деңгейіне қарай бүкіл өнім 4 топқа бөлінеді:
І. Жоғары сапалы өнім өзінің технико-экономикалық көрсеткіштерімен ұқсас
бәсекелес тауарлардан басымды. Көптеген жағдайларда бұл жаңа өнім б.т. Мұндай
тауарлардың өндірушісі аса жоғары бағаны орнату немесе нарық үлесін ұлғайту арқылы
өз пайдасын елеулі өсіре алады.
ІІ. Бәсекеге қабілетті өнім негізінде жоғары сапа деңгейіне сәйкес келеді, бірақ
берілген нарықта ұқсас тауарлар арасында орташа сапа деңгейіне де сай болуы мүмкін.
Соңғы жағдайда тауардың бәсекеге қабілеттігі жарнама мен өткізуді ынталандыру
шаралары арқылы жүзеге асырылады да, басты түрде, бағаның жасалуына, сатудан кейінгі
қызмет көрсетуге, жарнамаға, өткізу арналарына тәуелді болады.
ІІІ. Сапа деңгейі төмендетілген өнімнің тұтынушылық қасиеттері көптеген
бәсекелестердің өніміне қарағанда біршама нашарлау болады. Осы жағдайда фирманың
нарықтық қалыпы тұрақты болып қалу үшін, өндіруші осы тауарларға бағаны төмендету
стратегиясын қабылдауы мүмкін.
IV. Төмен сапалы өнім әдетте бәсекеге қабілетсіз және, нарықта тұтынушысын
таппайды, әйтпесе өте төмен бағамен сатылады. Өндіруші бұл жағдайда мұндай өнімнің
сапасын жоғарлату тиіс немесе нарықта оны жаңа бұйымдармен алмастырып, өндірістен
шығаруға тиісті.
2. Бұйымның бәсекеге қабілеттігінің экономикалық шегі
Нарық жағдайында басты экономикалық проблема – өнімнің бәсекеге
қабілеттігінің өндірушіге мен тұтынушыға бірдей экономикалық пайданы қамтамасыз ету
шартында оның сапасын жоғарлатудың ұйғарынды шегін анықтау.
Өндіруші-кәсіпорының экономикалық мүддесі жағынан егер де бұйымның
нарықтағы орны оған сұранысты және кәсіпорын қызметінің тиімді даму үшін өнімнің
пайдалылығын қамтамасыз етсе, ол бәсекеге қабілетті деп саналады:
П(ө) = П
өт
(ө)/ӨҚ
т
(ө) > П
Достарыңызбен бөлісу: |
