92
Алдыңғы қатарлы фирмалардың тәжірибесі көрсетіп отырғандай,
өзін-өзі бағалауды жүргізу үшін процесті ұйымдастырудың үш
нұсқасының біреуі қолданылады:
1) фирманың қызметкерлері мен жұмысшыларын тексеру;
2) фирманың арнайы
қызметкерлермен құралған, арнайы топтың
күшін бағалау;
3) құжаттарды талдау жолымен бағалау көрсетілген.
Үш нұсқа бойынша бағалау нәтижелерін салыстыру қорытындыда
маңызды ерекшеліктерін көрсетеді. Ең жоғары балды фирманың
қызметкерлері мен жұмысшыларын өздерін тексеруде алды. Ең төменгі
бал құжаттың тәуелсіз сараптамалары
негізінде өзін-өзі бағалау
көрсетеді.
1993-1995ж.ж. өзін-өзі бағалауды статистикалық мәліметтер
көрсетіп отыр, ол 57%, оның ішіндегі мақсаттық топтармен орындалған,
16% тексеру әдісімен және 5% - басқа тәсілдермен.
Фирманың клиенттері мақсаттық топтарға жоғары бағаланған
нәтижелерін береді. Ол келесі ерекшелігімен түсіндіріледі;
- клиент үшін толық есептеу мен жалпы
бағалау қысқа мерзімде
аяқталуы мүмкін;
- клиентте пайда болған сұрақтар - бүтіндей топтардың мүшесімен
- кенесшілер жағынан түсіндірді;
- фирманың қызметкерлері талдау бойынша тікелей жұмысқа
қатысады. Мақсаттық топтардың жұмыстарының процесі өзін-өзі
бағалау үшін 22 суретте көрсетілген.
Фирма өзін-өзі бағалауды жүргізгеннен
кейін сапа бойынша
сыйлықты алуға байқауға қатысу үшін мәлімдемені дайындайды. Осы
суреттен көріп отырғандай процестің бірінші жартысы фирманың
ішінде жүреді. Осы сатыда мамандардың 30 топтары және қолдау
топтары, арнайы
анықтама жәрдем ақысы бар, көлемі 4-5 жазбаша
парақ. Тексеру және бағалау циклі жүзеге асады, фирманы басқарудың
барлық деңгейі үшін сапаны жақсарту бағдарламасын құру және барлық
жасырын мәселелерді ранжірлеу жүргізіледі.
Содан кейін бағалау процестерінің сыртқы бөлімін орындауға
көшеді. Сыртқы процес нақты регламентімен және қатаң талаптарымен
ерекшелінеді. Сондықтан сыртқы тексеруге өту үшін,
ішкі өзін-өзі
бағалауды объективті және терең өткізуі қажет.
Үздіксіз процестің негізгі топтары 23 суретте көрсетілген.
Сондықтан өзін-өзі бағалау процесінің толық циклі сыртқы бағалау
және өзін-өзі бағалау және фирманың қызметін жетілдіруде
жоспарларды жасау, содан кейін барлық
қолданылатын тәсілдер мен
құралдарды жасау.