Сабақтың мақсаты – кәсіпорынның өндірістік өздік құнын есептеу облысындағы тәжірибелік дағдыларға үйрену.
Сабақты өткізу әдістері: тәжірибе есептерді шығару
Тапсырма. Есептеу керек: -
жөндеу және негізгі қорларды ұстау ығындарын;
-
жабдықтарды ұстауға және пайдалануға жумсалатын шығыс сметасын;
-
цехтардың шығыс сметасын;
-
1 м3 бұйымның өзіндік құры, «Негізгі қаржы. Айналмалы қаржы», «Еңбек қорлары», «Еңбеккеақы төлеу» тақырыптары бойынша жұмыс қорытындыларын пайдалана отырып барлық тізбектер бойынша жекелеген бұйым түрлерінің өзіндік құнын;
-
өндіріске жумсалатын сметамы.
Негізгі қорларды жөндеуге жумсалатын шығындарды төлемдегідей қабылдаймаз:
-
ғимараттар үшін – олардың құнынан – 15%;
-
жабдықтар үшін – 4%;
-
транспорт үшін – 5%;
-
басқалар үшін – 0,5%.
Қорытынды есептерді анықтамада көрсету қажет.
Кесте 23 – Мүліктің ұсталуына қаражат аудару, негізгі қорлардың ағымды жөнделуіне, ұстазға жұмсалатын шығындарды есептеу мың. теңге
Негізгі қорлардың аттары
|
Негізгі қорлардың бағасы
|
Мүліктіқ тозуы
|
Ұстаз
|
Ағымды жөндеу
|
|
|
|
|
|
Жабдықтарды ұстаз және пайдалану жөніндегі жығымдар сметасы жоғарыдағы аңықтамалар негізінде жасалады. Нәтижелері қорытындылары 24-ші кестеде көрсетіледі.
Кесте 24 – Жабдықтарды ұстау және пайдалану жығындарының сметалы
Шығын тарауның аттары
|
Теңге шаққандағы сома
|
1.Жабдықтар мен транспорт қуралдарын ұстау
|
|
2.Жабдықтар мен транспорт қуралдарының тозуы
|
|
3.Жабдықтар мен транспорт қуралдарының ағымды жөнделуі
|
|
4.Бағасы төмен және жылдам ескіретін қуралдардың тозуып орнына келтіру
|
Бір жұмысшыға шаққанда 120 теңге
|
5.Басқады шығындар
|
Жоғарыда көрсетілген тараулар сомасынып 10 %
|
Сметалар бойынша қорытындысы
|
|
Цехтардың, зауыт шығындарының сметалар «Еңбек қорлары», «Еңбекке ақы төлеу» (25-ші, 26-шы кестелерде қараңыз) тақырыптары бойынша жұмыс қорытындылары негізінде әзірленеді.
Кесте 25 – Цехтар шығындарының сметалары
Шығып тарауының аттары
|
Теңгегешаққандағы сома
|
1. Цех қызметкерлерін ұстау
|
Цех қызметкерлерінің еңбекақысы еңбекақы төлеу қорынан 21% әлеуметтік сақтандыруға ақша аударумен сыйлық аңыпы қоспағанда
|
2. Үй құрылысын. Ғимраттарды, жабуықтарды ұстау
|
1-ші анықтама
|
3. Үй құрылысына, ғимраттарға, жабдықтарға ағымды жөндеу жүргізу
|
1-ші анықтама
|
4. Үй құрылысы, ғимраттар жабдықтардың тозуы
|
1-ші анықтама
|
5. Еңбекті қорғау және техника қауітіздігі бойынша жығындар
|
Барлық жұмысшыларға қажетті қорлардан 1,5%
|
6. Басқада шығындар
|
Жоғарыда көрсетілген шығындар сомасынан 1%
|
Смета бойынша қорытындылар:
|
|
Кесте 26 – Жалып зауыттық шығындар сметалы
Шығын таруының аттары
|
Теңген шаққандағы сома
|
1. Зауыт басқармасы қызметшілерінің әлеуметтік сақтандандыруға (21%) аударумен есептелгендегі еңбекақы
|
|
2. Еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі
|
Өндірістік жұмысшылар еңбек ақысының 1,5%-ті
|
3. Із сапар мен жол жүріп - түрі
|
Бір инженерлі – техникалық қызметшілер мен қызметкерлерге шаққанда 300 теңгеден
|
4. Почта – телеграф шығындары
|
Әкімшілік – басқару аппарты еңбек ақысынан 8 %
|
5. Жалпы зауттың мәні бар үй құрылысын, ғимраттарға, жабдықтарды ұстау
|
Цехтық мәні бар ұқсас тараудан 5%
|
6. Жалпы зауттық мәні бар үй құрылысына, ғимраттарға, жабдықтарға жүргізілетін ағымды жөндеу
|
Цехтық мәні бар ұқсас тараудан 6%
|
7. Жалпы зауттың мәні бар үй құрылысының,ғимраттардың, жабуыңтардың тозуы
|
Есептеу бойынша
|
Смета бойынше қорытындылар:
|
|
Жоғарыуағы есептеулер пәтіншелері салыстырмалы. 27-ші кестеге жазылады.
Кесте 27 – Бір жаршы метр дайын өнімнің өзіндік құның есептеу
Шығындар тараулары
|
Жылдық шығаруға жататын шығындар
|
Бір өнімге жумсалатын шығындар
|
Қорытыпдылау %-ті (шығыпдар құрылымы)
|
Саны
|
Бірлікіқ бағасы, құны
|
Шығын сомасы, теңге
|
Саны
|
Шығын сомасы, теңге
|
1. Шикізаттар және негізгі материалдар: цемент, құм, арматура, ұсақталған қиыршық тастар, су
|
|
|
|
|
|
|
2. Қосалқы материалдар (1 м3 бұйымға шаққанда 25-30 теңге)
|
|
|
|
|
|
|
3. Технологиялық бу
|
|
|
|
|
|
|
4. Технологиялық су
|
|
|
|
|
|
|
5. Электқуаты
|
|
|
|
|
|
|
6. Өндірістік жұмысшылардың негізгі және қосымша еңбек ақысы
|
|
|
|
|
|
|
7. Әлеуметтік сақтандаруға қаржы аудару
|
|
|
|
|
|
|
8. Жабдықтарды ұстауға және пайдалануға жұмсалатын шығындар
|
|
|
|
|
|
|
9. Цех шығындары
|
|
|
|
|
|
|
10. Жалпы зауттық шығындар
|
|
|
|
|
|
|
11. Өнімдері сатуға арналған шығындар (өндірістік өзіндік құның 0,01%өті)
|
|
|
|
|
|
|
Шығындар қорытындысы:
|
|
|
|
|
|
|
Жоғарыда орындалған есептер негізінде жалпы шығындар сомасы анықтаймыз
Кесте 28 - Өндіріске жұмсалатын шығындар сметасы
Тараулар аттары
|
Жылдық шығындар сомасы, теңге
|
Қорытындылау %-ті
|
1. Материалды шығындар
|
|
|
2. Еңбеккеақы төлеу
|
|
|
3. Еңбеккеақы төлеу қорынап ақша аууару
|
|
|
4. Негізгі қорлардың тозуы
|
|
|
5. Басқауа шығындар
|
|
|
ҚОРЫТЫНДЫСЫ:
|
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
