74
жалқау кейіпкеріне кейіп, оған өте лайықты метонимия жасап
«қара шекпен»
деп атақ береді. Яғни,
тірлігі жоқ, ұйқышыл жанға
ілініп тұрған шекпеннің
кейпін теңестіреді.
Ақынның «Қазақ қалпы» өлеңі көптеген
әдебиеттанушы ғалымдардың
талдауында орынды бағасын алған, астарлы, мағыналы шығарма.
Қаз едік қатар ұшып қаңқылдаған,
Сахара көлге қонып қаңқылдаған.
Бір өртке қаудан шыққан душар болып,
Не қалды тәнімізде шарпылмаған?! [3], – Ресейдей
алпауыт
мемлекеттің бодандығына ұшырап, ел ішінде ешкім түсінбес
аласапыран кезең басталғанынан хабардар ететін өлең. «
Бір өртке қаудан
шыққан душар болып» метафоралық тіркес. Бұл ел ішіне келген бүлікті
сипаттаған тамаша тіркес.
Алаштың адамының бәрі мәлім:
Кім қалды таразыға тартылмаған [3],
- бұл да
метафора. Осы жолдар арқылы репрессия кезеңіндегі
жазықсыз жазаланған
Алаштықтардың тартқан әділетсіз жазасын бейнелейді. Ел ішінде ауызбіршілік,
ұйымшылдық болмағандықтан тоз-тозы шыққанын ащы мысқылмен:
Бос белбеу босаң туған бозбала көп,
Достарыңызбен бөлісу: