29
Блокты катализаторларда автокөліктің пайдаланылған газдарының уытты
құрамдастарын және өнеркәсіптік кәсіпорындардың
қалдық газдарын келесі
реакциялар жолымен бейтараптандыру жүзеге асырылады (6-сурет).
Жұмыс қоспасының жануы кезінде адам денсаулығына зиянды жану
өнімдері, атап айтқанда, көміртек тотығы (СО), түрлі көмірсутектер (СН) және
азот тотықтары (NO
х
) пайда болады. Бұл заттар жалпы шығарындының тек 1%-
ын құраса да (қалғандары-азот, көміртегінің қос тотығы және су буы), олар өте
зиянды және бейтараптандыруды талап етеді. Зиянды шығарылымдармен
күресудің бірнеше жолы бар – мысалы, қозғалтқыш жұмыс
істейтін қоспаның
түюі немесе шығарынды рециркуляциясы – бірақ олардың бірде-біреуі
каталитикалық бейтараптандырғышпен тиімділік бойынша салыстырылмайды.
Сурет 6. Катализатордағы шығатын газдардың уытты компоненттерінің
химиялық түрлендіруі
3.3 Екіншілік тасымалдағыштың морфологиясы мен құрылымдық
сипаттамаларын зерттеу
Әдеби шолудан белсенді құрамдастар ретінде тотығудың әртүрлі
дәрежелерін көрсете алатын асыл және өтпелі
металдар бар каталитикалық
жүйелер; сондай - ақ «шоғырландыратын оттегі», мысалы – күйдіруге
берілетін қоспаның құрамына байланысты оттегіні қайта жұтуға/бөлуге
мүмкіндік беретін церий оксиді (CeO
2
). Құрамында церий бар
тасымалдаушылар беттің ерекше қасиеттерінің арқасында белсенді
құрамдасының біркелкі
таралуын қамтамасыз етеді, сондай-ақ алюминий
оксидіне қарағанда өзінің каталитикалық белсенділігін көрсетеді. Сондықтан
екіншілік тасымалдаушы ретінде алюминий оксиді де,
церий оксиді де
қолданылды.
Келтірілген катализаторлар үшін маңызды параметрлердің бірі әр түрлі
факторлар әсер ететін тасымалдағыштың морфологиясы болып табылады
(бастапқы материалдың табиғаты, әр түрлі
технологиялық өңдеулердің
әсерінен өзгерулер, жағылатын белсенді құрамдастардың әсері, үлгілерді
дайындау шарттары). Осыған байланысты біз осы параметрлердің жер бетіне
және тасымалдағыштардың кеуектілігіне әсері бойынша зерттеулер кешенін
жүргіздік.
Тасымалдаушылардың үстіңгі бетінің ауданы Accusorb (Micromeritics,
АҚШ) сериялы аспапта зерттелетін үлгімен және беті белгілі меншікті ауданы
Достарыңызбен бөлісу: 
