Методические рекомендации по психолого-педагогической поддержке семьи
жүктеу/скачать 4.25 Mb. Pdf көрінісі
|
| Нидерланд Батыс Еуропадағы ең гүлденген елдердің бірі болып саналады.
Дегенмен бұл елдегі өмір сүру деңгейі өте жоғары болғанына қарамастан, ЕБҚ бар балаларды әлеуметтендіру проблемалары бар. Мұндай балалармен және жасөспірімдермен әлеуметтік жұмыс бірнеше бағдарламалар (жобалар) бойынша жүзеге асырылады [8]. Thuislozen Team (ТТ) жобасы – ЕБҚ бар балаларды, ЕБҚ бар қиын балаларды тәрбиелеуде проблемалары бар отбасымен жұмыс. Бұл жоба 1992 жылы енгізілді, Нидерландтың әртүрлі қалаларында осы қызметпен айналысатын арнайы бюролар құрылды. Роттердамдағы бюро штатында төрт әлеуметтік қызметкер бар, олар бір уақытта 28 жасөспіріммен жұмыс істейді. Сонымен қатар олар өз жұмысына басқа мамандарды, мысалы психологтарды тартады. Жобаның негізгі контингенті – мектеппен байланысы жоқ 18 жасқа дейінгі жасөспірімдер. Бюроға тек ЕБҚ бар, өз өмірін өзгерткісі келетін, көмек алуға дайын және сонымен бірге өмірлік жоспарларын жүзеге асыру үшін жауапкершілікті өз мойнына алатын жасөспірімдер келеді. Қазіргі уақытта мұндай жасөспірімдерді бюроның жұмыс жүйесіне қосу туралы жазба бар [8]. Бұл жоба үш бағыт бойынша жұмыс істейді: 1) қарапайым мектепте оқитын, бірақ онымен байланысты жоғалтқан ЕБҚ бар жасөспірімдерге көмек; 2) мектеппен байланысты жоғалтпаған, бірақ бейімсіздік белгілері бар (оқуда қалып қою, жанжалдың жоғары деңгейі) жасөспірімдерге көмек көрсету; 3) әртүрлі себептерге байланысты кәдімгі мектептегі тұрақты сабақтарға орала алмайтын ЕБҚ бар жасөспірімдерге арналған арнайы мектепте оқу. Мысалы, Амстердамның солтүстік аймағындағы PPI кешенінде әкімшілік пен техникалық персоналды қоспағанда, әлеуметтік қызметкер, екі психолог, төрт ортопед тұрақты жұмыс істейді, олардың қызметі біздің сынып 11 жетекшіміздің, пән мұғалімінің, өндірістік оқыту шеберінің қызметіне ұқсас. Бюрода барлығы 22 қызметкер жұмыс істейді. Жоба – мамандандырылған интернаттардан қашудың, сондай-ақ интернат қызметкерлері мен оның тәрбиеленушілері арасында туындайтын даулы жағдайлардың алдын алу бойынша жұмыс [8]. Голландияда мамандандырылған интернаттардың әртүрлі түрлері бар. Оларды білім беру немесе халықты әлеуметтік қорғау органдары құрған, оларда 100, 200 және одан да көп ЕБҚ бар тәрбиеленушілер тұрақты тұрады. Интернаттарда тұратын балалар қарапайым қалалық мектепке барады. Мемлекеттік емес қайырымдылық ұйымдарының немесе жеке тұлғалардың бастамасымен және мемлекеттік және жергілікті билік органдарының қолдауымен құрылған интернаттар бар. Оларда, әдетте, 8-12 тәрбиеленуші тұрады. Family First (FF) жобасы – ЕБҚ бар баласы бар, тұрмысы нашар, ата-ана құқығынан айыру жөнінде мәселе билік органдарымен шешіліп жатқан отбасылармен жұмыс [8]. Әдетте, бұл толық емес отбасы, онда анасы (әдетте голландиялық емес) бейәлеуметтік өмір салтын ұстанады. Бұл отбасына жетекшілік ететін билік өкілдері ананы ата-ана құқығынан айыру туралы шешім қабылдайды және құжаттар дайындайды. Бірақ істі шешпес бұрын, баланың анасына FF жобасы бойынша жұмыс істейтін әлеуметтік қызметкермен ынтымақтастық ұсынылады. Мұндайда ЕБҚ бар балалардың өміріне қауіп төндіретін жағдайлар ескеріледі. Жоба бойынша жұмыс істеу туралы шешімді анасы өз еркімен қабылдайды. Нәтижені (процесс емес) бақылайтын жергілікті билік ананың мұндай балаларды тәрбиелеуге қабілетті екеніне көз жеткізгенде, ата-ана құқығынан айыру туралы бұрын дайындалған құжаттарды жояды. Статистикаға сәйкес, мұндай отбасылардың 11%-ы бастапқы бейәлеуметтік жағдайға (бастапқы дағдарыс жағдайға) оралады. Note Video Training (HVT) жобасы – оның мүшелері арасындағы өзара қарым-қатынасты жақсарту бойынша жұмыс, ерекше білім берілуіне қажеттілігі бар балаларды тәрбиелеумен байланысты проблемаларды шешуге көмек. Ата-аналар HVT мамандарына жүгіну жөніндегі кеңесті мектеп әкімшілігінен немесе тікелей педагогтен алады. Ата-аналар өздері де бюроға өз бастамасы бойынша жүгіне алады. Бірақ кез келген жағдайда жұмыс отбасының барлық ересек мүшелерінің ерікті келісімі бойынша жүзеге асырылады. Өзара келісім бойынша отбасыға бейнекамерасы бар әлеуметтік қызметкер келеді. Ересектер мен балалар әлеуметтік қызметкердің өздерінің әдеттегі өмір тәртібін бұзбайтындығынан хабардар болады. Түсірілім шағын фрагменттермен жүргізіледі. Түсірілімнен кейін жалпы шолу жасалады және отбасы мүшелерінің мінез-құлқы талқыланады. Бұл ретте әлеуметтік қызметкер отбасы мүшелерінің назарын қарым-қатынастың оң сәттеріне аударады. Жұмыс отбасы мүшелері мен объективті деректер жағдайдың айтарлықтай жақсарғанын көрсеткен кезде аяқталады. 12 FF және HYT жобалары бойынша жұмысты Амстердамда әлеуметтік педагогикалық орталық әлеуметтік қорғау және денсаулық сақтау органдарының өкілдерімен бірлесіп жүзеге асырады [8]. 1970 жылдары АҚШ-та ЕБҚ бар баласы бар отбасымен әлеуметтік жұмыс саласында реформалар жүргізілді. Бұл факт осындай балалармен жұмыс істеуге арналған арнайы қызметтерді дамытуға және олармен жұмыс істеуге арналған түрлі бағдарламалар жасауға түрткі болды. Соңғы жылдары көптеген округтерде билік кәмелетке толмаған ЕБҚ бар балалармен жұмыс бойынша маман болып табылатын әлеуметтік қызметкерлерді жалдауда [8]. Олардың функциялары медициналық көмекке қарағанда біршама кең. Олар ЕБҚ бар балаларға және олардың отбасыларына көмектесуді мақсат етеді, сондықтан қызмет саласы қарапайым медициналық көмек көрсетуден басқа, басқа ұйымдармен бірлесіп жүзеге асырылатын кең ауқымды шараларды қамтиды. Бұл іс-шаралар осындай жасөспірімдерге арналған әртүрлі клубтарды, дезадаптацияға қарсы бағдарламаларды ұйымдастыруды, жергілікті мектептерде жеке қауіпсіздік техникасын оқытуды қамтиды. Мысалы, АҚШ-та арнайы спорттық клубтар кең таралған, олар кәмелетке толмаған ЕБҚ бар балаларды пайдалы істерге тартады және осылайша отбасылық қатынастарды нығайтуға ықпал етеді [8]. Отбасымен жұмыс істеу бойынша мектеп бағдарламалары екі топқа бөлінеді: ЕБҚ бар қиын балаларға арналған қарапайым мектептерге арналған бағдарламалар және арнайы мектеп бағдарламалары. Қарапайым мектептер де, арнайы мектептер де отбасы немесе әлеуметтік қызметтер осы мектептерге жіберіп немесе оларға ерекше назар аударуды сұрайтын жағдайларда жасөспірімдерге көмек көрсету жауапкершілігін өз мойындарына алған. Осылайша, бұл бағдарламалар ЕБҚ бар жасөспірімдердің кез келген тобын оқшаулаудан аулақ болуға көмектеседі, бұл оларға бір уақытта мектепте асоциалды мінез-құлықтың алдын алуға бағытталған және барлық білім алушыларға арналған сабақтарға қатысуға мүмкіндік береді. ЕБҚ балалары бар отбасылармен жұмыс үшін АҚШ-та ЕБҚ бар баласы бар жүктеу/скачать 4.25 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|