18
2. ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТАЛДАУДА ЭКОНОМИКАЛЫҚ
АҚПАРАТТАРДЫ ӨҢДЕУ ТӘСІЛДЕРІ
2.1 ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТАЛДАУДАҒЫ САЛЫСТЫРУ ТӘСІЛІ
Салыстыру танымның ғылыми тәсілдерінің бірі ретінде ШҚТ-да неғұр-
лым кеңінен қолданылады. Оның мәні біртекті нысандарды салыстыруда ол-
дардың арасындағы ұқсастықтары мен айырмашылықтарын табу. Салыстыру
тәсілінің көмегі арқылы экономикалық құбылыстағы жалпы ұқсастығы
немесе олардың
ерекшеліктері анықталады, зерттелетін нысанның
деңгейіндегі
өзгерістер анықталады, олардың дамуының заңдылықтары мен
үрдістері зерттеледі. Оның маңыздылығын көрсете отырып, «Барлығы салы-
стырғанда ғана танылады» деген мәтелді келтіруге болады.
Экономикалық ақпараттарды өңдеу
тәсілдерін
топтау
келесі
2.1.1.суретте көрсетілген.
Олардың арасында дәстүрлі (логикалық) әдістер,
факторлық талдау
әдістері және экономикалық міндеттерді шешуді оңтайландыру әдістері бар,
олардың өзіндік қолдану ерекшеліктері бар (2.1.1-кесте).
Экономикалық талдауда салыстыру әдісін қолдану келесі жағдайларда
қолданылады:
1.Нақты қол жеткізілген нәтижелерді өткен кезеңнің мәліметтерімен
салыстыру. Бұл жерде бүгінгі күннің
нәтижесі кешегі, ағымдағы айдағы,
тоқсандағы, өткен жылдағы мәліметтермен салыстырылады. Бұл зерттелетін
көрсеткіштердің
өзгеру
қарқынын
бағалауға
және
экономикалық
үдерістердің даму заңдылықтарымен үрдістерін анықтауға мүмкіндік береді.
Достарыңызбен бөлісу: