муктажымен белгшенедь Окушылардьщ теориялык бшм1
мектепте оку
м1ндеттерш шешуге кажет болса, келешек ем1ршде кэаби сипаттагы
мшдеттерд1 шешу ушш кажет болады.
Пэщц игертуде тшдщ салаларын 6ip-6ipiMeH байланыстыра окытудьщ
мяцычы зор. Эр тарауды етерде окушыньщ бурынгы игерген бшмш
жангырту, етшетш
тшдш кубылыспен байланысын байкатып отыру
жуйел! бшм алуга мумкшдш жасайды.
Бул орайда сабактастьщ жэне
алдын-ала болжау устанымдарынын мумюндш мол.
Дамыта окыту,
саналыльщ, белсендшк устанымдары да окушыньщ ой-epiciH дамытуда, ез
бетамен бшмш толыктыруда мацызды. Осыган орай пэннщ мазмунын
курастыруда ти1мд1 эдютерд1 пайдалану: окушы жаца бшмд1 e3i 1зденш
алатындай
тапсырмалар беру, теориялык материалды курделенд1ру
(окушыньщ жас ерекшелшне карай), тшдш талдауларга курдел1 мысалдар
беру, шыгармашылык жумыстар орындату т.т. окушьшардын белсендшгш
тугызады, 1зденед1, киналады, nieniiMiH табуга тырысады, нэтижеинде
акыл-ойы дамиды. Материалдыц игеруге колайлылыгы, бшмнщ 6epiKiiri,
кернекшк устанымдары да мацызды. Окыту урдкщде
аталган
дидактикальщ устанымдармен катар пэннщ ерекшелшне карай арнайы
устанымдар:
жалпыэд1 стемел1 к
жэне
жекеэдктемелк
(немесе
салаэдгстемелш) устанымдар непзге алынады.
Казак тш пэншщ арнаулы устанымдары мыналар: 1) тшд1 окып-
уйрену мен ойлаудыц
дамуы
арасындагы
тыгыз
байланые;
2)
грамматикальщ курылысты окып-уйрену мен
эдебиеттш оку дагдыларын
игерудщ арасындагы езара тэуелдшш; 3) грамматиканы окып-уйрену мен
тшдш дагдыларды игерудщ арасындагы езара шарттастык; 4) казак тшш
окытуга эр турл1 нускадагы эдютемелш жол таба бшудщ мумкшдш мен
кажетпп.
Сонымен катар тшдщ барлык салаларына катысты жалпыэдютемелш
устанымдар
аталады.
Оларга:
экстралингвистикалык,
жуйелшк,
курылымдык- магыналык, функционалды жэне тарихи
устанымдар
жатады. Экстралингвистикалык устаным
тшдщ барльщ салаларына
катысты болганымен, непзшен лексика саласын окытуда анык байкалады.
Сез магынасынын тарылуы, баска магынага ауысуы т.т. тшден тыс
факторлардьщ эсерше байланысты туащцршедк Жуйелшк устанымда тш
йрлштершщ ез жуйеа болатыны, жуйе езше тэн курылымы бар
Достарыңызбен бөлісу: