ТұЛҒаның коммуникативті дағдылары және коммуникация модельдері әлеуметтану мамандығы

КОММУНИКАЦИЯЛЫҚ
КЕДЕРГІ ТУРАЛЫ ТҮСІНІК
Бұндай кедергілерді жою жолы -- тілдің
сапасың, жылдамдығын
ретке келтіру, шешендік өнерді игеру.
Семантикалык кедергілер жаргон және
слэнг мәселесімен тығыз байланысты.
Ортақтасуға қатысушылардың өзіндік
шағын мәдениеттерінде ұғымдар мен
құбылыстардың ерекше мән- “борыш"
мағынасы болады. "Сұлулық",
"тәртіптілік" құндылықтарын әр
микротоп әр түрліше қабылдап түсінеді.
Тұлғааралық 
коммуникацияны
нәтижесіз, тиімсіз ететін кедергінің
келесісі - стильдік тосқауыл. Стильдік
кедергі коммуникатор мен реципиенттің
тілдік стилдері бір-біріне не тілдің
стилі ортақтасу жағдайына,
реципиенттің көңіл-күйіне сәйкес
келмеуі.
Кез-келген психологиялық кедергі - ақпарат
қабылдау жолында
құрылатын реципиенттің өз-өзін қорғауы.
Психологиялық қорғаныстың
1- жолы - ақпаратты дұрыс қабылдамау не
бұрмалау, қарсы пікірлерге көңіл бөлу;
2 - жолы - ақпараттың қайнар көзінің
құнын томендету;
3 - жолы - түсінбеу.
Мысалы, семіз адам өзін қалай қорғайды?
1 - семіздік денсаулыққа зиян деушілер
қателеседі, семіз адам мейірімді болады
деген пікір дұрыс.
2 - семіріп кетіпсіз деген дәрігер жас қой,
не біледі ол өзі.
3 - менің көршім менен де семіз ғой, бәле
де болмай жүр.

АҚПАРАТ АЛЫСУ ДЕҢГЕЙЛЕРІ
Бейсөз құралдарға оптикалық-кинестетикалық, пара- және
экстралингвистикалық, 
проксемикалық, 
визуалдық
жүйелер жатады.
Кинесика - оптикалық-кинестетикалық жүйе, оны адамның
қолының (ишара - жест), бетінің (ым мимика), денесінің
(пантомимика) қимылдары құрайды.
Арнайы зерттеулер нәтижесінде беттің 20000 қимылы
анықталған екен. Сонда адам бетін үш салаға бөліп: қас пен
көз, мұрын, ауыз және ерін, олардың қимылына байланысты
адамның негізгі алты сезімін білдіруге
болатыны анықталған. Қуанышы, ыза, таңғалу, жиіркену,
қорқыныш, уайым.
Мысалы, келіскенде не келіспегенде біз басымызды,
ұрысқанда не мақтағанда қолымызды, амандасқанда не
қоштасқанда денемізді басқаша қимылдатамыз. Қол
қимылының жылдамдығы әр ұлт
өкілдерінде әр түрлі келеді: бір сағатта финдер - 1,
француздар -
20, италиялықтар - 80, мексикалықтар - 180 рет
қимылдатады екен.

Паралингвистика - бұл коммуникатор дауысының
сапасы:
тембрі, ырғағы, қаттылығы, жылдамдығы,
интонациясы, логикалық екпіні.
Экстралингвистика - бұл дауыстың өзі емес, оның
айналасындағы құбылыстар: сөйлескендегі жөтел,
күлкі, пауза,
жылау т.с.с. Сөз болмаса да бұлардын
коммуникациялық мағынасы
зор. Сондықтан, коммуникацияның акустикалық
әдістерінің мәнін танып-білу, оларды тиімді
пайдалану ортақтасу барысын нәтижелі етеді.
Бейсөз жүйенің ішінде коммуникацияның кеңістігі
мен уақытын ұйымдастыру (проксемика - кеністік
психологиясы) да үлкен рөл атқарады. Бетпе-бет
сөйлесушілер өз мақсатына тез жетеді, ал, адамның
артынан бақырып-шақырған нәтижесіз қалуы
мүмкін.

жүктеу/скачать 5.62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: