Оқулық «Федералдық білім беруді дамыту институты»
жүктеу/скачать 3.83 Mb. Pdf көрінісі
|
| КАТАЛОГТАР
Файлдарды реттеу және ұйымдастыру үшін операциялық жүйелерде каталог түсінігі бар. Каталог файлдар туралы және басқа каталогтар туралы жазбалардан тұрады. Қандай да бір каталогта жазбалары бар файлдар мен каталогтар осы каталог ішінде орналасқан деп саналады. Бұл анықтаманың рекурсивтілігі каталогтар өзегі туралы, сонымен бірге файлдарды ұйымдастыру үшін қызмет ететін иерархиялық жүйе туралы айтуға мүмкіндік береді (сурет-2.6). Суретте келтірілген атауы dir деп басталатын элементтер каталогтар, ал атауы file деп басталатын элементтер — файлдар. Егер бір каталог екінші каталогтың ішінде орналасатын болса сыртқы каталог бірінші каталогқа аталық деп аталады немесе шағын каталог. Ішінде орналасқан каталог ішкі каталог деп аталады. Мысалы, dir3 каталогы dir5 каталогы үшін аталық, ал каталог dir2 —dir1 каталогының ішкі каталогы. Аталық каталогы жоқ, иерархияның жоғары деңгейінде орналасқан каталог түбірлік каталог деп аталады. 45 Сурет-2.6. файлдарды каталог бойынша орналастыру мысалы Каталогтарды заманауи операциялық жүйеде пайдалану үш факторға негізделген: 1) Каталогтар операциялық жүйенің файлды іздеуін жылдамдатады. Дарақта іздеу немесе бірдей шарттарды іздеу әдетте сызықты тізімге қарағанда тезірек жүреді; 2) Каталогтар файлдар атауларының бірегейлігінен кетуге рұқсат береді. Әр файлдың атауы бірегей болуы керек, бірақ бұл бірегейлік каталог шеңберінен тыс болуы керек; 3) Каталогтар жинақтауыштардағы файлдарды жіктейді. Әдетте бір каталогқа қандай да бір ортақ сипатпен біріктірілген файлдарды орналастырады, мысалы, кітап тараулары немесе операциялық жүйенің жүктелген файлдар. Сақтау тұрғысынан қарағанда файлдық жүйедегі каталог — бұл өзінің ішінде сақталған файлдар мен каталогтар атаулары мен атрибуттары жазылған арнайы түрдегі файл. Қарапайым файлдардан ерекшелігі каталогтарға тізбектей қолжетімділік мүмкін емес — каталогтармен жұмыс файлдармен жұмысқа қарағанда басқаша ұйымдастырылған. Каталогпен жұмыс жасаған кезде біз олардың ішіндегі бөлек жазбалармен жұмыс жасаймыз, яғни осы каталогта орналасқан файлдар мен каталогтар туралы ақпараттардан тұратын ақпараттық блоктармен жұмыс. Қарапайым операциялық жүйелер тек бір каталогпен жұмыс істейтін файлдық жүйелермен жұмыс жасай алады. Ол файлдар сақталатын түбірлік каталог. Анағұрлым күрделі операциялық жүйелер шектелмеген тіркеме каталогтар тармағымен жұмыс жасайды. Каталогтар бұтақтарының тіркеме тереңдігін шынайы шектеулігі |