Қоршаған ортаның құрама экологиялық мониторингі мынадай түрде атқарылады.
бақылау объектісін белгілеу
бақылауға белгіленген объектіні тексеру
бақылауобъектісіне информациялық модель құрастыру
өлшеуді жоспарлау
бақылау объектісінің жағдайын бағалау және оның информациялық моделін ұқсастыру.
бақылаудағы объектінің жағдайының өзгеруіне болжам жасау
мәліметтерді қолдануға ыңғайлы түрде дайындап қолданушыларға тапсыру.
Құрама экологиялық мониторингтің мақсаты жинақталып алынған мәліметтерді негізге алады.
1.Адам тіршілік ететін ортаның және экологиялық жүйелердің жағдайын сипаттайтын көрсеткіштер мен функционалдық экологиялық нормативтердің сақталуын бағалау.
2.Осы көрсеткіштердің өзгеруі себептері анықтау және осы өзгерістердің тигізетін зардабын бағалау, сонымен қатар тіршілік ортаға және экожүйе жағдайына диагностика жасап, көрсеткіштерді түзетуге қажетті шараларды белгілеу.
3.зиян тигізілмелі тұрып, қолайсыз жағдайлардың болмауын алдын-ала ескертетін шараларды анықтап, солармен қамтамасыз ету.
Экожүйелердің тұрақтылығы мен дамуы
Табиғи экожүйелерде организм популиациясының жағдайлары тұрақты түрде өзгеріп отырады. Оған әр түрлі себеп бар. Қысқа мерзімді себепке ауа райының жағдайы мен биоталық қарым-қатынастар, маусымды температураның жыл бойында қатты өзгеруі жылдан-жылға абиотикалық және биоталық факторлардың әр түрлі кездейсоқ қосылуы жатады. Бірақ та осы барлық тұрақсыздану, дағдыдағыдай, азды –көпті жүйелік және экожүйенің тұрақтылық шегінен яғни жердің географиялық және ауа райының жағдайына сәйкес болатын оның әдеттегі көлемін, түр құрамын, биомассасынан, өнімділігінен ауытқымайды. Экожүйенің осындай жағдайын климакс деп атайды. Климакс (ғылымға бұл терминді Ф. Клементс 1916 жылы енгізді) экожүйе дамуының тұрақты, соңғы сатысы. Оның сипаты, әдетте, климаттық, гемофологиялық, топырақтық, биоталық және антропогендік факторлармен анықталады.
Достарыңызбен бөлісу: |
