Б. Е. Есжанов Са ты бал диева Г.Қ. жəне т б


ЗЕРТ ХА НА ЛЫҚ ЖҰ МЫС ТАР ДЫ ЖҮР ГІ ЗУ ГЕ



Pdf көрінісі
бет2/81
Дата28.10.2023
өлшемі3.54 Mb.
#481831
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   81
Омыртқасыздар зоологиясы

ЗЕРТ ХА НА ЛЫҚ ЖҰ МЫС ТАР ДЫ ЖҮР ГІ ЗУ ГЕ 
АР НАЛ ҒАН ҚҰ РАЛ-ЖАБ ДЫҚ ТАР
Омырт қа сыз жа ну ар лар дың де не мөл ше рі бір не ше мк-нан 
(ми ли мик рон) бір не ше см-ге же те тін бол ған дық тан, олар дың құ-
ры лы сымен зерт ха на лық са бақ тар да та ны су үшін үл кейт іп көр-
се те тін түр лі оп ти ка лық құ рал дар пай да ла ны ла ды. Оның ең қа-
ра пай ымы – қол лу па сы.
Қол лу па сы бас қа оп ти ка лық құ рал дар сияқ ты екі бө лім нен: 
екі бе ті дө ңес лин за дан тұ ра тын оп ти ка лық шы ны дан жə не тұт-
қа дан тұ ра ды. 
Қол лу па сы ның үл кейт іп көр се ту ша ма сы əртүр лі (2-20 есе ге 
дейін) бо лып ке ле ді.
Би но ку ляр. Шта тив ті лу па лар дың құ ры лы сы қол лу па сы на 
қа ра ған да күр де лі бо лып ке ле ді. Шта тив ті лу па ның оп ти ка лық 
бө лі мі ал ма лы-сал ма лы бо лып, əртүр лі ша ма да үл кейте ала тын 
оку ляр дан (ла тын ның «оку лус» көз де ген сө зі нен алын ған), жа-
рық тү сі ру ші жа зық айнадан жə не қоз ғаушы бө лім нен тұ ра ды. 
Шта тив ті лу па мен жұ мыс ат қа ру ба ры сын да ке ле сі тəр тіп қол-
да ны ла ды: 
1. Шта тив ті лу па ның кре мальерін өз жа ғы на қа ра тып, үс тел-
дің ше ті не, жа рық жақ сы тү се тін жер ге қою ке рек. 
2. Тік объек ті ні лу па ның үс тел ше сі не қой ып, оку ляр ды қоз-
ғал тып, объек ті нің үс ті не ту ра лап жə не оған жа қын да тып қояды.
3. Лу па ның үс ті нен қа рап тұ рып оның кре мальерін жо ға ры 
қа рай кө те ре оты рып, оку ляр дан зерт те ле тін объек ті нің бей не сі 
анық кө рін ген ше қа рау ке рек. 
4. Та был ған объек ті жақ сы, анық кө рі ну үшін айна ны қоз ғап, 
оған жа рық тү сі ру қа жет.
5. Кө рін ген объек ті ні сап тал ған ине ар қы лы қоз ғап, жұ мыс 
жос па ры на сай, тиіс ті құ ры лым ды то лық зерт теп, си пат тап су ре-
тін са лу ке рек.
Мик рос коп. Көз ге кө рін бейт ін жа ну ар лар мен олар дың же ке 
мү ше ле рі нің құ ры лы сын зерт теу үшін бір не ше жүз есе үл кейт іп 
көр се те тін мик рос коп қол да ны ла ды (1-су рет).
Мик рос коп үш бө лім нен құ ра ла ды: 
1) оп ти ка лық; 


6
2) жа рық тү сі ру ші; 
3) ме ха ни ка лық.
Оп ти ка лық бө лім ге: оку ляр жə не объек тив кі ре ді.
Оку ляр зерт те ле тін объек ті лер ді бір не ше есе үл кейт іп көр-
се те тін көп те ген лин за лар дан тұ ра ды жə не ту бус тың жо ғар ғы 
жа ғын да ор на ла са ды. Оку ляр дың ше тін де оның қан ша есе үл-
кейтеті нін көр се те тін 3, 5, 7, 10, 15 сан дар жа зыл ған.
Объек тив тер бір не ше лин за дан құ рас ты ры лып мик рос коп 
ту бу сы ның тө мен гі жа ғын да ғы ре воль вер деп ата ла тын бө лі мі не 
ор на лас ты рыл ған. Ре воль верге əдет те 3-4 объек тив ор на лас ты-
ры ла ды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   81




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет