196
айқындау, сатылап даму, динамикалық өзгеру және өзектілік принциптері негізінде жүзеге
асырылатынын көрсетеді [6;122 б.].
Р.Рахметова оқыту әдістерінің бес түрін береді:
1.
Орындау;
2.
Репродуктивтік;
3.
Практикалық;
4.
Ішінара-әзденіс;
5.
Ізденіс [7 ;53 ]
Ал әдіскер Г.Бейсенбекова қазақ тілін басқа ұлт өкілдеріне оқытуда оқылым әрекетінің түрлері мен
өзіндік ерекшеліктерін автор мәтін негізінде қарастырып, қазақ тілін үйретудің тиімді әдістерін ұсынады
[8;46-79].
К.Мухлис өз еңбегінде қазақ тілі мәтіндерін компьютермен оқытудың мәтінді талдап оқыту, білімді
бағалаудың тестік және рейтингтік әдістерін жан-жақты береді [11-110].
Бүгінгі техниканың ең жоғары сатыда дамуы кезінде жас буын өкілдерін оқыту − аса маңызды да
күрделі іс.
Жас ұрпақ қазір жаңа ақпаратты технологияның кез келген
құралдарының тілін біліп, одан көп
мағлұмат алады.Олар көп ақпарат алғысы және терең білгісі келеді. Осы сұраныс мүддесінен шығу үшін
қашықтан оқыту технологиясы туындады. Енді жоғары оқу орындарында қазақ топтарына мемлекеттік
тілде іс қағаздарын оқытуды қандай әдістер арқылы жүзеге асыру керек? Тиімді де қызықты әдістері бар
ма? Осы сауалдарға жауап ретінде өзіміз күні бүгінге дейін жүргізіп келген бірқатар әдістерді ұсынып
көрейік.
Ресми іс қағаздары − нақты фактілерді дәл көрсетіп, бір ізбен жүйелі жазуға негізделген ерекше
қатынас жасау құралы. Осы қатынасты жүзеге асыру үшін білім алушылардың іс қағаздарына тән барлық
ерекшеліктерді игерулерін талап етеді. Жалпы қашықтан оқыту технологиясының
әлемдік даму
тәжірибесінде, қашықтан оқыту дәстүрлі әдіс-тәсілдер негізінде дамиды. Бізде өз тәжірибемізде еліміздің
озық әдістеріне сүйенуді жөн көрдік. Қашықтан оқыту технологиясы арқылы іс қағаздарды мемлекеттік
тілде оқытуда – қатысымдық бағытта менгерту тілге деген әлеуметтік сұраныс.
Негіз етіп отырған қатысымдық бағыттың қашықтан оқыту әдістемесіне қатыстылығы қашықтан
оқытуда да, түрлі телекоммуникациялық байланыстар арқылы қатынастар орнатылуында.
Ф.Ш.Оразбаева “Коммуникативный метод” “коммуникация” сөзімен байланысты шыққандығын атап
өтеді.
Барлық тілдік қатынастар сөйлесім әрекеттерінің оқылым, жазылым, тыңдалым, айтылым,
тілдесім
қашықтан оқытуда іске асатындығы бізді қызықтырды. Тікелей сөйлесім әрекеттері орнайды, дыбыстық
қатынас та, таңбалық қатынас та қашықтан оқытуда іске асатындығы анық.
Олар:
1.Гипермәтінді тапсырмалар беру арқылы – оқылым, жазылым әрекеттері іске асады;
2.
Аудио немесе бейнетаспалар, бейнефильмдер арқылы оқу материалдарын ұсыну арқылы –
тыңдалым әрекеті іске асады;
3.Интерактивті тақтаның көмегімен дәрістер оқу үстінде – айтылым, тілдесім әрекеттері іске асады;
4.
Компьютер арқылы оқыту кезінде – оқылым, жазылым әрекеттері іске асады;
5.
Теледидарлық телеоқулар уақытында – тыңдалым;
6.
Тест тапсырмаларын беру - оқылым, жазылым әрекеттері;
Бұлардың бәрі мемлекеттік тілде іс қағаздарды қашықтан меңгертуде іске асады және жаттығу
жұмыстарын, тапсырмаларды тыңғылықты орындау білімгерлердің сөздік қорын байытуға,
кез келген
жерде құжаттармен жұмыс істей алуына мүмкіндік береді. Сонымен қатар іс қағаздарын дұрыс толтыру
әдістерімен, жазу стилімен қызмет барысында қажетті білім негіздерімен қамтамасыз етеді. Іс
қағаздарының әрқайсысының бұрыннан белгілі біртектес сөздері, қалыптасқан сөз орамдары, құжат
мәтінінде орын алған белгілі стандартты сөйлемдері болады. Сондықтан сабақ беру үрдісінде
қолданылатын әдістер қазақ тілінде іс жүргізудегі өзіндік ерекшеліктерге
және нормативтерге
байланысты құжат үлгілерін меңгеруге, іс қағаздарын дұрыс әрі сауатты толтыруға көмегін тигізеді.
Достарыңызбен бөлісу: