Лекции каз по тпмп 1-дәріс. Кіріспе
Балқытылатын модельдер бойынша жасалатын құймалар
жүктеу/скачать 4.11 Mb. Pdf көрінісі
|
| Балқытылатын модельдер бойынша жасалатын құймалар
Балқытылатын модельдер бойынша құю – құймаларды көп қабатты қабықты (керамикалық) ажырамайтын бір реттік қалыпта алу, ол бір ретке жарамды балқытылатын немесе еритін модельдерді қолданумен жасалады. Балқытылатын модельдер бойынша құюды қолдану фасонды құймаларды кез келген, сонымен бірге, конфигурациясы бойынша күрделі және жұқа қабырғалы құйма қорытпалардан жасау мүмкіндігі қамтамасыз етіледі. Бұл тәсілмен қалыбы мен өлшемдері бойынша дайын тетікке максимум жақын және бірқатар жағдайларда кесумен өңдеуді талап етпейтін құймаларды алады. Нәтижесінде бұйымдарды жасауда еңбек көлемділігі мен құны төмендейді, металл мен құралдар шығыны қысқарады, өндірістік алаңдарға деген қажеттілік азаяды, өндірістің энергия сыйымдылығы мен біліктілігі жоғары жұмыскер-станокшыларға деген қажеттілік төмендейді. Құймаларды балқытылатын модельдер бойынша жасаудың өзіндік құнының жоғары болатындығын да айта кеткен жөн. Процестің кемшіліктеріне құймаларды тазарту күрделілігін (көп жағдайда сілтісіздендіру), құймаларды жасау технологиясының ұзақтығы мен еңбек көлемділігін жатқызуға болады. Технологиялық процестің негізгі операцияларын 2.16-суреттен көруге болады. Модель немесе модельдер буынын 2 ажырамалы баспақ-қалыпта 1 жасайды, оның жұмыс беті конфигу- рацияға, ал әдіптері бар өлшемдері шөгуге (модель құрамы мен құйма материалы) және кесумен өңдеуге ие (2.16, а-сурет). Модельді балқу температурасы жоғары емес материалдардан (балауыз, стеарин, парафин), еритін материалдардан (карбамид) немесе қатты қалдықтардың пайда болуынсыз жана алатын материалдардан (полистирол) жасайды. Дайын модельдерді және модельдер буынын блоктарға жинайды (2.16, б-сурет), олар құйма моделі қандай материалдан жасалса, сондай материалдан жасалған құюжол жүйесінің элементтеріне ие болады. Модельдер блогы буындардан тұрады, олардың орталық бөлігі қоректендіргіштер мен тіреушіктер моделін жасайды. Ыдыстың және тіреушіктің төменгі бөлігінің модельдерін блокты жинау кезінде соған орнатады. Модельдер блогын сұйық қалыптау қоспасы – қабықты қалыптарға арналған суспензиясы бар ыдысқа салады, ол шаң тәрізді отқа төзімді материалдан, мысалы, шаң тәрізді кварцтан немесе электрокорундтан және байланыстырғыштан тұрады (2.16, в-сурет). Нәтижесінде модельдің бетінде суспензияның жұқа (кем дегенде 1 мм) қабаты пайда болады. Бұл қабатты нығайту мен қалыңдығын арттыру үшін оған отқа төзімді түйіршікті материал қабатын 5 (ұсақ кварцты құм, электрокорунд, түйіршікті шамот (2.16, г-сурет) жағады. Суспензияны жағу және себу операцияларын модельде қалыңдығы жеткілікті (3…10 қабат) қабық алғанша қайталайды. Жабынның әр қабатын ауада немесе аммиак буында 6 кептіреді, бұл байланыстырғышқа байланысты (2.16, д-сурет). Қабықты қалыпты кептіргеннен кейін модельді одан балқытумен, ерітумен, күйдірумен немесе булаумен жояды. Мысалы, модельді ыстық суда 7 (су температурасы ≤100 С) жою процесінде балқытылатын модельдер бойынша көп қабатты қабықты қалып алады (2.16, е-сурет). Нығайту мақсатында құю алдында оны (қалыпты) металл контейнерге салады да, отқа төзімді материалмен 8 (кварцты құммен, пайдаланылған қабықты қалыптардың ұсақ сынықтармен) толтырады (2.16, ж-сурет). 67 а – модельдік құрамды баспақ-қалыпқа баспалау; б – модельдік блокты жинау; в – блокқа суспензия жағу; г – отқа төзімді түйіршікті материал себу; д – кептіру; е – модельді жою; ж – отқа төзімді материал себу; з - пеште қыздыру; и – қалыпты балқытпамен толтыру; 1 – баспақ-қалып; 2 – модель; 3 – құймалар моделінің және құю жол жүйесінің блогы; 4 –суспензия қабаты; 5 – отқа төзімді түйіршікті материал; 6 – аммиак буы; 7 – ыстық су; 8 – тірек материал; 9 – пеш; 10 – қыздырылған қалып; Q – жылу келтіру 2.16-сурет – Балқытылатын модельдер бойынша құю кезіндегі операциялар реті Қалыптан модель қалдықтарын жою үшін және байланыстырушы контейнерді қабықты қалыппен нығайту үшін пешке 9 қыздыру үшін салады (2.16, з-сурет). Қалыпты 900… 1100 С кезінде қыздырады, әрі қарай қыздырылған қалыпты 10 пештен шығарады да, балқытпамен толтырады (2.16,и-сурет). Құйма қатқаннан кейін және берілген температураға дейін суығаннан кейін қалыпты қағындайды, құймаларды керамиканың қалдықтарынан тазартады және одан құюжолдарды кеседі. Балқытылатын модельдер бойынша құюдың технологиялық мүмкіндіктері: Құйманың материалы. – Болат, алюминийлі, мыс және титанды қорытпалар. Құйманың массасы – 0,02…50 кг. 68 Қабырғаның қалыңдығы – 0,5…0,7 мм (минимум), қабырғалар қалыңдығы көп дегенде ¼ қатынаста болғанда 2…5 мм (ұсынылатын). Ең үлкен габариттік өлшем – 400 мм. Дәлдік квалитеті - 25346-89 МЕМСТ бойынша IT11…IT13. Өлшемдер дәлдігінің класы - 53464-2009 Р МЕМСТ бойынша 3…8т. Беттің кедір-бұдырлығы – 2789-73 МЕМСТ бойынша Rz 40…10 мкм, Ra 6,3…0,4 мкм. Механикалық өңдеуге әдіптер – 0,5…1,4 мм. Металдың қолданылу коэффициенті – 0,95-ке дейін. Құймалардың минимум партиясы – 3000 дана. (из ТПМП нов) жүктеу/скачать 4.11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|