«Психология тарихы» пәні бойынша дәріс сабақтарының тезистері
Ибн-Аль-Хайсам (Альгазена) (965 – 1039 ж)
жүктеу/скачать 271.5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ибн-Рушид (Аверроэс) (1126-1198 ж
- Галль Франц Йозеф
| Ибн-Аль-Хайсам (Альгазена) (965 – 1039 ж), табиғи құрыдымдықты зеріттеугеөте үлкен үлес қосқан араб ғалымы. Көру арқылы қабылдауды Ибн-Аль-Хайсаму эксперимент жүзінде дәлелдеп көрсетеді. Көру арқылы қабылдаудың негізі оптика заңдылықтарында жатады деп көрсетті.
Ибн-Аль-Хайсамның ой бойынша көру арқылы қабылдау ақыл ой әрекеттерінің қатысуымен іске асады, ол адамды ұқсасытық, айырмашылық, көлемдерін ажыратуға көмектеседі. Сапалы қабылдаудың басты талабы болып көздің қозғалуы есептеледі немесе көру осьтерінің ауысуы. Ибн-Рушид (Аверроэс) (1126-1198 ж), араб философы, дәрігер, оның оқулары европалық ғылыми ойдың дамуына әсер етті. Аристотельдің ойларына сүйене отырып Ибн-Рушид адамның жаны мен денесінің арасында байланысы бар деген пікірге келеді. Адамның индевидуалды жаны адам қайтыс болғаннан кейін өледі, ал оның санасы мәңгі өмір сүреді. Оның пікірінше әр адам құдайдың санасын қабылдауға қабілетті. Ибн-Рушид көздің сезімтал бөлімі қарашық екенін анықтады, ал осы уақытқа дейін көздің сезімталды аймағы болып оның хрустальигі есептелген. ХІХ ғ. еуропалық ғылыми ой қарқынды түрде генерациялаған идеялар психологияның ғылыми білімнің дербес саласына айналу процесіне маңызды әсер етті. Психологияның жаратылыстық-ғылыми фундаменті ретінде болған физиологияның дамуы өз кезегінде физика, химия, медицина, биология сияқты ғылыми білім салаларының табысты дамуына себептес болды. Галль Франц Йозеф (1758-1828) австралиялық дәрігер, френологияның негізін салушы. Френология психология қасиетттерінің жинақталуын зерттейтін бөлім. 18-19 ғасыр Й.Галль өзінің оқуларында адамның психологиялық қабілеттіліктерін, мидың белгілі бір бөлігі сұр зат концентрациясы негізінде зерттеу керектігін ұсынды. Ф. Й Галль жанның 37 қасиетін сипаттаған. Оның ішінен 21 аффективті, 16 инлеклектуалды жанның қасиетін көрсетті. Ф.Й Галль бойынша аффективті қабілеттіліктер мидың артқы бөлігінде шоғырланған. Ал интелектуалды қабілеттіліктер мидың алдынғы бөліктерінде жинақталған. Ф.Й. Галль келген қорытынды: жанның даму денгейінің қабілеттіліктерін бас миын релефінің антрометрикалық өлшеуімен анықтауға болады. Себебі бас суйегінің рельфтерінің спецификасы, бас миының бөлігінде ми сұйықтығының көлемімен байланысты. Ф.Й Галль тұжырымдауы бойынша, адам іс-әрекеттінде негізгі рөл атқаратын үлкен жарты шарлар қабығының қыртыстары. жүктеу/скачать 271.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|