Реферат тақырыбы:«Қазақстан Республикасының инвестициялық климаты»


Қазақстан Республикасының инвестициялық климаты



бет4/6
Дата07.10.2022
өлшемі153 Kb.
#462176
түріРеферат
1   2   3   4   5   6
реферат срс-1 инвест проект

Қазақстан Республикасының инвестициялық климаты

Қазақстан Республикасы бұрынғы Кеңес Одағы елдерінің арасында нарықтық экономикасы бар ел мәртебесін және жоғары инвестициялық рейтингтерді бірінші болып алды. Қазақстан Республикасы жан басына шаққанда тікелей шетелдік инвестициялар көлемі бойынша ТМД - да бірінші орын алады және Шығыс Еуропаның бірқатар елдерінен алда келеді. 1993 жылдан 2006 жылға дейін Қазақстан экономикасына тікелей шетелдік инвестициялардың жалпы ағыны 47,9 млрд. АҚШ доллары. Бұл ретте 2006 жылғы қаңтар-қыркүйекте бұл көрсеткіш 7,1 млрд. долл. АҚШ долларын құрады және 2005 жылғы ұқсас кезең деңгейінен 61,4% - ға асып түсті. Қазақстан экономикасының негізгі инвесторлары - АҚШ, Нидерланды, Ұлыбритания, Италия және Қытай. Орталық Азия өңіріндегі барлық инвестициялардың 80%-дан астамы Қазақстан Республикасына тиесілі. Қалыптасқан пікірге қарамастан, кірістердің басым бөлігін ел шикізат ресурстарын сатудан емес, тау-кен өндіру саласынан, қара және түсті металлургиядан, феррохром өндірісінен алады (бұл көрсеткіш бюджет кірістерінің жалпы сомасының 25% - ынан аспайды). Қазақстан Республикасы мемлекеттік саясатының маңызды міндеттерінің бірі қолайлы инвестициялық ахуалға жәрдемдесу және ел экономикасына тікелей шетелдік инвестициялардың келуін одан әрі ынталандыру болып табылады. Қазақстан Республикасының қолайлы инвестициялық ахуалы мен имиджі экономикаға тартылған инвестициялар көлемін сипаттайды - 122 млрд. доллардан астам. Бүгінгі таңда Қазақстан жан басына шаққанда тартылатын шетелдік инвестициялар көлемі бойынша ТМД елдері арасында көшбасшы орынға ие-шамамен 1,3 мың доллар. Бизнес үшін жасалған жағдайлардың арқасында қазіргі уақытта Республикада Fortune-500: «Шеврон», «Сименс», «Майкрософт», «Дженерал Электрик», «Кока-Кола», «Данон», «Хенкель» тізіміне кіретін әлемге әйгілі өндірушілерді қоса алғанда, шетелдік капиталдың қатысуымен 8 мыңнан астам компания табысты жұмыс істеуде. Қазақстанның инвестициялық тартымдылығына әсер ететін негізгі факторлар қолайлы инвестициялық заңнамамен, инвестицияларды қолдаудың тартымды шараларымен, сондай-ақ экономикалық және саяси тұрақтылықпен қолдау көрсетілетін елдің қолайлы бизнес-климаты болып табылады.


Екіншісі – бай табиғи және минералды ресурстардың болуы. Зерттеушілердің бағалауы бойынша Қазақстан табиғи ресурстар қоры бойынша әлемде 6-шы орында: Менделеев кестесінің 110 элементінің 99 - ы Қазақстанның жер қойнауынан табылды, 70 - і зерттелді, 60-ы алынады және пайдаланылады. Қазақстан әлемде мырыш, вольфрам және борриттің барланған қоры бойынша - бірінші орын, күміс, қорғасын, уран және хромит қоры бойынша - екінші, мыс және флюорит бойынша - үшінші, молибден бойынша - төртінші және алтын қоры бойынша алтыншы орын алады.
Үшіншісі – қолайлы географиялық жағдай. Қазақстан Еуразия құрлығының қақ ортасында орналасқан, Азия-Тынық мұхиты аймағын Таяу және Орта Шығыс пен Еуропамен байланыстыратын негізгі трансконтиненталдық бағыттар ел аумағы арқылы өтеді. Қазақстанның жанында БРИКС «төрттігінің» үш елі - Ресей, Қытай және Үндістан орналасқан. Тұтыну нарығының саны 170 млн. адам болатын Кеден одағын құру Қазақстан аумағында инвестициялық жобаларды тиімді іске асыру үшін инвесторлар алдында қосымша мүмкіндіктер мен мүмкіндіктер ашады.
Қазіргі уақытта Қазақстанда инвестициялық қызметті жүзеге асыру үшін қажетті барлық құқықтық база қалыптастырылды. 2003 жылы инвестицияларды ынталандырудың құқықтық және экономикалық негіздерін толық көлемде регламенттейтін «инвестициялар туралы» Заң қабылданды. Халықаралық сарапшылардың бағалауы бойынша, бұл заң өтпелі экономикасы бар елдер арасында инвестициялар саласындағы үздіктердің бірі болып табылады. Заң инвесторлардың құқықтарын толық қорғауға және жасалған келісімшарттардың тұрақтылығына кепілдік береді, сондай-ақ мемлекеттік органдардың инвесторларға қатысты жұмысын (капиталдың еркін қозғалысы, капиталдың репатриациясы, пайданы пайдалану еркіндігі, жерге жеке меншік құқығы, оның ішінде шетелдік компаниялар үшін де) нақты регламенттейді. Инвестицияларды мемлекеттік қолдау шаралары отандық, сондай-ақ шетелдік инвесторларға тең дәрежеде қолданылады. Қазақстанда зияткерлік меншікті қорғау үшін барлық қажетті заңнамалық база қалыптастырылды. Зияткерлік меншік құқықтарын қорғау институты заң жүзінде бекітілді. Авторлардың құқықтарын қорғауды қамтамасыз ететін негізгі Заңдар күшіне енді. Сондай-ақ қолданыстағы заңнама инвесторларды қолдаудың нақты шараларын, атап айтқанда, инвестициялық преференцияларды көздейді:

  • инвестициялық жобаны іске асыру үшін әкелінетін жабдық пен оның жиынтықтауыштарын кедендік баждар салудан босату;

  • мемлекеттік заттай гранттар беру (мемлекеттік заттай гранттар ретінде жер учаскелері, ғимараттар, құрылыстар, машиналар мен жабдықтар, есептеу техникасы, өлшейтін және реттейтін аспаптар мен құрылғылар, жеңіл автокөлікті қоспағанда, көлік құралдары, өндірістік және шаруашылық мүкәммал берілуі мүмкін).

Соңғы жылдары Қазақстан салық саясатын салық мөлшерлемелерін төмендету жағына айтарлықтай өзгертті. Мысалы, корпоративтік табыс салығы 30% - дан 20% - ға дейін, қосылған құн салығы-13% - дан 12% - ға дейін төмендетілді, бұл әлемдегі осы салықтың стандартты мөлшерлемелерінің ішінде ең төменгілерінің бірі болып табылады, Әлеуметтік салық-11%. Ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды (ҒЗТКЖ) енгізе отырып, Қазақстан Республикасының аумағында инвестициялық жобаны іске асыру кезінде корпоративтік табыс салығы бойынша салық салынатын база оны енгізуге арналған шығыстардың 150% - ына төмендетілетіні қосымша көзделген. Бұдан басқа, республикада қолданыстағы электр энергиясының тарифтері Еуропа елдеріне қарағанда 8 есе төмен, ал теміржол тасымалдарына төмен бағалар елді мекендердің аумақтық қашықтығына байланысты инвесторлар шығыстарының бір бөлігін өтей алады. Салық кодексінен басымдығы бар қосарланған салық салуды болдырмау туралы 44 халықаралық келісімге қол қойылды. Жалпы, салық жүктемесін азайту бойынша аталған шаралар кәсіпорындарға босатылған қаражатты өз дамуына бағыттауға мүмкіндік береді. Қазақстанда үдемелі индустриялық-инновациялық даму жөніндегі 2015 - 2019 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарлама іске асырылуда, оның шеңберінде экономиканың мынадай басым секторларында жобаларды іске асыруға дайын инвесторлар үшін де тартымды жағдайлар жасалды:

  • мұнай өңдеу және мұнай-газ секторының инфрақұрылымы, тау-кен металлургиялық кешені, атом және химия өнеркәсібі, шикізат өндірістерінің кейіннен неғұрлым жоғары бөліністерге ауысуы;

  • машина жасау, құрылыс индустриясы, фармацевтика;

  • агроөнеркәсіптік кешен, жеңіл өнеркәсіп, туризм;

  • ақпараттық және коммуникациялық технологиялар, биотехнологиялар, баламалы энергетика, ғарыш қызметі.

Бағдарламаны іске асырудың бірінші жылында ғана инвестициялар, оның ішінде шетелдік инвестициялар есебінен құрылған 152 кәсіпорын пайдалануға берілді. Еліміз бойынша барлығы 800-ге жуық түрлі өндіріс орындары құрылды. Бағдарлама шеңберінде шағын және орта бизнесті қолдау мақсатында «Бизнестің 2020 жылға дейінгі жол картасы» жұмыс істейді, онда:

  • кредиттер бойынша пайыздарды төлеуге арналған шығындарды субсидиялау;

  • кредиттерге кепілдік беру;

  • өндірістік (индустриялық) инфрақұрылымды дамыту бойынша қолдау;

  • бизнес жүргізуді сервистік қолдау (консалтингтік қызметтер, заңгерлік және бухгалтерлік қызмет көрсету және т.б.);

  • кадрлар даярлау көзделеді.

Сондай-ақ, Қазақстанда өз қызметін жүзеге асыратын инвесторлармен тікелей диалогқа жәрдемдесу үшін Қазақстан Республикасы Президентінің жанынан Шетелдік инвесторлар кеңесі құрылды. Кеңес отырыстарында инвестициялық қызмет пен инвестициялық ахуалға байланысты ел экономикасын немесе оның жекелеген секторларын дамытудың өзекті мәселелері талқыланады. Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің Инвестициялар комитеті Кеңестің жұмыс органы болып табылады.
Тұтастай алғанда, Қазақстанның оң сауда теңгеріміне мынадай іс-шараларды іске асыру әсер етті:

  • экспорттық кредиттерді кепілдендіру және сақтандыру жүйелерінің қолданылуын қамтамасыз ету;

  • сауда көрмелерін, жәрмеңкелерді және сыртқы сауда қызметін дамытуға ықпал ететін өзге де іс-шараларды өткізу;

  • сыртқы сауда ақпараты мен ақпараттық-консультациялық қызметтер жүйесін әзірлеуге жәрдемдесу;

  • сыртқы сауда қызметін ынталандырудың өзге де нысандарын іске асыру және оған жәрдемдесу.

Қазақстанның сыртқы сауда теңгерімін жақсартудың оң факторы қолайлы инвестициялық ахуал жасау болып табылады. Қазақстанның инвестициялық климаты Кеден одағының қалған мүшелерімен салыстырғанда біршама жұмсақ болып көрінеді. Салыстыру үшін: ҚР - да ҚҚС - 12%, РФ - да - 18%, ЖТС, тиісінше-10% және 13%, әлеуметтік салық-11% және 30%. Қазақстанда рұқсат беру жүйесі жеңілдетілгенін және жетілдіруді жалғастырып жатқанын ескере отырып, бизнесті ашуға арналған қаражат, мерзімдер мен күш-жігер 30% - ға төмендейді. ҚР Экономикалық даму және сауда министрлігінің деректері бойынша, осы қысқартудан шамамен үнемдеу мөлшері Қазақстан бойынша 27 млрд. теңгені құрайды. Көптеген елдердің тәжірибесінің дәлелі бойынша экономикалық дамудың пәрменді факторы ретінде сыртқы экономикалық қызметті реттеудің кедендік-тарифтік жүйесі ұдайы жетілдіруді талап етеді. Демек, әлемдік тәжірибені ескере отырып, тұрақты талдамалық жұмыс та қажет, әсіресе, әлемдік шаруашылықта қабылданған бірыңғай сыртқы сауданы реттеудің нысандары мен әдістерін енді ғана қолдана бастаған Кеден одағы елдерінде. Қазақстан Республикасының 2020 - Стратегиялық жоспарын іске асыру шеңберінде Қазақстанның сауда теңгерімінің оң өсуі аясында кәсіпкерлікті дамыту Қазақстан экономикасы салаларын дамытудың қозғаушы күші болып табылады. Осыған байланысты, Қазақстанның шағын және орта бизнес әлеуетін іске асыруда және отандық тауарларды Кеден одағының ортақ нарығына жылжытуда жақсы мүмкіндіктері бар. Бұған елдің аграрлық-индустриялық дамуы аясында ұлттық экономиканы әртараптандыру негізінде шикізат секторынан алшақтауға бағдарланған серпінді жобалар жасауды да жатқызуға болады. Сондықтан техноемка және ғылымды қажетсінетін өнім шығару есебінен елдің сыртқы сауда әлеуетінің қолайлы өсуі Кеден одағына мүше елдердің нарығында табысқа ие болады. Қорытындылай келе, Кеден одағының қалыптасуы экономикалық және саяси факторларға байланысты ұзақ мерзімді, көп өлшемді, көп деңгейлі және көп сатылы процесс екенін атап өткен жөн.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет