Ресейдегі білім беру жүйесінің сипаттамасы

Қазіргі ресейлік білім беру - әрқайсысында әртүрлі типтегі және түрлердегі мемлекеттік, мемлекеттік емес, муниципалдық білім беру ұйымдары бар білім берудің тізбектік деңгейіндегі үздіксіз жүйесі.

«Ресей Федерациясының Білім туралы» Заңына сәйкес (2012 ж.) жалпы және кәсіби білім беру деңгейі, сондай-ақ балалар мен ересектерге арналған қосымша білім беру және қосымша кәсіптік білім беру сияқты қосымша кіші түрлер белгіленді.

1. 
   мектепке дейінгі білім;
   
2. 
   бастауыш жалпы білім;
   
3. 
   негізгі орта білім;
   
4. 
   орта жалпы білім.
   

Мектепке дейінгі, бастауыш, негізгі және жалпы орта білім берудің білім беру бағдарламалары барлық жас деңгейде бала тұлғасының даму сабақтастығын қамтамасыз етуі тиіс.

берудің, балаларды қараудың және күтудің білім беру бағдарламалары бойынша білім беру қызметін оның негізгі мақсаты ретінде жүзеге асыратын білім беру ұйымы.

Ресейлік мектепке дейінгі білім беру ұйымдары өз қызметінде 2011 жылы қабылданған Мектепке дейінгі білім беру мекемелері туралы үлгі ережені басшылыққа алады.Үлгі ережелерге сәйкес, мектепке дейінгі мекемелер мынадай міндеттер кешенін шешуге шақырылады: балалардың өмірің қорғауды, оның физикалық және психикалық денсаулығын нығайтуды жүзеге асырады; олардың танымдық-сөйлеу, әлеуметтік-жеке, көркем-эстетикалық және дене дамуын қамтамассыз етеді; оқушылардың жас санаттарын ескере отырып, азаматтықты, адамның құқықтары мен бостандықтарын құрметтеуге, табиғатқа, Отанға, отбасына деген сүйіспеншілікті тәрбиелейді.Балалардың толыққанды дамуын қамтамасыз ету, балаларды тәрбиелеу , тәрбиелеу және дамыту мәселелері бойынша ата-аналарға (немесе заңды өкілдерге) кеңес беру мен

басшылықты қамтамасыз ету үшін оқушылардың отбасыларымен өзара іс-қимыл жасау ең маңызды міндет

ретінде көрсетілген. Мектепке дейінгі мекемелердің оқушылардың физикалық және ( немесе) психикалық дамуындағы кемшіліктерді қажетті түзетуге қатысуына ерекше назар аударылады.

Қажетті жағдайлар болған кезде мүгедектігі бар балаларды оңалту қажет. Осылайша, инклюзивті немесе бірлескен, мектепке дейінгі білім берудің құқықтық негіздері құрылды.

бөлігін құрайды. Ол оқу үдерісінің басым бағыттарын анықтайды, мектепке дейінгі мекеменің жұмыс істеуінің ұлттық-мәдени, демографиялық, климаттық ерекшеліктерін ескереді.

Үлгілік ережелерге сәйкес мектепке дейінгі ұйымдардың әртүрлі түрлері қызмет етеді:

• 
  балабақша;
  
• 
  ерте жастағы балаларға арналған балабақша;
  
• 
  мектеп дейінгі (жоғары сынып) жастағы (5 жастан 7 жасқа дейін) балаларға арналған балабақша;
  

• 
  санитарлық-гигиеналық,емдеу-сауықтыру және профилактикалық шаралар мен рәсімдерді басымдықпен жүзеге асыру арқылы қадағалау және оңалту балабақшасы;
  

• 
  тәрбиеленушілердің физикалық және (немесе) психикалық дамуы кезінде кемшіліктерді білікті түзету бойынша қызметті басымдықпен жүзеге асыратын өтемақы түріндегі балабақша;
  

• 
  үйлестірген түрдегі балабақша(құрамына жалпы даму, компенсаторлық және түрлі комбинациядағы медициналық топтар кіруі мүмкін);
  

• 
  балаларды дамытудың бір бағытында (танымдық-сөйлеу, әлеуметтік-жеке, көркем-эстетикалық, физикалық) іс-әрекеттерді басымдықпен жүзеге асыратын жалпы даму түріндегі балабақша;
  

• 
  балаларды дамыту орталығы - мектепке дейінгі білім берудің білім бағдарламаларын жалпы дамыту бағытындағы топтарда және қажет болған жағдайда, бірнеше бағыттарда
  

тәрбиеленушілердіңдамуыбойыншақызметті

эстетикалық, физикалық) жүзеге асыратын балабақша. Мектепке дейінгі ұйымның тәрбиеленушілерінің жасы

Үлгілік ережелерде анықталған: 2 айдан 7 жасқа дейін. Заманауи мектепке дейінгі ұйымдардың жүйесінде біздің елімізде 15-20

Қазіргі уақытта ғалымдар мектепке дейінгі және отбасылардағы жағдайларға байланысты ерте жастағы балаларды отбасылық-әлеуметтік тәрбиелеу модельдерін

әзірледі. Олар мектепке дейінгі жастағы балаларды тәрбиелеудің жаңа технологияларын іздейді. Мектепке дейінгі мекемелерде икемді жұмыс уақыты бар топтар құрылды. Ерте

жастағы балалары бар отбасыларына медициналық, психологиялық-педагогикалық, әлеуметтік көмек көрсетіледі.

Мектепке дейінгі қоғамдық тәрбиенің қазіргі заманғы жүйесі үшін балаларды оңалту, олардың денсаулығын түзету міндеттері өзекті болып табылады. Кейбір мектепке дейінгі мекемелерде «Ерте жәрдем қызметі» құрылымдық бөлімшелері бар. Бұл қызмет дамуында бұзушылық немесе олардың пайда болуының

2. 
   айдан 4 жасқа дейінгі балаларға арналған,сондай-ақ ата-аналарына көмек көрсету қызметтерінің жүйесін қамтиды. Денсаулығында түрлі патологиясы бар, есту, сөйлеу, көру, ақыл-есінде бұзушылықтар бар, тірек-қимыл жүйесінің патологиясы бар туберкулез интоксикация және т.б. бар балаларға арналған мамандандырылған мекемелер, топтар құрылып жатыр. Мүгедектігі бар балаларға қатысты адамгершілік қарым-қатынастың көрінісі мектепке дейінгі мекемелерде топ құру болды, ондағы тәрбие жұмысы балаларды қоғамға бейімдеуге көмектеседі.
   

Білім берудің міндетті деңгейлері бастапқы жалпы білім беру, негізгі жалпы білім беру, жалпы орта білім болып табылады. Бастауыш білім беру оқушының жеке басын қалыптастыруға, оның жеке қабілеттерін дамытуға, білім беру ісінің оң мотивациясы мен дағдысына бағытталған.Негізгі орта білім берудің және жалпы орта білімнің негізгі мақсаты оқушының жеке басын қалыптастыру болып табылады.Осы мақсатқа жету үшін жалпы орта білім беру мектептері, жеке пәндерді тереңдетіп оқытатын мектептер, гимназиялар, лицейлер, кешкі мектептер, интернат түріндегі білім беру мекемелері, физикалық және психикалық дамуында ауытқулары бар балаларға арналған арнайы мектептер, қосымша білім беру мекемелері құрылды (балалар музыкалық және көркемөнер мектептері, көркемөнер мектептері, хор және хореографиялық

студиялар, фольклорлық ансамбльдер, балалар мен жасөспірімдер спорт мектептері, жас техниктер станциялары, демалыс орталықтары және т.б.). Білім беру мекемелерінің жаңа түрлері (көркемөнер мектептеріне арналған интернаттар, агро мектептер-интернаттар, қолөнер мектептері және т.б.) қызмет етеді. Әскери немесе басқа мемлекеттік қызметке дайындалуға бағытталған қосымша білім беру бағдарламалары бойынша оқитын кәмелетке толмағандарды оқыту, тиісті жалпы білім беру ұйымдары, кәсіби білім беру ұйымдары құрылады. Оларға Президенттік кадет училищесі, Суворов әскери училищесі, Нахимов атындағы әскери-теңіз училищесі, кадет (әскери-теңіз кадеті) корпусы, кадет мектебі, казактар кадет корпусы, әскери-музыка мектебі жатады.

Жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар сәбилер үйінде (3 жылға дейін), ал содан кейін балалар

түседі. Мемлекеттік мекемелер қаншалықты қаржылай қамтамасыз етілсе де, балаға отбасыны, қамқор ата -аналарын алмастыра алмайды. Жетім балалар проблемасын шешудің мінсіз түрі - асырап алу, себебі ол өз отбасындағы тәрбие жағдайына қатты жақын. Бала асырап алған ата-аналар барлық ата-ана құқықтарын және міндеттерін қабылдайды, және асырап алынған бала туған балаға теңеледі. Алайда біздің елде асырап алу заңды акт ретінде танымалдыққа ие емес.

Мемлекетте жыл сайын жетім балаларға арналған бағдарламаларды қаржыландыру артып келеді. Нақты және әлеуметтік жетім балаларға (өз балаларын тәрбиелеу мүмкіндігінен немесе ата- аналар құқығынан айырылған тірі ата-аналары кезінде) жаңа білім беру нысандары ізделуде. Балаларды тәрбиелеу үшін ата-аналар ақшалай қаражат алатын асырап алушы және патронаттық отбасылар институты құрылуда. Алайда, балаларды патронаттық отбасынан балалар үйіне қайтару жағдайы жиі кездеседі.Тәрбиелеп отырған отбасы

балалардың жан жарақаты қаупін төмендетеді. Отбасына баланы орналастырудың ең икемді нысаны бола отырып, бұл ата-ананың махаббатын және ананың кәсіби жұмысын білдіреді.Анасы балалар үйінің тәрбиешісі ретінде тіркеліп, баланы асырауға және «ата-ана - тәрбиеші» ретінде өз еңбегіне

ақша алады. Балалар үйінің тәрбиешілері «ата-аналар-тәрбиешілерге» көмектеседі, олармен бірге жетім баланың өміріне, денсаулығына, тәрбиесіне жауаптылықты бөледі.Жетім балаларды тәрбиелеуді ұйымдастырудың жаңа формаларын іздестіру қазыналық мекемелерден бас тартып, оларды отбасылық тәрбиелеу шарттарына жақындатуға бағытталған. Жетім балаларды демалыста, демалыс күндері отбасыларға алып

келгенде балаларға арналған ересектердің «қамқорлығы» ұйымдастырылады.