
1-кезең – қоюшы – режиссер осы іс-шараның пайда болуы мен 
тарихымен байланысты қажетті деректі (осы мәселе бойынша мұрағаттан 
алынған тарихи материалдар, қызықты құбылысты немесе оқиғаны ашатын 
фото және бейне материалдар) және көркем материалдарды (аңыздар, поэзия, 
проза, эпос, қазіргі әдебиет) зерттейді.
2-кезең – қоюшы – режиссер осы әлеуметтік-экономикалық 
қоғамдастыққа тән стандарттар негізінде мерекелік құбылыс дамитын 
әлеуметтік және мәдени жағдайды талдайды. 
3-кезең – тұжырымдаманы әзірлейді, мәдени-ойын-сауық жобаларын 
ұйымдастырады және іске асырады (көркем идеяларды іске асыру тәсілін 
таңдаудан бастап шығармашылық жобаның барлық қатысушыларын 
үйлестіруге дейін)
Әлеуметтік стандарттарға мыналар жатады:
•
Ақпараттық стандарт ақпаратты іздеуді және өңдеуді, бұл 
ақпаратты қандай құралдармен, қайда және қандай мақсатта алуды көздейді.
•
Менталитет ойлаудың, әлемдік көзқарастың, халықтың, қоғамдық 
топтың немесе тұлғаның қамқорлығын білдіреді.
•
Мінез-құлық адамгершілік нормаларда көрсетіледі, қайда және 
қалай қолданылады, қандай мақсатпен.
•
Коммуникативтік қарым-қатынас үшін объектіні таңдаудан 
тұрады, қарым-қатынастың қандай түрі қаланады.
•
Эстетикалық норматив
–
қауымдастықта мақұлданған 
эстетикалық нормаларды анықтайды.

71
Жүргізілген талдаудан кейін қоюшы-режиссер іс-шараның авторлық 
режиссерлік ойымен жұмыс істеуге кіріседі, онда мерекелік іс-шара 
көркемдік формада, символдар мен бейнелерде көрсетіледі. 
Көпшілік іс-шараның режиссерлік-қойылым жобасы бес негізгі 
элементті бөледі:
•
Тіршілік әрекетінің элементтері. 
Белгілі бір адамдарды марапаттау, атақтар беру, сөз сөйлеулер түрінде 
байқалады. Сөз сөйлеушілердің және құрметтеуге шығатын адамдардың 
тізімін жасау қажет.
Мерекелік композицияның жора салтты-дәстүрлі қызметі.
Дәстүрді немесе жора салтты өткізудің кезеңділігін құру, және тиісті 
реквизитті және костюмдердің элементтерін, сондай-ақ жора салт қызметінің 
сипаты мен мәнін,әрбір қатысушының мақсатын жазу. 
Мерекелік композициядағы ойын әрекетінің элементтері.
Ойын бағдарламаларының орнын және олардың іс-шараны 
ұйымдастырудағы маңызын анықтау қажет. 
Ойынды сипаттау кезінде:
- ойынның мақсаты мен міндеттерін,
- ойын ережесін,
- ойын костюмдері мен реквизит сипаттамасын ескеру қажет.
•
Мерекедегі көркем қызмет.
Режиссер осы элементтерді таңдап, драмалық сәттерді, көріністерді, 
эпизодтарды, актілерді, сәттерді ажыратуы тиіс. 
Шығармашылық жобада іс-шараның пластикалық шешімі, оның 
декоративті-көркем және музыкалық-шулы безендірілуі жазылады. 
Эпизодтарда қатысушылардың саны мен сапасы, оларға ілеспе реквизит пен 
костюмдер қарастырылады. Іс-шараға қатысушылардың орындаушылық 
шеберлігі мен сахналық мінез-құлықтары арқылы сюжеттік жүріс пен 
ұсынылатын мән-жайлар арқылы көрініс тапқан көріністік сәттегі ең бастысы 
мәнерлілік, олардың бірегейлігі мен ерекшелігі.
Жобаның 3-кезеңі – іс-шараның композициясын құру. Осы кезеңде 
режиссер көпшілік іс-шара композициясын жобалау кезінде көркем-
көріністік элементтерді іріктеу критерийлерін білуі тиіс. Жаңа, тек табылған, 
шығармашылық тәсілдерді қолдана отырып, тексерілген практикалық 
тәжірибемен ұштасуы тиіс. Қабылдаулар саны қажетті деңгейден аспауы 
тиіс.
Композиция нысаны мазмұндағы негізгі көркем ақпаратты 
бұрмаламауы тиіс.
Осы кезеңге іс-шараға қатысатын көркем ұжымдарды іріктеу және 
қарау жатады, жанрлар бойынша ұжымдардың сандық құрамы көрсетіледі. 
Графикалық бөлімде режиссер сценарлық жоспарларды, көркемдік–қойылым 
сәттерінің мәтіндерін, жекелеген эпизодтарды декоративтік-көркемдік 
безендіру бойынша нобайлық материалдарды қоса береді.

72
Іс-шара композициясының ең басты және маңызды 
элементі-көрермен. Қойылымдық бөліммен айналыса 
отырып, режиссер іс-шараның кімге арналғанын үнемі 
есте сақтауы тиіс. 
Іс-шараның 
авторлық 
режиссерлік 
жобасында 
шараның 
композициялық құрылымы үлкен маңызға ие. Ол құрамына қарапайым, 
аяқталған, ойын-сауық, құрылым бірлігі болып табылатын концерттік нөмір 
кіретін құрылымдық элементтерден тұрады.
Құрылымның келесі анағұрлым күрделі элементі-жалпы көркемдік 
мағынамен біріктірілген бірнеше «нөмірден» тұратын мағыналық көркем 
эпизод. Эпизодтар дербес қарапайым құрылымдар болып табылатын 
блоктарға біріктіріледі. Іс-шара картасын салу арқылы оның шекарасын
анықтау және барлық құрылымдық элементтердің орналасуын көрсету қажет.
Тағы бір маңызды композициялық фактор-бұл уақыт.
Уақыт төрт элементтен тұрады:
•
Сахналық уақыт-іс-шараның құрылған уақыты.
•
Қабылдау уақыты-мереке барысы.
•
Нақты тарихи уақыт.
•
Уақыт жасау (ойнату) ретінде.
Уақытша фактор және жаппай іс-шараның композициялық жұмысы 
оны сценарийдің қоса берілген мәтіндерін көрсете отырып, әзірленген 
тақырыбы, идеясы, міндеттері, эпизодтары бар сценарий жоспарына 
айналдырады. Тақырыпты анықтау дәлме-дәл және нақты болуы керек, 
тақырып – бұл өмірлік мәселеге анық көзқарас, осының бәрі сценарийдің ойы 
мен идеясын тудырады. Ойлар, бұл уақытты естуге және алаңдататын 
проблеманың шешілуін кеңістікте көруге мүмкіндік пен қажеттілік. 
Ойды қалыптастыру-шығармашылық процесс, ол әрбір сценарист пен 
қоюшы режиссерде жеке өтеді. Ол әрекет ететін жерде ландшафтық және 
сәулеттік жағдайларды; оның тарихи немесе этнографиялық өткенін; 
көрермендердің шығармашылық әлеуетінің болуын, қоюшы режиссердің 
көркемдік, құжаттық немесе ғылыми материалға «бату» дәрежесімен 
байланысты. [23.c. 32-37]

жүктеу/скачать 2.86 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: