Бисембаев к. Ж., Нагорная л. П., Панихин а. Л., Аяпбергенова р. Ш



Pdf көрінісі
бет72/91
Дата28.03.2023
өлшемі2.86 Mb.
#471277
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   91
мәдени-демалыс іс-шара

Тыныс алу түрлері:
1.
Бұғана (иықтық).
2.
Кеуде.
3.
Қабырғалы-диафрагмалық.
4.
Іштік (сахнада жұмыс істеу үшін дұрыс).
Сөйлеу тынысына дауыстап, дауыстап, дауыстап сөйлеу мәнерлілігі 
байланысты, сондықтан сөйлеу тынысын басқаруды үйрену қажет.
Бұл тыныс алу гимнастикасы бойынша арнайы жаттығулар 
көмектеседі. Алғашқы жаттығулар дұрыс Арқа қалыптастыру байланысты 
болады: сөйлеу тыныс алу өз жолында бұлшықет кедергілерін, қысқыштарды 
кездестірмеуге тиіс. Егер дұрыс тұрып, иық пен мойынның бұлшық еттерін 
күштемей, басын тура ұстап, еркін ұстап, қолмен басқарса, сөйлеуге еркін 
дем алу дәлелденген және дәлелденген.
Тыныс алу жаттығуларын орындау дұрыс арқа қамтамасыз етеді, мінез-
құлықты реттеуге көмектеседі, денені белсенді сөйлеу жұмысына «теңшеуге»
көмектеседі.
Тынысқа арналған жаттығулар:
1. Дененің дұрыс жағдайы. Тыныс алу бұлшық етінің жұмысын оңай 
сезіну, дененің дұрыс орналасуына көмектеседі. Бұлшықетті, арқана, иықты, 
босаңсыту. Денеңізді (иықты, кеудеге) көтеріп, оны артқа және төмен 
қаратыңыз. Арқасы күшті, түзу, қол, мойын, иық – еркін, жеңіл болу керек.
Мұндай жағдай сахнада ғана емес, өмірде де үйреншікті, табиғи болуы тиіс. 
2. Жаттығып-сөйлеу келбеті.
«А» НҰСҚАСЫ: қабырғаға арқамен тұрып, оған жауырын және 
өкшесін байлап тұру керек.
«Б» НҰСҚАСЫ: түзу отыру, иық ашу. Басын тура алдында және сәл 
төмен ұстап тұру керек, иек жоғарыға көтерілмеуі керек.
3. «Арашы».
Біз қазір бөренені бұзамыз: бір, екі, бір, екі (2 рет қайталаңыз).
Қысқа отын болады. (Ағаш кесу кезінде қолмен қозғалу керек). Сәл
алға қарай еңкейіп тұру.
4. «Ұшақ».
Қолы жаңға - ұшақты ұшуға жібереміз. 
Оң жақ қанат алға, сол жақ қанат алға.


94
Бір, екі, үш, төрт-біздің ұшақ ұшып кетті. (Т.с. – аяқты ұстап тұру, 
қолдар жаңға, 1-оңға бұрылу, 2-т.с., 3 – солға бұрылу, 4-т.с. және т. б.)
Бұл сөз сахналық және орындаушылық өнердің басты мәнерлі құралы 
болып табылады. Сахна жағдайында сөздік іс-әрекет дауысты дамыту, 
байыту, дауыс-сөйлеу аппаратын жетілдіру, оны бейненің ішкі өмірін бере 
алатын мойынсұнғыш құрал етіп жасау міндетін қояды.
Көрермен аудиториясы сөзден басқа, өзінің денесін қалай меңгере 
алады, сахнада Орындаушының пластикалық өмір сүруіне назар аударады. 
Сахналық қозғалыс ағзаның психофизикалық мүмкіндіктерін дамытады, өзін-
өзі реттеуді, концентрация мен босаңсуды, дұрыс тыныс алуды, серіктеспен 
жұмыс істеуді үйлестіруді үйренуге мүмкіндік береді; кеңістікте және топта 
бағдар дағдыларын меңгереді; ырғақты, музыкалық сезімді дамытады; затпен 
және затпен жұмыс істеу дағдыларын жетілдіреді; эмоциялық қасиеттерді 
дамытады. Бұл сахналық қозғалыспен айналысатын шығармашылық 
тұлғаның кешенді эстетикалық дамуы. Пластиканың көркем-мәнерлі 
құралдары туралы түсінік қалыптастыру;
Сахналық қозғалыс дамытады: 
- шығармашылық қабілеттерді;
- көркем және музыкалық дәмді;
- эмоционалдық ықыластылықты;
- бейнелі ойлауды;
- ритм сезімін;
- физикалық мүмкіндіктерді;
- пластикалық мәнерлілік және музыкалықты;
- өзін-өзі реттеу және өзін-өзі бақылау дағдыларын;
- үйлестіру сапасын;
- дұрыс тыныс алу дағдыларын;
- затқа және затпен жұмыс істеу дағдысын (үстел, орындық, таяқ, доп)
- кеңістік пен ұжымға бағдарлану қабілетін;
- әр түрлі өнер тілін меңгеруін;
Сахналық қозғалыс келесі бағыттар бойынша жұмыс жасайды:
- пластикадағы музыкалық мәнерлілік құралдары;
- баланс;
- пластика;
- акробатика;
- ансамбль; 
- жұптық және топтық өзара іс-қимыл;
- сахналық құлау;
- сахналық ұрыс және семсерлесу тәсілдері;
- күрделі үйлестіру жаттығулары;
- қимылмен; 
- импровизация; 
- этикеттік дағдылар;
- форма бойынша жұмыс. 


95
Бірінші бағыт музыкалық мәнерлілік құралдарын (қарқыны, 
динамикалық реңктері) зерделеуді және олардың пластика ортасында 
көрсетілуін болжайды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   91




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет