Публицистикалық шығармашылық негіздері
жүктеу/скачать 2.01 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Негізгі бөлім
- Журналистика, көркем әдебиет және публицистика
- Қазақ публицистикасының
Пәннің мазмұныКіріспеде оқулықта қозғалатын мәселелердің өзектілігі, зерттелу деңгейі, мақсаты мен міндеттері, ғылыми жаңалығы, нысаны мен қамтитын хронологиялық ауқымы, теориялық және методологиялық, теориялық және практикалық маңызы көрсетіледі. Негізгі бөлімПублицистика табиғатыПублицистиканың пайда болуы Публицистиканың тууының өзі көне дәуірлердегі адам-дардың бір-бірімен ақпарат алмасуынан бастау алады. Адамзат қоғамында қарым-қатынас құралы тілдің пайда болуы – публи-цистикаға дейінгі алғашқы құбылыстардың бірі еді. Шешендік өнердің пайда болуы – публицистикаға негіз болған екінші бір құбылыс болып саналады. Адамзат дамуында жазудың пайда болуы мен дамуы – қазіргі публицистиканың пайда болуына ықпал еткен үшінші құбылыс болып саналады. Қоғамдық маңызды мәселелерді қозғайтын публицистика - бірнеше ғасырлардағы адамзат ақыл-ойының жемісі екендігіне дәріс кезінде көз жеткізіледі. Журналистика, көркем әдебиет және публицистикаПублицистика деген сөздің шығу төркіні – латынның publicus – қоғамдық деген сөзінен шыққан. Владимир Дальдің түсіндірме сөздігінде публицист сөзіне былайша анықтама берілген: “Публицист”, писатель более газетный, журнальный, по современным общим вопросам, по народному праву”. Бұл тақырып аясында публицистикаға анықтама беріледі, оның табиғаты журналистикамен, көркем әдебиетпен байланыста ашылады. Публицистика туралы теориялық ұстанымдар көрсетіледі. Қазақ публицистикасыныңтарихи негіздеріКөне түркі жазба ескерткіштері – публицистика бастауларыКүлтегін, Тоныкөк, Талас, Енисей ескерткіштеріндегі пуб-лицистикалық белгілер айқындалады. Көне жазбаларда нақты өмірде болған оқиғалар, тұтас шайқастар көріністері, жеңіс пен жеңілістер, құлдырау мен өрлеуден тұратын ерте заманғы саяси ахуал бейнеленеді. Сол дәуірлердегі өмірде болған тарихи шындық баяндалатындықтан, бұл ескерткіштерді – алғашқы публицистикалық жазбалар ретінде қарастыруға толық негіз бар. Көне түріктердің қоғамдық-саяси өмірі туралы нақты дерек, дәйектердің келтірілуі, жаугершілік замандағы жер-су аттары, ру-тайпа аттары мен өмірде болған тарихи тұлғалы адамдардың аттары аталуының өзі – бұл мұраларды публицистикалық жазбаларға жақындата түседі. Публицистикадағы “факт” терминінің баламасы “оқиға” деген түйіндер айтылып жүр. Күлтегін, Тоныкөк жазбаларын-дағы публицистикалық белгілердің бірі – “осы оқиғалар” дер едік. Ескерткіштерде бірнеше оқиға бірінен кейін бірі хронологиялық нақтылықпен жалғасын тауып отырады. Онда Бумын қаған, Естеми қаған, Елтеріс қаған, Білге қаған, Күлтегін естеліктері уақыт жағынан кезең-кезеңімен, өмірдегі билік құру уақытымен кезеңдестіріліп баяндалады. Тағы бір назар аударарлық жайт Талас және Енисей бойындағы жазбалардың тексі бір-біріне ұқсас келеді. жүктеу/скачать 2.01 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|