Тарих 90 жауаптар


)Сақтардың Ахеменидтер державасымен қарым-қатынасы



Pdf көрінісі
бет6/67
Дата22.02.2024
өлшемі0.67 Mb.
#492829
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   67
Тарих 90 жауаптар

9)Сақтардың Ахеменидтер державасымен қарым-қатынасы.
Біздің дəуірімізге дейінгі VII ғасырдағы ахеменидтік державаның жаулап алу
саясатының нəтижесінде тиграхаудтың сақтары парсы патшасы II Кирмен тəуелсіздік
үшін қатал күреске кіріседі. Біздің эрамызға дейінгі 530 жылы Кир II Тиграхауд
сақтарын бағындыру үшін жорыққа 200 мыңдық əскерді басқарды. Сақтардың
əскерлерін Томирис патшайым басқарды. Күштердің артықшылығына қарамастан,
парсылар жеңіліске ұшырады, əлемдік үстемдікті армандаған Кир II басы кесілді.
Біздің дəуірімізге дейінгі 519-518 жылдары ол сақтарды жеңіп, оларға құрмет көрсете
білді. Соған қарамастан, парсылар өз билігін Сырдария өзенінің солтүстігіне дейін
кеңейте алды. Қырғызстанның солтүстік бөлігінде тұратын сақтар ирандық жаулап
алушыларды өз жерлеріне жібермеді. Кейінірек сақтар парсылармен бейбіт жəне əскери
байланыстар орнатып, грек-парсы соғыстарының шешуші шайқастарында (б.з. д.
500-449) Ахеменидтер жағында шайқасты. Сақтар парсыларға Греция мен Египетті
жаулап алуда айтарлықтай көмек көрсетті.
Сақтар тарихының тағы бір шекарасы А.Македонскийдің жаулап алу жорықтарымен
байланысты. Парсы əскерлері құрамындағы сақ отрядтары Исса (б. з. д. 333 ж.) жəне
Гавгамелах (б. з. д. 331 ж.) кезіндегі А. Македонский армиясымен шайқастарға қатысып,
б. з. д. 331 жылы Месопотамияда парсылар мен сақтардың Біріккен күштерін
талқандады, б. з. д. 329 ж. Македон əскерлері жағалауға шықты. ірімшік-Дарья. Мұнда
жаулап алушылар сақ тайпаларының қатты қарсылығына тап болды. Үстемдігіне
қарамастан, грек-македондықтар сақтар басып алған аумақтардың тереңдігіне жете
алмады.
10)Сармат тайпалық одағы.
Савроматтар - сармат тайпалары түркі халықтарының, қазақ ұлтының қалыптасу
тарихына терең із қалдырған алғашқы мемлекет бірлестіктерінің бірі. Көптеген уақыт
бойы Савроматтар тайпаларының тарихи отаны белгісіз болып келді. Соңғы
археологиялық зерттеулердің нəтижесінде Савроматтар мəдениеттің ошағы б.з.б. 6 ғ.
төменгі Еділ мен Жайық алабы екені анықталды. Жазба деректер мен соңғы
археологиялық материалдар бойынша, Савроматтар солтүстік Қаратеңіз скифтеріне
туыстас тайпалар бірлестігі болған. Геродоттың жазуынша, Савроматтар жауынгер
əйел-амазонкалардан туып, алдымен скифтермен соғысып, артынан олармен туыстасып,
Танайс (Дон) арқылы Еділге көшеді. Ертедегі авторлардың айтуынша, Савроматтар


қоғамында əйелдер ерекше рөл атқарған. Олар ерлермен бірдей соғысқа қатысқан.
Геродот сармат қызы өзінің бір ата жауын өлтірмейінше, күйеуге шықпағанын атап
көрсетеді. Псевдо-Гиппократтың жазуынша, савромат қыздары əскери іс пен аң аулауға
жаттыққан үш адамды (жауын) өлтірмейінше күйеуге шықпаған. Ертедегі авторлардың
деректерін осы заманғы археологиялық зерттеу деректері де растайды.[1] Обалардың
ортасына қойылған əйелдердің қабірлері ерекше. Олардан моншақ, білезік, қола айна,
т.б. заттармен қатар қару-жарақтар түрлері де көп табылды. Б.з.б. 4 ғ-да Савроматтар
скифтермен тату көршілікте өмір сүрген. Көшпелі мал шаруашылығымен шұғылданған
олар бірте-бірте жаңа өріс іздей отырып, Дон өңірінің арғы жағындағы скиф жерлеріне,
одан əрі Батыс Еуропа елдеріне дейін көшіп барған. Сол жердегі тұрғылықты
халықтардың арасына сіңісіп, біртіндеп тарих сахнасынан жоғалған.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   67




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет