Өзіндік бақылау сұрақтары:
Қазандық қондырғылардағы отты жанудан не ажыратады?
«Өрт» ұғымы материалды не материалдық емес пе. Жауапты «өрт» ұғымын заңның нормасы ретінде түсіндіріңіз.
От көзі мен жылу көзінің айырмашылығы неде?
«Өрт үшбұрышының» құрамдас бөліктері қандай?
Кәдімгі құрамдағы ауадағы газдардың пайызы қанша?
Түтін мен ауаның айырмашылығы неде?
От жану сұйықтығы құбыр арқылы өтетін кезде пайда болатын ста- тикалық электр тогының шығуы қайсыған жатады.
Оттегіден басқа затпен әрекеттескенде қызыл фосфор қай кезде күйіп кетуі мүмкін?
Өрт ненің негізінде жіктеледі?
СО не СО2 газдарының қайсысы ең уытты және неге байланысты?
Шаруашылық объектілерінде өрттің алдын алуға және оған келтірілген залалды, оның ішінде жалпы физикалық жағдайлардың қайталама көріністерін азайтуға бағытталған ұйымдастырушылық шаралар мен
техникалық құралдар жиынтығын қамтамасыз ететін өрт қауіпсіздігі жүйелері болуы керек [2Б.1.2.].
Бұл жағдайда өрт қауіптілігінің рұқсат етілген деңгейі жылына бір адамға қауіпті өрт факторларының әсерінен 10-6 аспауы керек [2Б.1.2.].
Бұл дегеніміз, бір жыл ішінде біздің елде өрттен миллион адамға 1-ден көп адам зардап шегуі мүмкін (жарақат алу не өлу).
Демек, Қазақстан Республикасында 18 миллион халқы бар өрттен зардап шеккендердің саны, өрттен қорғау жүйелерінің жұмысының сенімділігі белгіленген жағдайда жылына 18 адамнан аспауы керек.
ҚР ІІМ ТЖК мәліметтері бойынша, соңғы 10 жыл ішінде Қазақстан Республикасының аумағында жыл сайын орта есеппен 14-15 мың өндірістік және тұрмыстық өрт шығады, олардың ішінде 900-ге жуық адам жарақат алып, 400-ден 500-ге дейін адам қайтыс болады, мүліктік залал 3-тен 5-ке дейін. миллиард теңге [15].
Осылайша, қайтыс болған және зардап шеккендердің жалпы саны жылына орта есеппен 1400 адамды құрайды, бұл стандартты көрсеткіштен 77 есе жоғары [2] [(900+500)/18=77,7].
Тұрғын үй аймағында өрттің шығуы келесі себептерге байланысты:
өрт қауіпсіздігінің негізгі ережелерін білмеу не білмеу;
электр сымдарының ақаулығы;
электр құрылғыларының өрті: ақаулы, импровизацияланған не қараусыз қалдырылған;
газдың ағуы;
пештер мен каминдерді абайсыз пайдалану;
балалармен абайсызда отпен қарым-қатынас жасауы және отпен ойнау;
Тұрғын үй-жайларда тұтану көздерінің пайда болу орындары 1.4- суретте көрсетілген.
1.4-сурет. Тұрғын үйде жану көзі болатын орындар
Кәсіпорындарда өрт, әдетте, келесі себептерге байланысты болады:
өрт шығуына әкелетін технологиялық процестің бұзылуы (ЖС, ЖТС төгілуі, электр жабдықтарының шамадан тыс жүктелуі, ӨҚЕ сақтамай дәнекерлеу жұмыстарын жүргізу);
ақаулы жабдықты (мойынтірек, сорғы қондырғыларының біліктері, ЖТС және ЖС бар ыдыстардың тыныс алу клапандары, технологиялық қондырғының көрсеткішін бақылауға арналған құрылғылар: ЖТС және ЖС қысым өлшеуіштері, өлшеуіш, термометр, газ анализаторы және т.б.) кәсіпорындағы жұмыс үрдісінде пайдалану;
ғимарат қажетті өрт техникасымен жабдықталмаған: өрт шкафтары, өрт тақталары және әртүрлі өрт сөндіргіштер.
Өнеркәсіптік үй-жайларда тұтану көздерінің пайда болу орындары 1.5- суретте көрсетілген.
1.5-сурет. Өнеркәсіптік үй-жайларда тұтану көздерінің орналасуы
Шаруашылық нысандарындағы өрттің әлеуметтік қауіп-қатерін азайту үшін өрттің қауіпсіздігі өрттің алдын-алу жүйелерімен, өрттен қорғау жүйесімен, сондай-ақ ұйымдастырушылық-техникалық шаралармен қамтамасыз етілуі керек [2.P1.1], 1.6-сурет.
1.6-сурет. Нысан өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйесі
Өрт қауіпсіздігі стандарттары кез-келген объектіде өрттің пайда болуын болжайтындықтан, өрт қауіпсіздігі жүйелері келесі қағидатқа
негізделеді:
Өрттің шығу мүмкіндігін азайту;
Өрт туындаған кезде оның таралуын барынша шектеуге жағдай жасау;
Ғимараттардың көлемді-жоспарлау және құрылымдық шешімдері адамдар мен материалдық құндылықтарды қауіпсіз көшіру үшін жағдайды қамтамасыз ету;
Өртті оқшаулау, өртті сөндіру және апаттық-құтқару жұмыстарын сәтті жоюға жағдай жасау.
Достарыңызбен бөлісу: |