38
Мәдени шок (
ауысу әсері,
мәдени шаршағандық)
ағылш.
Culture Shock, нем.
Kulturschock
– жаңа мәдениеттің адамға стрес-
тік әсер етуі. Бір мәдениет өкіл-
дері басқа мәдениетпен жанасқан
кезде алатын әсері (бөгде мәде-
ниет аясына түсу, ұзақ уақыттан
кейін
өз мәдениетінің аясына
оралу) немесе қоғамның түрлі
дәстүріне және ұстанымдарына
бейімделу мәжбүрлі қажеттілік-
тен болатын күйзеліс. Бөгде мә-
дениетке енген босқындардың
барлығы
дерлік мәдени шоктың
қай деңгейін болсын басынан өт-
кереді. Сонымен қатар қоғамда
радикалды өзгерістер орын алса
мәдени шок пайда болуы мүмкін.
Мұның соңы психикалық ақауға
немесе күйзеліске апарады. Ғы-
лыми қолданысқа «мәдени шок»
терминін 1960 жылы американ
зерттеушісі К. Оберг енгізді. К.
Оберг
жаңа мәдениетке ену жа-
ғымсыз сезімге толы екендігін
атап өтеді.
Достарыңызбен бөлісу: