267
ойының, танымдық проыестердің дамуына бағыталған.
Баланы оқытуда оқытудың көрнекі тәсілдері қолданылады:
әрекеттер, тәсілдерін көрсету, үлгіні көрсету. Бұл тәсілдер
негізінен еліктеуде және оның баланың білім мен машықтарды
игеруіне жасалған.
Әрекеттерді,
жұмыс
тәсілдерін
көрсету,оның
орындалутәртібін көрсету дене шынықтыру, музыка, сурет салу ,
еңбек сабақтарында қолданылады. Бұл тәсіл баланың алдында
келер қызметтің мақсатын ашады, олардың назарын, есін, ойын
бағыттайды. Көрініс анық және дәл болуы қажет. Педагог әр
амалын сөзбен анықтап айтып отырады : ''Жерде шұңқыр
қазамын, бірақ өте терең болмасын, көшетті ақырын аламын,
өйткені оның тамырлары жіңішке, бүлдіріп алу оңай». Сөз
амалды толықтырып, оның бағытын сипаттау керек. Кейде жеке
әрекеттерді көрсету үшін педагог тәрбиешілердің біреуін,
алдын-ала дайындап, тартуы мүмкін. Үлгіні көрсету оқытуда:
бейнелеу қызметінде, еңбек, әсіресе қол және көркем, пәндерде
пайдаланады. Педагог балаларды үлгіні анализ жасауға тартып,
орындалу этаптарын анықтайды.
Өкінішке орай, практикада сирек емес, тәрбиешінің
балалардың жасай алатындарын түсіндіреді немесе көрсетеді.
Соның нәтижесінде, бала «инструкцияны белгілі бір жағдайға
байлап қояды». Осыған жұмыс басқа жағдайда түсіндіруді талап
етеді. Нәтижесінде «жаттап алған шарасыздық» болады.
(А.Г.Асмолов). Педагог балаларды өзіндік жұмыс істеуіне,
шығармашылық қабілеттерін ашу үшін балаларға таныс
жұмысты қайталамай, олар үшін жаңа әрекеттерді көрсетуі
қажет. Мысалы, педагог балаларға үлгі бойынша қорап жасауды
үйретті. Келесі жолы, балалардың өзіне осы үлгі бойынша
ойыншық (тақырыбы – таңдауына қарай: себет, коляска, арба,
қол арба) жасауға оқу мәселесі беріледі. Жұмыстың негізі бір
болғандықтан, қайта көрсетудің қажеті жоқ. Балалардықорапты
басқа затқа түрлендіру тәсілдерін табуға итермелеу – қажет.
|
