жасалып, эрозияға қарсы күресу шараларының жобасы бекітілді.
Мәселен, эрозиямен күресу
шаралары Қостанай облысының
«Белинский» кеңшары мен Павлодар облысының «Преснов»
кеңшарында жүзеге асып, олардың тиімділігі осы шаруашы-
лыққа сыналды. Тәжірибе қорытындысы жақсы болғандықтан,
бұл шаралар топырағы эрозияға шалдыққан көптеген шаруашы-
лыққа енгізіліп, тиімді нәтиже беруде.
Алпысыншы жылдардан
бастап зертхана ғалымдары
оңтүстіктегі таулы аймақтарда кең тараған топырақтың су эро-
зиясы құбылыстарын терең зерттеу мәселелерімен шұғылдану-
да. Ол үшін Кіші Алматы бассейніндегі Шыбынсай бұлағының
оң жақ орта таулы аймағында тұрақты тәжірибе орны ашылды.
Мұнда су эрозиясына қатысы бар әртүрлі табиғат құбылыстары
көп жылдар үзбей зерттелді. Топырақтың су эрозиясымен кү-
ресудің ғалымдар ұсынған жолдары Оңтүстік Қазақстан облы-
сының Төле би ауданындағы таулы
алқапта орналасқан Ленин
атындағы кеңшарда сыналды. Бұл тиімді тәжірибе кейінгі жыл-
дары су эрозиясы тараған басқа да шаруашылықтарда енгізіліп,
жақсы нәтижелер беруде.
Топырақ құрылымы неғұрлым жақсы болса, ол соғұрлым
эрозияға шыдамды келеді. Сондықтан зертхана ғалымдарының
біраз жұмысы топырақтың құрылымын
қолдан жақсартумен
байланысты. Бұл үшін құрылымы нашар, тозаңы шығып жатқан
топыраққа қолдан жасалған әртүрлі полимерлік қосындылардың
(ПАА, К-Ч) ерітінділері себіледі. Сонда шаңы шығып жатқан
топырақ ерітінді әрекетімен желімделіп, жақсы құрылым
жасайды. Ал ондай топырақ эрозияға оңайлықпен берілмейді.
Ғалымдардың бұл жұмыстарын
Қазақстан Ұлттық ғылым ака-
демиясының Химия институты ғалымдары бірлесіп кешенді
түрде жүргізуде.
Достарыңызбен бөлісу: