ПӘннің ОҚУ Әдістемелік кешені «Балалар психологиясы»

Ерте сәбилік шақ бала психикасының дамуында өте маңызды. Бұл кезеңдегі баланың психологиялық жетістіктері тік жүру, сөйлей алуы, заттық әрекет. Ерте сәбилік шақ қай жас аралықты қамтитының немен ерекшеленетінің, даму эвалюциясында алатын орыны, баланың негізгі әрекеттері, қоршаған орта мен қарым- қатынастарын ерекшеліктерін ашып көрсету. Сәбилік шақтың бала психикасының дамуындағы маңызы.

1. 
   Сәбилік шақтағы психологиялық ерекшеліктер.
   
2. 
   Ерте сәбилік шақта іс- әрекеттің жаңа түрлері.
   
3. 
   Ерте сәбилік шақтағы сөздік қоры.
   
4. 
   Психикалық қасиеттердің көрінуі.
   
5. 
   Көрнекі бейнелі ойлаудың пайда болуы.
   

1. 
   3 жас аралығындағы психиклық таным процестерінің пайда болып, дамуы. Сәбилік шақтағы баланың зейіннің бағыттауы, мінез- құлқы мен қиял, ес, процесттерінің көрінулері. Ойлаудың негізгі жолдары.
   

2. Ерте сәбилік шақтағы баланың қабылдау, ес.

3. Ерте сәбилік шақтағы ойлаудың негізгі жолдары.

4. Баланың пассивтік сөйлеуінің даму ерекшеліктері, баланың активиі сөйлеуінің даму.

Бұл кезеңде әсіресе заттық іс- әрекет маңызды орын алады. Ерте шақта балада құрал- сайманмен атқаратын іс- әрекет қалыптасады.Ерте сәбилік шақта іс- әрекетінің жаңа түрлерінің пайда болуы. Ойын әрекетінің маңызы. Сюжетті рольдік ойын.

Ерте сәбилік шақ баланың жеке басының дамуының алғашқы формалары. 3- жас дағдарысының пайда болуы. Дербестілікке ұмытылу даму этапының өтпелі кезеңі, осы уақытта тәрбиені дұрыс ұйымдастыра алу.

1. 
   Ерте сәбилік шақтағы ойын іс-әрекетінің маңызы
   
2. 
   Продуктивті және репродуктивті әрекет ұғымы.
   
3. 
   Сюжетті рольдік ойынға ауысу.
   
4. 
   Дербестілікке, тәуелділікке ұмтылу. 3- жас дағдарысы.
   
5. 
   Оқыту тәрбиелеу процесін ұйымдастыру.
   

Мектеп жасына дейінгі баланың психикалық дамуының негізгі бағыттары мен факторлары. Мектеп жасына дейінгі шақта ойын іс- әрекеттің басты түріне айналады, ойын баланың психикасында сапалық өзгерістерді туғызады. Отандық психологияда ойын іс- әрекетінің мәселелері. Сюжетті рольдік ойынның тарихи пайда болуы. Осы кезеңдегі сюжетті рольді ойының маңызы баланың ойлауының, қабылдау, зейін, естін дамуы. Үлкендермен қарым- қатынас ерекшеліктері.

1. 
   Мектепке дейінгі жаста баланың ойындарының сюжеті мен мазмұны.
   
2. 
   Психологтардың ойын теориясына айтқан ойлары.
   
3. 
   Ойын арқылы балалар қарым- қатынасы.
   
4. 
   Бейнелеу іс- әрекеті.
   
5. 
   Балалардың оқу, еңбек іс- әрекеттерінің алғы шарттары.
   
6. 
   Мектеп жасына дейінгі баланың жеке басының дамуы. Өзін- өзі бағалау.
   

Мектепке дейінгі шақта баланың ақыл- ойының дамуы. Ойлау іс-әрекетінің қалыптасуы мен жетілуі. Көрнекі бейнелі ойлауының дамуы. Үлкендермен қарым- қатынастың ерекшеліктері. Сөйлеудің дамуы, естің, зейіннің даму ерекшеліктері.

1. 
   Мектеп жасына дейінгі баланың ақыл- ойының дамуы.
   
2. 
   Үлкендермен қарым- қатынастың дамуы.
   
3. 
   Мектепке дейінгі шақта баланың сөздік қорының дамуы.
   
4. 
   Зейін түрлерінің дамуы.
   
5. 
   Ес, қиял процестерінің дамуы.
   
6. 
   Кеңістік пен уақытты бағдарлау.
   
7. 
   Мектеп жасына дейінгі баланың сенсорлық дамуы.
   

Мектеп жасына дейінгі баланың даму шартары алда өткен жас кезеңі шарттарынан айтарлықтай өзгеше. Оған үлкендер тарапынан қойылатын талаптар да едәуір арта түсетіндігін. Мектепке дейінгі кезең жаңадан жекеше құрылу. Осы кезде балалардың қарым- қатынастан алатын әсерлері. Әлеуметтік тәртіп және формаларын игеру. Мектек жасына дейінгі балалардың сана- сезімінің артуы.

1. Мектепке дейінгі баланың жеке басының қалыптасуы.

2. Мектепке дейінгі баланың құрдастарымен қарым- қатынастары.

3. Мативтер жүйесінің қалыптасуы.
7. Мектепке оқуға психологиялық даярлық. 7 – жас дағдарысы.

мақсаты.

Мектепке бару- бала өміріндегі шешуші кезең өмір мен іс-әрекеттің жаңа күйіне, қоғамдағы жаңа орынға, үлкендер және құрдастарымен жаңа қарым- қатынастарға көшу. Оқушы орынының өзгеше ерекшеліктерін оның оқуының міндетті, қоғамдық мәні бар іс- әрекет екендігін.

Мектепке даяр баланың жеке басының мәселесі. Бастапқы мектепте оқу кезіндегі қиындықтар мен үлгермеушілікктін себептері. Баланың мектепте оқытуға даярлығын анықтау. Мектепке келгеннен кейін қойылатын талаптар жайында қабылдау,есте сақтау міндеттері.

1. Мектеп оқушысын даярлауда үлкендердің ықпалы.

1. 
   Мектепке дейінгі сезімдерінің дамуы.
   
2. 
   Еріктің даму.
   
3. 
   7- жас дағдарысы.
   
4. 
   Таным процестерінің дамуы.
   

Кіші мектеп оқушыларының психикалық дамуы. Мектеп қатынастың тәртібі мен нормасын игеру. Қоршаған ортамен, адамдармен қарым- қатынастың өзгеруі. Балалардың таным деңгейі мен жеке басының жаңа деңгейге өтуі.

1. Кіші мектеп оқушысының психикалық дамуы.

2. Рефексия.

3. Жалпы және арнайы қабілеттерінің көрінуі.

4. Мативация жетістігі, оның жеке басы мен қабілетінің дамуының негізі.

Кіші мектеп оқушыларының негізгі әрекет түрлері. Кіші мектеп оқушылырының дамуына оқудың әсері. Бастауыш мектепте ғылыми ойлаудың қалыптасу мәселесі. Оқу іс- әректінің құрылысы. Осы кездегі оқудың, еңбектің, қарым- қатынасының, ойынның ерекшеліктері.

1. Кіші мектеп жасына сипаттама.

2. Кіші мектеп оқушыларының негізгі әрекеті –оқу.

3. Оқу іс- әрекетінің құрылымы.

4. Кіші мектеп оқушыларының психикалық дамуындағы жеке өзгешіліктер.

Баланың жаңа әрекетке кірісуі. Кіші мектеп оқушысының қабылдауының дамуы. Бастауыш мектеп оқушыларының зейіні. Кіші мектеп оқушыларының көрнекі бейнелікпен сөз-мағыналық ойлау дәрежесіне жету жолдары Білімге деген қажеттілігін байқау, дамыту жолдары.

1. Есте сақтаудың жаттаумен байланысты механизмдері.

2. Кіші мектеп оқушысының зейіні.

3. Кіші мектеп оқушысының ойлауы мен елестетуі.

4. Интеллектуалдық даму дәрежесі.

Жеке бас ретінде қалыптасуының кейбір мәселелері. Бұл кезеңдегі баланың анатомия- физиалогиялық дамуы. Оның алғашқы кезеңіне байланысты болатын ерекшеліктер. Таным процесінің дамуы.

1. 
   Кіші мектеп оқушысының жеке басының қалыптасуы.
   
2. 
   Жаңа танымдық қызығулардың пайда болуы мен қабілеттік көріністер.
   
3. 
   Кіші мектеп оқушыларының еңбек және оқу әрекеттері.
   

2. Біліммен жемісті шұғылдану қолайлы жағдайларды (уақыт, орын, тиісті әдебиеттер мен құралдардың болуы т.б.) керек етеді, ең дұрысы кітапханаларда, оқу залдарында біліммен шұғылдануға дағдылану.

3. Өздігінен білім алатын адам нені оқитынын анық біліп, ол жұмысты белгілі жоспармен, жүйемен жасауы керек.

4.Алғашқы кезде оқытушылардан, тәжірибелі адамдардан, кітапханалардан ақыл-кеңес алудың пайдасы зор.

5. Өздігінен білім алу жұмысын асықпай, көп үзіліс жасамай жүргізген жөн.

6. Оқыған материалды мұқият ұғатындай етіп ұғып, түсінбеген жерлерді қалдырмай, қайталап оқып, оның негізгі жақтарын жазып алу қажет.

7. Анықтама әдебиеттерді, энциклопедияларды, түрлі сөздіктерді қоса пайдаланып отыру керек.


Студенттердің өздік жұмыстарын ұйымдастыруға қойылатын талаптар.

• 
  Жұмыстың көлемін шамадан тыс асырмай, оның сапасын арттыруға көңіл аудару;
  
• 
  Студенттердің өздік жұмысын оқу жұмысының басқа түрлерімен дұрыс ұштастыра білу;
  
• 
  Студенттердің дербестігін арттырып, өзіндік білім алу қабілетін жүйелі түрде дамыту;
  
• 
  Өзіндік жұмыстың мазмұнына күнделікті өмірден алынған материалдарды, хабарларды енгізу;
  
• 
  Студенттерді табиғат пен қоғам дамуының жалпы заңдылықтарын, сонымен қатар нақты фактілер мен құбылыстарды өздігінен талдап түсінуге үйрету;
  
• 
  Студенттердің алған білімдерін іс жүзінде қолдана білуге дағдыландыру;
  
• 
  Студенттерді оқу жұмысына шығармашылық тұрғыдан қарауға, әр уақытта дербес және белсенді әрекет жасауға баулу;
  
• 
  Студенттердің өздігінен дербес жұмыс істеу, еңбек ету дағдыларын қалыптастыру.
  

2.Ж.Пиаже және оның мектебі.

3.Психиканың даму кезеңдері.

4.Баланың дүниеге келуі.

5.Тест тапсырмаларын құрау.

6.Қимыл ойындары.

7.Мектептегі алғашқы күндер.

8.Мұғалім мен алты жасар.

9.Коллективтегі психологиялақ жағдайларға түсінік.

10.Мектепке даярлық. Оқушыларға сипаттама.