Дәрістер Химия пәні және мақсаттары. Химияның негізгі түсініктері мен стехиометриялық заңдары



Pdf көрінісі
бет40/71
Дата22.02.2024
өлшемі2.16 Mb.
#492785
түріҚұрамы
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   71
лекции химия

Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия 
ұлттық университеті
 
Оқу (модульдік) жұмыс бағдарламасы (Syllabus)
 
Басылым: екінші
 
Ф ЕНУ 703-08-21. Оқу (модульдік) жұмыс бағдарламасы (Syllabus). Екінші басылым 
иондарымен байланысып әлсiз негiз немесе әлсiз қышқыл түзбейдi, соңдықтан судың 
диссоциациясының тепе-теңдiгi ығыспайды, ерiтiндегi Н
+
, ОН
-

иондарының 
концентрациясы, таза судағыдай, бiр-бiрiне тең болады. Сол себептен мұндай тұздардың 
ерiтiндiлерiнiң ортасы бейтарап (рН = 7) болады. Мысал ретiнде NаСI – ның гидролизiн 
қарастырайық: 
а) 
NaCl + HOH ↔ NaOH + HCl 
б) 
Na
+
+ Cl
-
+ HOH ↔ Na
+
+ OH
-
+ H
+
+ Cl
-
в) 
HOH ↔ H
+
+ OH

Гидролиз – бейтараптану реакциясына керi реакция: 
гидролиз 
Тұз + су қышқыл + негiз 
Бейтараптану реакциясы 
Көптеген жағдайларда гидролиз реакциясы қайтымды болады, ал кейбір жағдайларда (нашар 
еритiн гидроксид пен әлсiз қышқыл бiр уақытта қатарлас түзiлгенде) – қайтымсыз болады, яғни 
гидролиз аяғына дейiн жүредi. 
8-дәріс. ТОТЫҒУ-ТОТЫҚСЫЗДАНУ РЕАКЦИЯЛАРЫ 
Заттардың құрамындағы атомдардың тотығу дәрежелері өзгере жүретін реакциялар 
тотығу-тотықсыздану реакциялары (ТТР) деп аталады. Мұндай реакциялар, міндетті түрде, 
тотығу мен тотықсыздану процестерінен құралады және тотықтырғыш пен 
тотықсыздандырғыштың қатысуымен орындалады.
Жан-жануарлар, өсiмдiктер организмдерiнде, қоршаған ортада, күнделiктi өмiрде 
тотығу-тотықсыздану реакциялары зор роль атқарады. Өмiрлiк маңызды процесстер: зат 
алмасу, дем алу, фотосинтез тотығу - тотықсыздану реакциялары болып табылады. Тотығу – 
тотықсыздану процестеріне жатады: канттардың ашуы, майлардың тотығуы, белоктардың 
шіруі, т.б. 
Қара және түстi металлургияда металдарды өндiру, сiлтiлер мен қышқылдар синтезi 
тотығу-тотықсыздану реакцияларына негiзделген. Тотығу-тотықсыздану процесстерiн жанар 
май, отын жанғанда, металдар коррозияға ұшырағанда бақылауға болады. ТТР-ның 
химиялық энергиясы гальваникалық элементтерде, аккумуляторларда электр энергиясына 
айналады. Электролиз электр тоғының әсерiнен электродтарда жүретiн ТТР болып 
табылады. Күнделiктi iшетiн суды хлорлау арқылы залалсыздандырғанда да тотығу-
тотықсыздану реакциялары жүредi. 
Химиялық реакцияның нәтижесiнде реакцияға түскен молекулалардың кұрамындағы 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   71




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет