«научное наследие заки ахметова и национальные ценности», в честь 95-летнего юбилея Заки Ахметова

214 
V. Әзімбайдың Қамбарды 
көмекке шақыруы 
VІ: Қамбардың Қараманға 
баруы. Қараманды жеңуі 
VІІ. Назымға үйленуі 
2. Қараманның ашуы қалай сипатталады? 
1. Әзімбай Қамбарға қандай сәлем айтады? 
2. Қамбар қандай шешімге келеді? 
1. Қамбар Қараманға не дейді? Қамбар мен 
Қараман арасындағы диалог, мазмұнын айт. 
2. Қараманды қалай жеңеді? 
3. Қараман қалай соғысады? 
1.Назым Қамбарды не деп мақтайды? 
4. Жырды оқып біткен соң, мазмұнын толық айтқызу. Ол үшін үйге тапсырма 
бергенде, жауаптарын тезис арқылы жоспарын жасатқызу. Мазмұндау жүйелі болу 
үшін, соған қарап айтқызу. 
5. Оқушылар жауабын бір-біріне толықтырып отыру. 
6. Бір-біріне қоятын сұрақтарын «ВЕЕР» әдісі арқылы әзірлету. 
7. Ұнаған жерлерін жатқа оқытқызу. 
8. Жауаптарында да жырдан үзінді келтіре отырып айтқызу. 
9. оқушылар тірек сызба арқылы батырға сипаттама береді: 
(1-кестені қараңыз) 
Бұл кесте оқушыларға жырды оңай түсініп алуға өте тиімді. 
Интерактивті тақтаны пайдалана отырып, жырға әдеби талдау жасау 
а) Жырдың идеясын, тақырыбын ашу. Оны мұғалім әңгімесі, сұрақ-жауап 
арқылы жүзеге асыру. Мынадай сұрақтар қоюға болады: 
1. Қалай ойлайсыңдар, жырда қандай мәселелер сөз болады? Жырдың 
негізінде жатқан басты ой не? 
2. Жырдың негізгі ойы қай бейне арқылы көбірек көрінеді? 
ә) Жыр кейіпкерлері туралы пікір жинақтау: 
1. Қамбардың қандай қасиеттерін ерекше бөле-жара айтар едің? Сұрақ-жауап 
практикалық жұмыстар арқылы талдау. 
2. Қамбар бейнесін жасай отырып, халық не айтпақшы болған? Халық арманы 
туралы не айтар едің? 
3. Назымға қарап бұрынғы қазақ әйелдері қандай болған деп ойлайсың? Оның 
бейнесінің негізіндегі халық арманын не деп түйіндер едің? 

215 
4. Қараман, Келмембеттер бойындағы жек көрінішті қасиеттер қайсы? 
5. Назымның ағалары туралы қандай деп ойлайсыңдар? 
6. Портреттеу, суреттеулерді тауып, оның кейіпкерлер іс-әрекетін ашудағы 
маңызы мен орнына тоқтал. 
б) Тіл көркемдігі, өлең құрылысына талдау жасау. Практикалық жұмыс, 
сұрақ-жауап: 
1. Жырдан асыра, әсірелей суреттелінген жерлерді табу, оның маңызына 
тоқталу. 
2. Теңеулерді, эпитеттерді табу. 
Аллитерация, ассонанстарға назар аудару. Оның қолдану маңызына тоқталу. 
3. Диалогтерді тауып, оның жырдағы орнын, маңызын ашу. 
4. Өздеріне ұнаған айшықты сөздер, сөз тіркестерін тапқызу. Ұнау себебін 
дәлелдету. 
5. Сөздік жұмыстарын жүргізу. 
Жырды талдау кезінде сурет-мысалдарды пайдалану, қабілетті оқушыларға 
жыр бойынша өзіне ұнаған эпизодтарға суреттер салғызудың маңызы зор. Мүмкін 
болса, жыршы-термешілермен кездесу өткізіп, жырдан үзінді жаттатып, 
оқушыларды да жырды мақаммен айтқызуға талаптандыру жұмыстары тиімді 
болмақ.
Оқу және жазу арқылы сын тұрғысынан ойлау технологиясының әдіс-
тәсілдерінің батырлар жырын оқытудағы маңызы зор 

жүктеу/скачать 5.2 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: