4.3. Слоўнікі
Тлумачальны слоўнік
Каўрыга П. А. Метэаралогія і кліматалогія. Беларуска-руска-англійскі
даведнік / П. А. Каўрыга. – Мінск, Чатыры чвэрці. 2011. – 310 с.
Тлумачальны слоўнік утрымлівае важнейшыя паняцці і тэрміны па
асноўных раздзелах агульнай і сінаптычнай метэаралогіі, кліматалогіі,
аэралогіі, аграметэаралогіі. У слоўнік таксама ўвайшлі тэрміны шэрагу
сумежных навук, найбольш блізкіх да метэаралогіі і кліматалогіі. Сцісла, але
грунтоўна, даецца характарыстыка кліматычных паясоў, тыпаў клімату і яго
сучасных змяненнях.
Крыніцай для стварэння слоўніка паслужылі матэрыялы, выдадзеныя
аўтарам: “Микроклимат болотных экосистем и его оптимизация, 1995”, “Руска-
беларускі слоўнік па метэаралогіі і кліматалогіі, 1992”, “Лабараторны
практыкум па метэаралогіі і кліматалогіі, 1997”, “Изменения климата и
использование климатических ресурсов, 2001”, “Метэаралогія, 2005”,
“Вучэбная практыка па метэаралогіі і кліматалогіі, 2007”, “Геаграфія кліматаў
Зямлі, 2007”, “Кліматалогія, 2008”.
Развіццѐ навук аб атмасферы істотна змянілі і пашырылі лексічны
дыяпазон метэаралагічнай літаратуры. У працэсе працы над слоўнікам шырока
выкарыстоўваліся перыядычныя выданні, якія ўтрымліваюць сучасную
тэрміналогію, а таксама манаграфічная і вучэбная літаратура, што з’явілася ў
апошнія дзесяцігоддзі. Пры гэтым улічаны вынікі сусветнага вопыту па
вывучэнні надвор’я і клімату і, перш за ўсѐ, міжнародных кліматычных праграм
і навуковых канферэнцый.
Зразумела, што ахапіць тлумачэннямі метэаралагічную тэрміналогію і
тэрміналогію сумежных з ѐй дысцыплін у поўным аб’ѐме немагчыма. Таму пры
падрыхтоўцы слоўніка не разглядаліся тэрміны і паняцці, якія адносяцца да
фізічных і хімічных навук, а таксама да тэхнічных характарыстык
метэаралагічных прыбораў.
Слоўнік з’яўляецца адначасова тлумачальным і перакладным. Тэрміны і
паняцці даюцца ў алфавітным парадку наступным чынам: спачатку на
беларускай мове і іх тлумачэнне, потым пераклад на рускую і англійскую мовы.
Усе беларускія тэрміны размешчаны ў слоўніку ў алфавітнай
паслядоўнасці, пры гэтым тэрміны, якія пішуцца праз злучок, патрэбна
ўспрымаць як напісаныя злітна. Для тэрмінаў з двух або некалькіх слоў
захаваны прыняты парадак размяшчэння – без інверсій. Напрыклад, адбітая
Достарыңызбен бөлісу: |