13.3.Ядорлық реакторлар
Табиғатта уран мен торийдің үш изотоны бар,олар оны алуға ядорлық жанар май немесе шикізат ретінде қызмет ете алады:
1) - табиғи уранда оның құрамы шамамен 0,7%:
2) - табиғи уранда оның құрамы шамамен 99,3%-мына схема бойынша плутонийдің трансурандық элементін алуға қолданады:
3) -мына схема бойынша жасанды ядорлық жанар май алуға шикізат ретінде қызмет етеді:
Ядорлық реактордеп бөлінудің басқарылатын тізбектік реакциясы өтетін және жүзеге асатын құрылғыны айтады.
Б аяу нейтрондарда жүретін реактордың схемасын қарастрайық.Реактордың активті зонасында жылу бөлетін элементтер (ЖБЭЛ-тер) 1 және баяулатқыш 2 ( онда нейтрондар жылулық жылдамдыққа дейін баяулайды) орналасқан. ЖБЭЛ-тер арасыбөлінген нейтрондарды әлсіз жұтатын, герметикалық қабықшамен орлған материалдан тұратын блоктар болып табылады. Ядро бөлінген кезде бөлінетін энергия есебінен ТВЭЛ-дер қызады, сондықтансуыту ншін олар жылу тасымалғыштың ағынына 3 орналыстырылады. Активті зона нейтрондардың ағып кетуін азайту үшін шағылдырғышпен 4 қоршаған. Реактордың стационар жұмыс режимін ұстап тұру нейтрондарды өте күшті жұтатын материалдан, мысалы бордан немесе кадмийден жасалған реттелетін стерженьдер 5 көмегімен жүзеге асады. Реактордағы жылу тасымалдағыш ретінде су, сұйық натрий және т.б. қызмет етеді. Бу генератордағы жылу тасымалдағыш бі турбинасына келетін буға өз жылуын береді. Турбина тоғы электр желісінен келетін электр генераторды айналдырады.
14-дәріс. Элеметар бөлшектер физикасы. Элементар бөлшектер туралы негізгі мағұлматтар. Электрондық күшті және әлсі әсерлесурел. Ғарыштық сәулелер. Электрон, протон, нейтрон, фотон. АНтибөлшектер. Мезондар мен гиперондар. Элементар бөлшектердің классификациясы Квактар.
14.1. Элементар бөлшектер.
Әрбір элементар бөлшектің антибөлшегі бар, ол үстіне тильда белгісі қойылын сол символмен белгленеді.
Фотонның -және - мезондардың анти бөлшектері сол бөлшектерге теңдес. Бұл бөлшектер ақиқат нейтрал болып табылады, олар аннигиляцияға қабілетті емес. Бірақ барлық элементар бөлшектердің іргелі қасиеті болып табылатын өзара түрленулерге ұшырайды.
Элементар бөлшектер үш топқа бірігеді:фотондар, флептондар және адрондар.
Достарыңызбен бөлісу: |