2.Этиологиялық диагноз.Тек психикалық симптомдардың
барлығын анықтап қоймайды, сонымен бірге, олардың пайда болу
себептерін және адамның қатынастарын, мінез–құлқын, уайым
қайғысының
мүмкін
себептерін
анықтайды.
Бұл
психодиагностиканың маңызды элементтерінің бірі, бірақ адам
әрекетін, мінез – құлқын және адамдармен өзара қатынасын
көптеген себептерімен анықталатынын және психолог қандай ма
болмасын психологиялық ерекшеліктердің пайда болу себептерінің
аз мөлшерін ғана бақылай алатынын мойындау қажет.
3.Типологиялық диагноз.Алынған нәтижелердің орташа
статистикалық қатардағы орнын және жеке тұлға туралы тұтас
сипаттаманы анықтауда қолданылады. Диагноз болжаммен тығыз
байланысты, ол психикалық феномен дамуының ішкі логикасын
түсіну мен өткен, осы, келер шақты көре біліп, оларды біріктіруі
арқылы құрылады.
Психологиялық диагноз диагностика барысында оларды
қолдану процедурасының дәлдігі мен алынған нәтижелерді
талдаудың тереңдігі, толықтығы бойынша әдістемелік құралдың
сенімділігі мен объективтілігі анықталады. Мысалы:
1. Әдістеме атауы;
2. Әдістеме немесе адаптациялау, модификалау шара авторы;
3. Әдістеменің суреттелу әдеби көзі (жинақ немесе ғылыми
редактордың аты – жөні, баспа атауы, шыққан уақыты);
4. Қолданылатын материал және құрал – жабдығы;
5. Сыналушыларға нұсқау;
6. Зерттеу процедурасы;
7. Көрсеткіштерді тіркеу және өңдеу;
8. Орта топтың маңызы – шкалалық немесе деңгейлік мәні;
9. Тіркелген көрсеткіштерді интерпретациялау.
Диагностика дәстүрлі білімді тексеруге қарағанда барынша
кең және терең мағыналы ұғым. Тексеру тек нәтижені
нақтылайды, ал диагностикалау нәтижені оған жету жолдарымен,
тәсілдерімен байланыстыра қарастырады, оқу іс-әрекетінің
қалыптасу тенденциялары мен динамикасын, ары қарай дамуын
анықтайды.
115
Достарыңызбен бөлісу: |