Педагогика теориясы
Білім мазмұнын анықтайтын нормативтік құжаттар
жүктеу/скачать 0.77 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Оқу бағдарламасы
| Білім мазмұнын анықтайтын нормативтік құжаттар. Білім мазмұны келесі мемлекеттік құжаттарда және ресми құжаттарда бейнеленген.
1. Оқу жоспары. 2. Оқу бағдарламасы. 3. Оқулық. Оқу жоспары мемлекеттік құжат болып табылады. Барлық жалпы орта білім мектептері оны сөзсіз ұстанады. Бұл құжатта сыныптар бойынша оқытылатын пәндер және осы пәндерге бөлінген оқу сағаттары көрсетілген. Бұл құжат мектептің жалғыз оқу жоспары болып, оны халыққа білім беру уәзірлігі бекітеді. Белгілі бір пәннің оқу жоспары осы пәнді оқытуға бөлінген сағаттарды және оқу жылының құрылымын белгілейтін мемлекеттік құжат болып табылады. Оқу жоспарын түзуде келесі факторларға сүйенеді. Оқу-тәрбие жұмысының мақсаты – оқушыларға нақты ғылыми білім беру, алған білімдерін дағдыға айналдырып, өмірде қолдана білуге үйрету. Мектептің оқу жоспары базалық оқу жоспарының стандарттарына сәйкес құрылады. Мұндай жоспарлардың екі түрі бар: нақты оқу жоспары және жұмыс оқу жоспары. Ұзақ кезеңге арналған мемлекеттік базистік оқу жоспары негізінде нақты оқу жоспары әзірленуде. Ол белгілі бір мектептің сипаттамаларын көрсетеді (ол ретінде типтік оқу бағдарламаларының бірін алуға болады). Қазіргі жағдайларды ескере отырып, жұмыс оқу жоспары әзірленуде. Оны жыл сайын мектептің педагогикалық кеңесі бекітеді. Оқу жоспарының құрылымында: оқушыларды жалпы мәдени және ұлттық мәнді құндылықтармен таныстыруды, әлеуметтік мұраттарға сәйкес келетін тұлғалық қасиеттерді қалыптастыруды қамтамасыз ететін инвариантты бөлік; мектеп оқушыларының дамуының жеке сипатын қамтамасыз ететін және олардың жеке ерекшеліктерін, қызығушылықтары мен бейімділігін ескеретін ауыспалы бөлік. Жалпы білім беру мекемесінің оқу жоспарында бұл екі бөлім оқудың негізгі үш түрімен ұсынылған: жалпы орта білім берудің негізгі өзегін құрайтын міндетті сабақтар; оқушылардың таңдауы бойынша міндетті сабақтар; сыныптан тыс іс-шаралар. Оқу бағдарламасы не? Ол қандай ережелер негізінде түзіледі? Оқу бағдарламасы әрбір жеке пән бойынша жасалады. Бағдарлама оқу жоспарына негізделген. Бағдарламада пәннің мазмұны, тақырыптардың реттілігі, біріншісін толықтыратын екінші тақырып жүйелі түрде қамтылып, белгілі тақырыптар арқылы көрсетіледі. Оқу жоспарында пәннің мақсаты қысқаша түсіндіріледі. Ғылымның бағыттары мақсаты мен міндеттеріне қарай бөлінеді. Олар тарауларға бөлінеді. Тараулар негізгі тақырыптарға және негізгі тақырыптар ішкі тақырыптарға бөлініп, оқырмандарға түсіндіріледі. Оқу бағдарламасының өзі ұстануға тиісті ережелер бар. 1. Бағдарлама нақты идеяға негізделген. Бағдарламада тәуелсіз қоғамымыздың даму қағидаттары негізінде реформаланған ғылымның, техниканың, өндірістің, қоғамдық қатынастардың әрбір саласында қол жеткізген прогрестің деңгейі ғылыми негізде көрсетілуі тиіс. Бағдарлама болжау ережелеріне негізделуі керек. 2. Бағдарлама ғылыми принциптерге негізделген. Әрбір оқу-тәрбие идеясы ғылыми дәлелденген, сенімді дәлелдер, бақылаулар, дереккөздер мен материалдар негізінде енгізіледі. 3. Оқу бағдарламасы мазмұн мен логиканың нақты идеяларын көрсетуі керек. Бағдарламада ғылымның мақсаты мен міндеттері, ондағы білім негіздері мысалдар мен есептер арқылы зерттеледі. Әйтпесе, түсіндіру қиын болады. 4. Теория мен практиканың бірлігінің принциптері. Оқушылардың теориялық білімдерін практикада қолдана білу дағдыларын қалыптастыруды көздейді. 5. Оқу бағдарламасын жасау кезінде ғылымның тарихи тағылымдары ескеріледі. Уақыт өте ғылым әлемінде жаңа жаңалықтар, белгілі бір ғылыми заңдылықтар мен ережелер пайда болып, ғылым жетілдіріледі. Оқу бағдарламасы мемлекет бекіткен жоспар негізінде бакалавр, магистратура, лицей, гимназия, колледждер үшін бөлек-бөлек дайындалады. Оқулық бәрімізге белгілі. Біз оны көп жылдар бойы қолданып келеміз, ал кейбіреулер үшін жақын дос болды. Біз білетін сол оқулық қандай талаптарға негізделген? Оқулық. Оқулық – бұл белгілі бір оқу пәні бойынша ғылыми білімнің негізін қалайтын кітап. Үйдегі оқушының мұғалімі мен көмекшісі. Оқулық келесі талаптарға сай жасалған. 1. Оқулықта көрсетілген ғылыми білім оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес болуы керек. 2. Оқулықта баяндалған ғылыми білімнің теориялық негізі мен идеялары жүйелі және бірізді болуы керек. Олар шынайы өмірден алынған және сенімді болуы керек. 3. Теориялық білім өндірістік практикамен байланысты болуы керек. 4. Оқулықта тақырып қарапайым, жатық тілде жазылып, тиісті ережелер мен анықтамалар берілуі керек. Оқулықтың іші мен мұқабасындағы суреттер мен безендірулер оқушының жас ерекшелігіне, пән сипатына сай болуы керек. 5. Тақырыптар бойынша ой нақты және қысқа, ғылымға негізделген болуы керек. Оқу пәндері. Әрбір оқу пәнінде тиісті пәннің жалпы негіздері беріледі. Ғылым мен оқу пәні бір-бірінен келесі белгілер бойынша ерекшеленеді: Біріншіден, ғылымның ауқымы да, мазмұны да кең, осы ғылымға қатысты барлық идеялар, көзқарастар, білімдер, ұғымдар сонда көрініс табады. Оқу пәнінің көлемі салыстырмалы түрде тар, ол балаларға олардың өмірлік тәжірибесі мен нақты мүмкіндіктеріне сәйкес келетін білім беруге арналған. Екіншіден, ғылым үлкенге де, кішіге де, өзбекке де, қазаққа да қызмет етеді. Оқу пәндері тек жастарға арналған. Үшіншіден, ғылым мен оқу пәнінің өзіне тән құралдары ғана болады. Төртіншіден, ғылым өзін-өзі дамытады. Оқу пәндері жастарды мағлұматты етеді, дамытады, тәрбиелейді. Бірақ олардың айырмашылықтарына қарамастан, олар өзара байланысты. Ғылым дамыған сайын оқу пәндері өңделіп, жетілдіріліп отырады. жүктеу/скачать 0.77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|