Монтаждық парақ – іс-шараның оңайлатылған

78
Технологиялық карталар-бұл қойылым негізінде қағазда 
жазылған іс-әрекетке басты нұсқаулар, оларда қандай да бір 
қойылым құралдарының орналасуы жазылған, орын 
ауыстыру уақыты мен орнын көрсете отырып, осы 
құралдардың кеңістік бойынша орнын ауыстыру жоспары 
және жауапты адамның тегі көрсетіледі.
Әдеби сценарийді құру барысында қоюшы-режиссер мен шараны 
ұйымдастырушылар 
қандай 
орындаушылар, 
ансамбльдер 
мен 
шығармашылық ұжымдар олардың көркемдік ой-өрісін барынша толық 
жеткізе алады. Іс-шараны дайындау кестесінде бағдарламаға қатысушы 
өзінің нөмірлері мен композицияларын қандай мерзімге дейін дайындау 
керектігі көрсетіледі. Режиссерлік-қойылымдық топтың барлық мүшелері 
дайындықтар мен байқауларға қатысады.
Қоюшы режиссер мен сценарист сценариймен әуестеніп жұмыс істеп 
жатқанда ұйымдастыру комитеті келесі міндеттерді шешеді:
•
Баспа өнімдеріне (афишалар, буклеттер, шақыру билеттері) 
тапсырыс беру және тарату. Билеттерді таратумен залдың (көрермен 
орындарының) схемасы бар жеке топ айналысады, онда қонақтар мен 
көрермендердің түрлі санаттары үшін секторларды ойлайды және 
анықтайды. Шақыру билеттері ұйымдар бойынша таратылады немесе апарып 
тасталады. Егер іс-шара коммерциялық болса, билеттер кассаға түседі.
•
Ақпараттық жарнама іс-шаралар бұқаралық ақпарат құралдары 
(мақалалар, хабарландырулар, Жарияланымдар, БАҚ-та теледидардағы 
анонстар, әлеуметтік желілер арқылы) арқылы жүзеге асырылады. Сыртқы 
жарнама – созу, қалқандар, конструкциялар өндірісі ұйымдастырылады. 
Арнайы жарнамалық акциялар – хэппинингтер, перфоманстар, шерулер 
ұйымдастырылады.
•
Іс-шарада құқық тәртібін жергілікті ҚІІБ және ұйымдардың 
қауіпсіздік қызметтерінің күшімен қамтамасыз етуді ұйымдастыру. 
Күзет және қауіпсіздік белгіленген ережелер бойынша қамтамасыз 
етіледі және заңдылық шеңберінен шықпауы тиіс.
•
Қажетті медициналық қызмет көрсетуді ұйымдастыру, халық көп 
жиналатын жедел жәрдем машиналарының кезекшілігі.
•
Іс-шарада қоғамдық тамақтандыру пункттерінің жұмысын 
ұйымдастыру, іс-шараларға қызмет көрсетуге келісім-шарттар жасау. Дайын 
тағамдарды сату пункттері халық жиналатын жерлерде орнатылады,бірақ 
олар негізгі әрекетке кедергі келтірмейтіндей етіп, сумен және электр 
қуатымен қамтамасыз етілуі тиіс.
Бас дайындық алдында жабдықтар әкелінеді, алаң құрастырылады, 
сахна, жарық фермалар, декорациялар орнатылады, биге арналған еден және 
т. б. төселеді. Жұмыстың егер, шартта көрсетілген болса, түнгі ауысымда 
жүргізілуі мүмкін. Таңертеңгілік уақытта іс-шара алдында тек дыбыс 
күшейткіш техниканы орнату ғана қалдырылады, ол күйге келтірілулі және
бас (жиынтық) дайын болуы тиіс.

79
Іс-шара алдында ұйымдастыру комитеті мыналарды жүзеге асыруы 
тиіс:
•
Аумақты немесе үй-жайды тексеру. Ұйымдастыру комитеті іс–
шараны өткізу орнына оны қарау және келісім-шартқа сәйкес жүргізілген 
барлық жұмыстарды қабылдау үшін барады. Ұйымдастыру комитетіне қала 
қызметтерінің өкілдері–ТЖМ, ҚІІБ қосылады.
Іс-шараға қызмет көрсететін қызметкерлермен қауіпсіздік техникасы 
бойынша нұсқаулық жүргізіледі. Оларды көрермендерді эвакуациялау 
жоспарымен таныстырады. Көрермендерге бірнеше өтініш жазылады,
олардың бірі іс-шарадағы тәртіп ережелері туралы, атап айтқанда залда және 
сахнаның артында темекі шегуге тыйым салу туралы хабарлайды, темекі 
шегуге арналған орындарды көрсетеді. Екінші өтініш — шұғыл эвакуация 
жағдайына.
Іс-шарада құқық тәртібі мен қауіпсіздікті қамтамасыз ететін қызметтер 
ұйымдастырушылармен көрермендердің аумаққа өту схемасын, оларды 
орналастыру мен орнын ауыстыруды келіседі. Іс-шараға барлық 
қатысушылар өтетін металл іздегіштермен қамтамасыз етілуі тиіс. 
Қауіпсіздік қызметі аумаққа алкогольдік және есірткілік мас күйінде, шақыру 
билетісіз адамдар жіберілмейді. Оның құзыретіне аумаққа адамдар тобының 
кіруін бақылау кіреді. Егер қандай да бір жерде көрермендер саны шамадан 
тыс асып кетсе, олардың қауіпсіздігі мақсатында адамдарды орналастыру 
бойынша шаралар қолданылады–
Іс-шараның ұйымдастыру комитеті Жарық, дыбыс күшейткіш 
аппаратураның жұмысын техникалық райдерге сәйкес тексереді, сондай-ақ 
бейне экрандарда көрсетілетін бейнефильмдер мен клиптерді қарайды. 
(LEDэкран)
Іс-шара объектілерін қабылдағаннан кейін қоюшы-режиссер қойылым 
тобының қатысуымен дайындық процесін ұйымдастырады.
Дайындық-бұл күрделі көркемдік-педагогикалық процесс, оның 
негізінде қатысушылардың дайындық деңгейін көздейтін қызмет жатыр. 
Режиссер іс-шараның негізгі бағдарламасының жиынтық дайындықтарын 
өткізеді ұжымдар келіп, орналастырылады, сахналық костюмдерге көшеді, 
кестеге сәйкес сахнаға шығады. Режиссердің басты міндеті-жеке нөмірлер 
арасында «байламдарды» дайындау және бекіту, техникалық өзгерістер 
енгізу, сахнада декорация мен реквизиттің ауысуын қарау. Қойылым 
процесіндегі келесі кезең орындау сапасын жақсартуға, қарқынның, 
динамиканың дұрыс арақатынасын белгілеуге байланысты болжамды 
дайындық болып табылады. Содан кейін техникалық дайындық жүргізіледі, 
онда әртістердің қатысуынсыз, дыбыстық қатарға және әдеби мәтінді оқу 
жүргізушілермен барлық техникалық әрекеттер жүргізіледі - кулисалар 
ашылады және жабылады, жарықтандыру, бейнеэкрандар жұмыс істейді, 
конструкциялар, реквизит орнатылады және алынып тасталады.
Бас немесе техникалық дайындықтың соңында режиссер тағы да өзінің 
қойылым тобын жинайды, кемшіліктерін көрсетеді, монтаждау парақтарына 
өзгерістер енгізеді.

80
Іс-шараның барысын барлық басқару және тиісінше оған 
жауапкершілікті режиссер өзіне алады. Оған барлық қызметтер мен 
мамандардан ақпарат ағады. Оның рұқсатынсыз бірде – бір іс-әрекет 
жүргізілмейді, өйткені ол іс-шараның барлық барысы туралы толық ақпарат 
пен стратегияны, ал қалған барлық жауапты тұлғалар-өзінің жұмыс учаскесі 
туралы ақпаратты ғана біледі.
Қазақстанда іс-шараларды ұйымдастыруға үлкен көңіл 
бөлінеді, барлық форс-мажорлық жағдайлар көзделеді, кейде 
тіпті артық «қайта ұйымдастыру» кездеседі, бірақ бұл 
мүмкін болатын адам құрбандарының алдын алу үшін 
жасалады.
Жоғарыда айтылғандардың барлығын талдай отырып, көпшілік іс-
шараның ұйымдастыру процесінің белгілі бір технологиялық тәсілдер мен 
икемділікке ие екендігі, олар туралы білмейтін маман іс-шара барысын 
өзгертуге жылдам және дұрыс әрекет ету үшін білмейтін немесе жеткілікті 
тәжірибесі жоқ екені анық болады. 
Көпшілік іс – шараға басшылық ету-бұл қоғам алдындағы үлкен 
жауапкершілік. Әрбір маман мұны толық түсіне алмайды, сондықтан 
мамандар мен режиссерлік-қойылым тобын іріктеуге қатаң түрде қарау 
қажет. Іріктеуді конкурстық идеялар мен жобаларды негізінде өткізу. [29.c. 
38-51]

жүктеу/скачать 2.86 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: