ПӘндердің ОҚУ Әдістемелік кешені

3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

3.1 Пәннің қыскаша мазмұны:

Келешек мамандарды жылуды алу, түрлендіру, тасмалдау және пайдалану тәсілдері бойынша теориялық және тәжірибе жүзінде білім беріп дайындау. Олар қажет болғанда керекті жылутехникалық құрал-жабдықтарды халық шаруашылығы салаларында дұрыс тандап пайдалана білуі үшін және жылу энергетикалық отындарды үнемдеу мақсатында, әрі технологиялық процестерді оптимизациялауды да үйреніп білуі қажет. Техникалық жылудинамикасы пәні математика, физика, химия, гидравлика, аэродинамика және есептеу техникасымен программалау пәндерін оқып үйренген соң оқытылады.
3.2 Пәнді оқу мақсаты:

Материалдық өндірісті дамытудың қазіргі кезіндегі ең негізгі бағыты оның салаларын энергетикалық ресурстармен сенімді түрде қамтамасыз ету.

Бұл проблеманы шешудің басты жолы өңдірістің ең жоғарғы тиімділігін қамтамасыз ету талабына сай келетін энергия ресурсын үнемдеу технологиясын кеңінен пайдалану болып табылады. Бұл мақсатқа жетуде халық шаруашылдығында басты роль энергетикалық, жылутехникалық сапаны көтеру үшін білімді бакалаврлар дайындау керек. Отын энергетикалық ресурстарды (ОЭР) пайдаланудың өсуі салдарылан, өнеркәсіптегі, агроөңдірістік комплекстен, транспорттағы, тұрмысқа қажетті қызмет көрсетудегі оның бағасының артуы ОЭР тиімді пайдалануды өсіру проблемасы және айналадағы ортаны отынның жану өнімдерімен ластау да өзекті мәселе болып саналады.

«Жылудинамика және жылумассаалмасу» оқып үйренудегі негізгі мақсат келешек мамандарды жылуды алу, айналдыру, жылуды тасымалдау және пайдалану тәсілдерін пайдаланып теориялық және практика жүзінде дайындау, оларды жобалауға, халық шаруашылдығының салаларында керекті жылутехникалық құрал-жабдықтарды таңдап алып пайдалануға үйрету, ОЭР мен материалдарды үнемдеүдің қазіргі тәсілдерінен білім беру, технологиялық процестерді жетілдеру, екінші кезектегі энергия ресурстарды (қорларды) пайдалану жолдарын айқындау (ашып беру), айналадағы ортаны қорғауға үйрету.

Оқып үйрену тақырыбы болып жылудинамикасы мен жылумассаалмасу заңдары, жылудинамикалық процестермен циклдар, жұмысшы деиелер қасиеттері, жалуалмастыру аппараттарының есебінің негізгі , жану, энерготехнологиялар, энергияны үнемдеу, екінші кезеңдегі энергия ресурстары (қорызы) жылуэнергетикалық және тоңазыту қондырғылары өндіріс салаларында жылуды пайдалану, жылу мен қамтамасыз ету жүйелері, жылуэнергетикалық қондырғылардың айналадағы ортаны қорғау проблемаларымен байланысы саналады.

3.3 Пәнді оқыду негізгі міндеттері:

Энергияны айналдыру негізін, жылудинамиканың және жылумассаалмасу заңдарын, жылудинамикалық процестер мен циклдарын, сол салалар жану, энерготехнологиялар, энергияны үнемдеу жылуалмастырғыштардың есебі, жылуалмасу тәсілдері, жылуалмастырғаштардың жұмыс істеу принциптері мен құрлысы, жылукүштік қоңдырғылар мен басқа да жылутехникалық құрылғылардың жұмыс істеу принциптері мен құрлысы , жылу мен қамтамасыз ету жүйелері .

Жұмысшы денелері күйінің есебі , жылудинамикалық процестер мен циклдарының, жылуалмасу прцестерінің, аппараттарының және саланын басқа негізгі жылутехникалық құрылғыларының есебің жасай білу, жылулық қорғау шараларын салқындату жүйелерінің жылулық оқшауландыруын ұйымдастыруы, жылумен қамтамасыз ету жүйесінің энергияның айналуын және пайдалануының ең тиімді түрін есептеу және таңдауды үйретуді

«Жылудинамика және жылумассаалмасу» пәнінің негізгі базасы болып физика, математика, программалау және алгоритм қатнас құралы саналады.

3.4 Білім алу нәтижесі:

Пәнді оқу нәтижесінде білімалушы міндетті

білулері қажет:

• 
  сандың шамалардың реттілігіне бағалауды жүргізу;
  

• 
  зерттеу әдістерін, жобалау және зерттеу жумыстарын жүргізу;
  

• 
  алынған нәтижелердің қателіктеріне баға беру тәсілдеріне;
  
• 
  жылуфизикалық сипаттаманың аңықтап – зерттеу әдістерін;
  

- өңдеу әдістерін және қабылдауды, ЭЕМ көмегімен зерттеу нәтижелерін жүргізу;

• 
  жылудинамикалық процестер мен циклдарын;
  
• 
  саладағы пайдаланылатын жұмысшы деиелердің негізгі қасиеттерін;
  

• 
  энергияның айналауының негізгі заңдарын, жылудинамикасының және жылуалмасудың заңдарын;
  

• 
  салада пайдаланылатын жылуалмастырғыштардың, жылукүштік қоңдырғылардың және басқа да жылутехнологиялық құрылғылардың жұмыс істеу принципімен және құрлысын;
  
• 
  энергияны үнемдеудің негізгі әдістерін;
  
• 
  жылуэнергиялық қондырғылардың айналадағы ортаны қорғау мәселелерімен байланысын.
  

- әр түрлі жылулық қоңдырғылардың есептелуі және жұмыс істеу принцип

• 
  Гидрогазодинамика.
  

3.6 Курстың постреквизиттері:

- «ЯЭҚ-ғы энергожабдықтары»;

- «Ауаны шартқа сәйкестендіру және желдету»;

- «Тоңазытқыш қоңдырғылар».
3.7 Жұмыс оқу жоспарынан үзінді:

1 кесте

Курс	Семестр	Кредит	Дәріс сағ.	Практ. сағ.	Зертх. сағ.	БОӨЖ. сағ.	БӨЖ. сағ.	Жалпы. сағ.	Қортынды бақылау түрі
2	4	5	30	30	15	37,5	112,5	225	емтихан

4 ОҚУ ПӘНІНІҢ (МОДУЛДІҢ) МАЗМҰНЫ

Тақырыптардың аталуы мен олардын мазмұны	Сағаттар саны
1	2
Модул 1. Техникалық жылудинамика
Дәріс сабақтары
Кіріспе. Техникалық жылу динамика. Кіріспе. Негізгі түсініктер мен ережелер. Жұмыс денесі мен қоршаған орта. Негізгі күй параметрлері мен оның өлшем бірлігтері. Идеал газ күйінің теңдеуі. Жылудинамикалық процестер. Тепе-теңдікті және тепе-теңсіздіктегі процестер. Қайтымды және қайтымсыз процестер. Идеалды және нақты газдар. Идеалды және нақты газдардың теңдеуі. Идеалды және реал газдардың жылусыйымдылығы. Жылу өлшемін аңықтау. Газ қоспасының жылусыйымдылығы	1
Газдың жылусыйымдылығы. Идеал газ қоспасы. Дальтон заңы. Идеал газ параметрлері және оларды анықтау. Термодинамиканың бірінші бастамасы. Энергияның сақталу және айналу заңы. Термодинамикалық жүйенің энергиясы. Ішкі энергияның өзгеруі. Энтальпияның анықтамасы.	1
Айналма немесе циклдылық процесстері. Айналма немесе циклдылық процесстері. Тік және кері циклдар. Термиялық пайдалы әсері коэффициенті. Тік және кері Карно циклдары	1
Идеал газдың термодинамикалық процесстер. Жылудинамикалық процесстердің түрлері. Политропты процесс. Изохоралық процесс. Изобаралық процесс. Изотермиялық процесс. Адиабаттық процесс.	1
Нақты газдар. Су буы. Нақты газдар мен булар. Нақты газдардың қасиеттері. Су буы. Негізгі түсініктер мен анықтамалар. және диаграммаларда бу түзілу процессі. Судың және су буының параметрлерін анықтау. Судың және су буының кестелері. Су буының диаграммасы. Фазалық ауысуылар. Фазалық ауысуыларының диаграммасы.	2
Ылғалды ауа. Негізгі түсініктер мен анықтамалар. Психрометр және гигрометр. Ылғалды ауаның диаграммасы.	2
Термодинамикалық ағыс. Газдар және булар ағысы. Дыбыс жылдамдығы. Адиабаттық ағыу. Лаваль саптамасы (соплосы). Газдар мен булар қозғалысы.	1

2-і кестенің жалғасы

1	2
Компрессорлар. Компрессорлардың классификациясы. Поршненьдік компрессор. Жұмыс істеу принципі. Изотермиялық, адиабаталық және политроптық сығылуы. и диаграммаларында компрессордың термодинамикалық процестерін көрсетіңіз. Көпсатылы сығылуы. Индикаторлы диаграмма. Нақты циклын индикаторлы диаграмманың теоретикалық диаграммадан айырмашылықтары.	2
Іштен жану қозғалтқыштардың циклдары (ІЖҚ). Поршендік іштен жану қозғалтқыштардың классификациясы (ІЖҚ). және диаграммаларындағы ІЖҚ циклдар.	2
Газотурбиналық қоңдырғыларының циклдары (ГТҚ). Газотурбиналық қоңдырғылардың жұмыс принципі. Газотурбиналық қоңдырғының циклдары. Газотурбиналық қоңдырғының термиялық ПӘК-і.	2
Бу күштік қоңдырғылар. Ренкин циклы. Ренкин циклының термиялық ПӘК. Жылуфикациялық циклдары, жылуфикация коэффициенті. Бинарлы циклы. Атомдық жылуэнергетикалық қоңдырғылардың циклдары.	2
Тоңазытқыш машиналардың циклдары. Тоңазыту агенттері. Тоңазыту қоңдырғысының түрлері. бу компрессорлы тоңазыту қоңдырғысының құрлысы, жұмысы. Бу компрессорлы тоңазыту қоңдырғысының циклы. Бу эжекторлы тоңазыту қоңдырғысы.	1
Практикалық сабақтар
Жылудинамикалық жүйенің күй параметрлері. Жұмысшы дене күйінің теңдеуі. Есеп шығару.	2
Жылусыйымдылық, ішкі энергия, жұмысшы дененің энтальпиясы. Есеп шығару.	2
Идеал газдар өзгеруінің термодинамикалық процестер. Есеп шығару.	4
Термодинамикалық ағыс. Есеп шығару.	4
Компрессорлар. Есеп шығару.	2
Іштен жану қозғалтқыштар. Есеп шығару.	2
Газотурбиналық қоңдырғыларының циклдары (ГТҚ). Есеп шығару.	2
Бу күштік қоңдырғылар. Есеп шығару.	2
Тоңазытқыш машиналардың циклының есебі. Есеп шығару.	2
Зертханалық сабақтар
Ауаның орта массалық изобаралық жылусыйымдылығын анықтау	2
Термодинамикалық диаграммаларында газ циклдарын есептеу.	2
Термодинамикалық диаграммаларында булы циклдарын есептеу.	2
Ылғалды ауадағы процесстерді зерттеу.	2
Ренкин циклының термиялық ПӘК-ің анықтау.	2
Модул 2. Жылумассаалмасудың теориясы
Дәріс сабақтары
Жылу және массаалмасу теориясының негіздері. Жылу процестері. Жылу өткізгіштік. Фурье заңы. Жылуөткізгіштік коэффициентінің физикалық мәні. Конвекция. Ньютон заңы. Жылу беру коэффициенті.	3
Конвективті жылуалмасу. Конвективті жылуалмасудың әртүрлі факторларда тәуелділігі. Сұйықтың еріксіз және еркін қозғалысы конвективті жылуалмасу. Сүйықтың орта температурасы. Заттың агрегаттық күйі өзгергендегі жылуалмасуы. Ұқсастық теориясы. Ұқсастықтың критерийлері.	2
Агрегаттық күй өзгерісі кезіндегі жылуалмасу. Негізгі ұғымдыр мен түсініктелер. Конденсация кезіндегі жылуалмасу. Қабықшалы конденсация. Тамшылы конденсация.	1
Жылуөткізгіштік. Күрделі жылуалмасу. Әртүрлі қабырғалардан өтетін жылуөткізгіштік.	1
Стационарлы емес жылуөткізгіштік. Тұрақты емес (стационарлы емес) кезіндегі жылуөткізгіштік процесінің сипатаммасы. Аналитикалық шешімі. Суыту (немесе қыздыру) процесінің реттелетін жылулық режимі.	2
Жылуалмасу аппараттар. Жылутасымалдағыштар. Жылумассаалмасу аппараттарының жобалау негіздері. Жылумассаалмасу аппараттардың түрлері. Жылумассаалмасу аппараттарының есебі.	3
Практикалық сабақтар
Стационарлы режимдегі жылуөткізгіштіктің есебі. Есеп шығару.	2
Конвективті жылуалмасу. Есеп шығару.	2
Агрегаттық күй өзгерісі кезіндегі жылуалмасудың есебі. Есеп шығару.	2
Стационарлы емес жылуөткізгіштік. Есеп шығару.	2
Зертханалық сабақтар
Құбыр әдісімен қатты денелердің жылуөткізгіштік коэффициентін анықтау.	1
Бірдей материалдардан жасалған әр түрлі диаметрлі горизонталды құбырлардан жылуберу коэффициентін анықтау.	1
Бірдей материалдардан жасалған әр түрлі диаметрлі горизонталды және вертикалды құбырлардан жылуберу коэффициентін анықтау.	1
Дененің қаралығын деңгейінің және сәуленуінің коэффициентің анықтау.	2

5 БІЛІМАЛУШЫЛАРДЫҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАР ТАҚЫРЫПТАРЫНЫҢ ТІЗІМІ

Кредиттік жүйемен оқу кезінде студенттердің өздік жұмысын ұйымдастыру сапасын арттыруға жоғары талаптар қойылады, оған үй тапсырмаларын орындауда кіреді.

Оқытушының жетекшілігімен студенттердің өздік жұмысы – бұл кредиттік жүйемен оқу кезінде оқу жұмысының бір түрі, онда диалогтық тәртіпте аудиториялық сабақ түрінде өткізіледі, сонымен бірге аудиториядан тыс кеңес түрінде жүргізіледі.

5.1 Термодинамкианың бірінші заңы. Ішкі энергия. Жұмыс және жылулық. Энтальпия. 2 сағат

5.2 Энтропия. Сипаттамалық функциялар.1 сағат

5.3 Термодинамиканың дифференциалды теңдеуі. 1 сағат

5.4 Термодинамиканың бірінші және екінші бастамалары. 2 сағат

5.5 Ылғалды ауа. 2 сағат

5.6 Лаваль соплосы. 2 сағат.

5.7 Компрессорлар. 2 сағат.

5.8 Іштен жану қозғалтқыштардың циклдары. 1 сағат.

5.9 Газотурбиналық қоңдырғыларының циклдары (ГТҚ). 1 сағат.

5.10 Бинарлы және бугаздық циклдары. 2 сағат.

5.11 Атомдық күштік қоңдырғылар. 1 сағат.

5.12 Тоңазытқыш агенттері. 1 сағат.

5.13 Массалмасу. 4 сағат.

5.14 Сұйықтар мен газдардың жылуалмасуы. 2 сағат.

5.15 Сәулелену жылуалмасу. 2 сағат.

5.16 Жылуберу процестердің интенсификациясы. 1 сағат.

5.17 Жылуберу. 1 сағат.

5.18 Жылуалмасу аппараттартардың гидромеханикалық есебі. 2 сағат.

5.19 Курстық жұмыс

6 ОҚУ-ӨДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ

3 кесте

Окулыктардын, оку-әдістемелік құжаттардың аталуы	Экземпляр саны	Оқушылардың саны	Қамтамасыздық пайызы
1	2	3	4
Жанбосынов, Б.О. Жылу техникасының негізі: оқу құралы / Б.О. Жанбосынов.- Семей, 2011.- 266 б	35	11	100
Кабашев, Р.А. Жылу техникасы: оқулық / Р.А. Кабашев; А.К.Каадырбаев, А.М.Кекилбаев.- Алматы: Бастау, 2008.- 426 б.	20	11	100
«Теплотехника» (Баскаков А.П., Берг В.В., Витт О.К. и др. по ред. Баскакова А.П.). – М.: Энергоатомиздат. 1991 г. - 224 с.	50	11	100
Теплоэнергетика и теплотехника. В 4 кн.  Кн.2. Теоретические основы теплотехники. Теплотехнический эксперимент: Справочник / Под общ. ред. А.В.Клименко, В.М.Зорина.- 4-е изд., стер.- М.: МЭИ, 2007.- 561 с.- (Справочная сер.).	26	11	100
Брюханов, О.Н. Тепломассообмен: учеб. пособие / О.Н. Брюханов; С.Н. Шевченко.- М.: АСВ, 2005.- 460 с.	20	11	100

3 кестенің жалғасы

1	2	3	4
Ляшков В.И. Теоретические основы теплотехники: учебное пособие.-М.: Высш. шк., 2008. – 318 с.	54	11	100
Борисов Б.В. Практикум по технической термодинамике и тепломассообмену / Б.В. Борисов, А.В. Крайнов, В.Е. Юхнов. – Томск: Изд-во ТПУ, 2010. – 141 с.	15	11	100
Асамбаев А.Ж. «Лабораторный практикум по термодинамике» – Семипалатинск. 1994 г., 57 с.	8	11	73
«Построение циклов паровых холод машин по термодинамической диаграмме». (Асамбаев А.Ж.) – Семипалатинск. 1992 г., 12 с.	8	11	73
Орлов М. Е. Теоретические основы теплотехники. Тепломассообмен: Учебное пособие; 2013. – 204 с.	25	11	100

7 әдебиет

7.1 Негізгі әдебиет

7.1.1 Жанбосынов, Б.О. Жылу техникасының негізі: оқу құралы / Б.О. Жанбосынов.- Семей, 2011.- 266 б.

7.1.2 Кабашев, Р.А. Жылу техникасы: оқулық / Р.А. Кабашев; А.К.Каадырбаев, А.М.Кекилбаев.- Алматы: Бастау, 2008.- 426 б.

7.1.3 Теплоэнергетика и теплотехника. В 4 кн.  Кн.2. Теоретические основы теплотехники. Теплотехнический эксперимент: Справочник / Под общ. ред. А.В.Клименко, В.М.Зорина.- 4-е изд., стер.- М.: МЭИ, 2007.- 561 с.- (Справочная сер.).

7.1.4 «Теплотехника» (Баскаков А.П., Берг В.В., Витт О.К. и др. по ред. Баскакова А.П.). – М.: Энергоатомиздат. 1991 г. - 224 с.

7.1.5 Брюханов, О.Н. Тепломассообмен: учеб. пособие / О.Н. Брюханов; С.Н. Шевченко.- М.: АСВ, 2005.- 460 с.
7.2. Қосымша әдебиет

7.2.1 Ляшков В.И. Теоретические основы теплотехники: учебное пособие.-М.: Высш. шк., 2008. – 318 с.

7.2.2 Борисов Б.В. Практикум по технической термодинамике и тепломассообмену / Б.В. Борисов, А.В. Крайнов, В.Е. Юхнов. – Томск: Изд-во ТПУ, 2010. – 141 с.

7.2.3 Цветков Ф.Ф. Тепломассообмен. – М.: МЭИ, 2005. – 550 с.

7.2.4 Орлов М. Е. Теоретические основы теплотехники. Тепломассообмен: Учебное пособие; 2013. – 204 с.
7.3 Интернет-ресурстар

7.3.1 WaterSteamPro. – URL: http:twt.mpei.ac.ru/orlov/ watersteampro бағдарламма сайты

7.3 2 Справочник URL: http:www.OilMan.ru/

жүктеу/скачать 169.75 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: