Сабақ №: 1 сағ. саны.: 1 Тақырып: Есептеу i ш техника кабинет i ндег



жүктеу/скачать 0.84 Mb.
бет2/6
Дата04.03.2016
өлшемі0.84 Mb.
#41450
түріСабақ
1   2   3   4   5   6
§ 1.1, бет. 5-8,

Адам ақпаратпен не істейді? Адам ақпаратты қалай қабылдайды.

Пән Информатика сынып 7_ Күні . .

Тақырып: Компьютер - әмбебап ақпараттық машина. Информатика дегеніміз не? Компьютер ақпартты өңдеу құралы.

Мақсат: 1)Оқушылардың компьютер жайлы білімін қалыптастыру; 2) Оқушылардың информатика ғылымы жайлы білімін қалыптастыру.

Міндеттер:

Білімділік – Оқушыларды компьютер есептеуіш құрылғысымен таныстыру.

Дамытушылық – Оқушылардың ақпараттық білімін дамыту. Компьютермен жұмыс жасау қабілеттерімен дағдыларын дамыту.

Тәрбиелік – Оқушылардың пәнге деген дұрыс қатынасын тәрбиелеу. Еңбекке деген сезімдерін тәрбиелеу.

Сабақ түрі: лекция сабақ

Сабақ типі: аралас

Әдіс-тәсілдер: түсіндірмелі – иллюстративті, көрнекілік, сұрақ -жауап

Құрал-жабдықтар компьютер

Пайдаланылған әдебиеттер: 1) Н.Т. Ермеков, Н.Ф.Стифутина Информатика 7 сынып, оқулық;

2)Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, Әдістемелік нұсқау, 7 сынып.

3) Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, Дидактикалық материалдар, 7 сынып.
Сабақ барысы

  1. Ұйымдастыру кезеңі (2 мин):

а) оқушылар тізімі;

ә) кабинет жағдайы;

б) сабақ барысымен таныстыру.

  1. Үй тапсырмасын тексеру.(3-5мин)

Тест алу

  1. Жаңа тақырыпқа кіріспе (3-5 мин)

  2. Жаңа тақырыпты түсіндіру(3-5 мин)

Ақпарат өзімен-өзі болмайды.Ол іздестірудің ,жинаудың, сақтаудың, жеткізу мен өң-деудің және пайдаланудың барысында, басқаша айтқанда, ақпараттық процестерде айқындалады.

Ақпараттық процестерді зерттейтін ғылым информатика деп аталады.

Ақпараттық процестерді жүзеге асыратын негізгі құрал-компьютер. Ақпаратты автоматты түрде өңдеуге арналған аппараттық және бағдарламалық құралдар кешенін компьютер деп атайды.

Ақпаратты автоматты түрде өңдеу-адамның қатысуынсыз өңдеу, бұл кезде компью-тер алдын ала берілген бағдарлама бойынша ақпаратты өңдеуді алғашқы мәліметтерді енгізуден бастап нәтиже алғанға дейін жүргізеді

Кірістік мәліметтердің түрі мынадай болуы мүмкін ;


Мәтіндік ақпарат :

Оқулықтағы мәтін, дәптердегі шығарма,ауа райын болжау,радио арқылы хабар т.б.


Сандық ақпарат;

көбейту кестесі, арифметикалық мысал, хокей ойынындағы есеп т.б.

Графикалық ақпарат :

Суреттер,схемалар, сызбалар, фотосуреттер т.б

Музыкалық (дыбыстық) ақпарат :

дыбыстар, музыка, сөз.


Бейне ақпарат

түрлі түсті графика, дыбыс, фильмдер, екі және үш өлшемді жылжымалы объектілер.


Компьютердің аппараттық құралдары:

  • кодтауға және мәліметтер мен бағдарламаларды компьютердің жадына екілік көрсеті-луде ұсынуда арналған енгізу құрылғыларынан;

  • ішкі және сыртқы болып бөлінетін, деректерді, бағдарламаларды, аралық есеп-теулердің нәтижелерін сақтауға арналған компьютер жадынан;

  • мәліметтерді өңдеудің және өңдеу процесін басқарудың негізгі құрылғысы- процессордан;

  • өңдеу нәтижелерін кері кодтауда және оларды адамға қолайлы түрде шығарып беруге арналған шығару құрылғыларынан;

  • бұл барлық құрылғылар арасында ақпарат жеткізу қызметін атқаратын ақпарат-тық кеңарнадан тұрады.

Мәліметтерді бағдарламалармен өңдейді. Бағдарлама-нұсқаулар тізбегі, оларды орындау барысында компьютер белгілі әрекеттер жасайды немесе мәліметтерді өңдеу мәселесін шешеді.

Бағдарламалық құралдар- әр түрлі мақсатттарға арналған бағдарламалар жиынты-ғы. Компьютердің бағдарламалық құралдарын бағдарламалық жасақтама деп те атайды.

Олар:

  • жүйелік деп аталатын, компьютердің барлық құрылғылары мен мәліметтерді өң-деуді

  • қолданбалы деп аталатын, мәліметтерді өңдеуге арналған;

  • бағдарламалау жүйелері деп аталатын, басқа бағдарламаларды өңдеу қызметін атқаратын бағдарламалардан тұрады.

Мәтіндік, графикалық, дыбыстық , сандық, ибейнелік мәліметтерді өңдеуге ар-налған, редакторлар мен бағдарламалар бар.

Сергіту жаттығулары (2 мин)

5) Жаңа тақырыпты бекіту (10-15 мин)

Сұрақтар мен тапсырмалар:

  1. Компьютер дегеніміз не?

  2. Информатика ғылымы нені зерттейді?

  3. Мәліметтер дегеніміз не?

  4. Компьютерде мәліметтердің қандай түрлері өңделеді?

6)Сабақты қорытындылау

Оқушыларға компьютер құрылғысы туралы жалпы мағлұмат беру.

7) Үйге тапсырма § 1.3, бет. 18-20

Компьютер деген не.

Пән Информатика сынып 7_ Күні . .

сабақ №: 6 сағ.саны.: 1

Тақырып: Есептеуіш техникасының даму тарихы. ЭЕМ-нің қолдану салалары.

Мақсат: 1)Оқушылардың есептеуіш техникасының даму тарихы туралы білімін қалыптастыру; 2) Оқушылардың ЭЕМ-нің қолдану салалары және ЭЕМ-нің рөлі жайлы білімін қалыптастыру.

Міндеттер:

Білімділік – Оқушыларды есептеуіш техникасының даму тарихымен таныстру.

Дамытушылық – Оқушылардың ақпараттық білімін және ЭЕМ-нің даму тарихы мен оны қолдану салалры бойынша білімін дамыту. Компьютермен жұмыс жасау қабілеттерімен дағдыларын дамыту.

Тәрбиелік – Оқушылардың пәнге деген дұрыс қатынасын тәрбиелеу. Еңбекке деген сезімдерін тәрбиелеу.

Сабақ түрі: лекция сабақ

Сабақ типі: аралас

Әдіс-тәсілдер: түсіндірмелі – иллюстративті, көрнекілік, сұрақ -жауап

Құрал-жабдықтар компьютер -.

Пайдаланылған әдебиеттер: 1) Н.Т. Ермеков, Н.Ф.Стифутина Информатика 7 сынып, оқулық;

2)Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, Әдістемелік нұсқау, 7 сынып.

3) Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, Дидактикалық материалдар, 7 сынып.
Сабақ барысы


  1. Ұйымдастыру кезеңі (2 мин):

а) оқушылар тізімі;

ә) кабинет жағдайы;

б) сабақ барысымен таныстыру.

  1. Үй тапсырмасын тексеру.(3-5мин)

  1. Компьютер дегеніміз не?

  2. Информатика ғылымы нені зерттейді?

  3. Мәліметтер дегеніміз не?

  4. Компьютерде мәліметтердің қандай түрлері өңделеді?

  1. Жаңа тақырыптқа кіріспе (3-5 мин)

  2. Жаңа тақырыпты түсіндіру(3-5 мин)

Есептеуіш, оған пайдаланылатын аспаптар мен құрылғылардың тарихы өте көне за -манда жатыр. Есептеу құрылғылары пайда болмай тұрып, адамдар әр түрлі есептеуді жүргізу мүмкіндіктерін іздеді. Бұл үшін олар қол саусақтарын,тастарды, ағаш таяқшаларды пайдаланды. Олар тастарды үйіп немесе қатарлап тізіп есептеулер жүр-гізді. Заттардың саны жерге сызған сызықшалармен, ағаш таяқшаларда жасалған кер-тіктермен немесе жіптерге түйілген түйіншектермен есептелді.

Есептеу көлемінің күн санап артуы есептеулерді қалайда бір құралдың көмегімен жүргізуді талап етті.

Ең ерте заманғы және бәрімізге белгілі есептеу құралы есепшот болып табылады. Есепшоттың пайда болған уақытын осы кезге дейін ешкім айта алмайды. Деректерге қарағанда, есепшотттың жасы 2000-5000 жылдар шамасында, ал пайда болған жері ертедегі Египет, тіпті ежелгі Греция болуы да мүмкін. Бұл санау құралын гректер мен Батыс Еуропалықтар «абақ» деп, Қытайлықтар «суанпан», жапондықтар «серо-бян» деп атаған. Бұл құралмен есептеулер оның шұңғыл тақтада орналасқан тастарын жылжыту арқылы жүргізілген. Тастар піл сүйегінен, түрлі түсті әйнектерден, қола ме-талдан жасалды. Есепшоттар бұл түрінде қайта өркендеу дәуіріне дейін пайдаланы-лып келді. Оның өзгертілген түрі осы күнге дейін қолданылып келеді.

Есепшот Ресейде XVI—ΧVII ғасырларда пайда болған. XVII ғасырдың басында шотландиялық математик Джон Непер логарифм түсінігін енгіздіжәне өзінің логарифм кестесін жариялады. Екі ғасыр бойы әр елдің оқымыстылары логарифм функциясының негізінде жасалған есептеу құралын жетілдірумен шұғылданды. Тек 1761 жылы ғана ағылшын Д. Робертсон жүгіртпесі бар навигациялық есептеулер жүргізуге арналған логарифм сызғышын жасады. Мұндай құрал жасау идеясын 1660 жылдары Исаак Нью-тон ұсынған болатын .

Соңғы кезге дейін логарифм сызғыштары инженерлердің бірден-бір есептеуіш құралы болып келді, бірақ электронды калькуляторлар соңғы кезде оларды қолданудан ығыстырды. 1642 жылы француз математигі Блез Паскаль он тоғыз жасында дүние жү-зінде бірінші рет қосу машинасы деген атпен белгілі, жетектер мен дөңгелектерден тұ-ратын механикалық есептеу машинасын құрастырды.

Паскальдың машинасында көп мәнді сандарды қосу мүмкін болды.1694 жылы атақты неміс математигім Лейбниц Паскальдің идеясын дамытып, өзінің механикалық есептеу машинасын арифмометрді құрастырды. Дөңгелектің орнына мұнда цифрлар жазылған цилиндр қолданылды. Бұл құрал күрделі қосу мен алу есептеулерін жүргізумен қатар, сандарды бөлу, көбейту, тіпті квадрат түбірін табу амалдарын да орындайтын болды. Кейін арифмометр бірнеше рет жетілдірілді. Бұл бағытта орыс өнертапқыштары П.Л. Чебышев пен В.Т. Однер көп еңбек етті. Арифмометр қазір әр оқушының қолында жүретін калькулятордың негізін салды. Арифмометр мен қарапайым калькулятор есеп-теу жұмыстарын механикаландыру құралдарының қызметін атқарады, бұларда есептеуде адамның өзі әрекеттер тізбегін анықтап басқарады.

Есептеуіш техникаларының қарқындап дамуы XIX ғасырдан басталды. Есептеуіш техниканың дамуындағы келесі қадам алдын ала жасалған бағдарлама бойынша адамның қатысуынсыз есептеулер орындайтын құрылғылар жасау болды. Мұндай ал-ғашқы есептеуіш автоматтың авторы ағылшын оқымыстысы Чарлз Бэббидж еді, сон-дықтан көптеген адамдар оны қазіргі компьютердің атасы деп атайды.

1833 жылы ол бағдарлама арқылы «Аналитикалық машина» жобасын жасады.Бұл ма-шинада қазіргі компьютерлерде бар барлық негізгі құраушылар; бастапқы сандар мен аралық нәтижелерді сақтауға арналған жад, жадтан алынған сандармен амалдар орын-дайтын арифметикалық құрылғы, берілген бағдарлама бойынша есептеу барысын қа-дағалап отыратын басқару құрылғысы, деректерді енгізу мен оларды басып шығару құрылғылары болды. Бэббидждің идеясы өз уақытынан озық еді. Оның машинасы өте күрделі құрылғы болғандықтан , ол кездегі техникалық мүмкіндік мұны жүзеге асыра алмады. Басқару бағдарламасы перфокарта деп аталған қатырма қағаздардағы тесіктердің көмегімен когдталды. Дүние жүзі бойынша алғашқы 1846 жылы Бэббидж машинасына бағдарлама жазған Ада Лавлейс бірінші бағдарламалаушы деп саналады.

Сергіту жаттығулары (2 мин)
5) Жаңа тақырыпты бекіту (10-15 мин)

Тапсырмалар мен сұрақтар:

    1. ЭЕМ-нің даму тарихы неше кезеңге бөлінеді?

    2. Әр кезеңдегі ЭЕМ-нің негізгі элементтерін атап шық?

    3. Аналитикалық машина жобасы қай жылы салынды?


6)Сабақты қорытындылау

Оқушыларды ЭЕМ-нің даму тарихы туралы жалпы мағлұмат беру
7. Үйге тапсырма § 2.1, бет. 31-36, жат

Есептеуіш құрылғылар мен машиналар. ЭЕМ-нің даму буындары.

Пән Информатика сынып 7_ Күні . .

сабақ №: 7 сағ.саны.: 1

Тақырып: Қоғам өмiрiндегi ЭЕМ-нiң рөлi: мектепте, үйде, медицинада, бизнесте, мәдениетте, ғылымда. Компьютер өңделетiн, ақпарат түрлерi.

Мақсат: Оқушылардың ЭЕМ-нің қоғам өміріндегі рөлі жайлы білімдерін қалыптастыру.

Міндеттер:

Білімділік – Оқушыларды ЭЕМ-нің қоғамдағы рөлдерімен таныстыру.

Дамытушылық –Компьютермен жұмыс жасау қабілеттерімен дағдыларын дамыту.

Тәрбиелік – Оқушылардың пәнге деген дұрыс қатынасын тәрбиелеу. Еңбекке деген сезімдерін тәрбиелеу.

Сабақ түрі: лекция сабақ

Сабақ типі: аралас

Әдіс-тәсілдер: түсіндірмелі – иллюстративті, көрнекілік, сұрақ -жауап

Құрал-жабдықтар компьютер -

Пайдаланылған әдебиеттер: 1) Н.Т. Ермеков, Н.Ф.Стифутина Информатика 7 сынып, оқулық;

2)Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, Әдістемелік нұсқау, 7 сынып.

3) Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, Дидактикалық материалдар, 7 сынып.
Сабақ барысы


  1. Ұйымдастыру кезеңі (2 мин):

а) оқушылар тізімі;

ә) кабинет жағдайы;

б) сабақ барысымен таныстыру.

  1. Үй тапсырмасын тексеру.(3-5мин)

    1. ЭЕМ-нің даму тарихы неше кезеңге бөлінеді?

    2. Әр кезеңдегі ЭЕМ-нің негізгі элементтерін атап шық?

    3. Аналитикалық машина жобасы қай жылы салынды?

  2. Жаңа тақырыптқа кіріспе (3-5 мин)

  3. Жаңа тақырыпты түсіндіру(3-5 мин)

Барлық ақпараттарды төмендегідей бөлуге болады: қоғамдық саясаттық-әлеуметтік-экономикалык, ғылыми-техникалық, химия-биологиялық, физиологиялық т. б. Мұнымен қатар ақпарат өзінің сипаты бойынша:

  1. статикалық (тұрақты) немесе динамикалық

  2. алғашқы (кірістік), туынды (аралық.)

  3. басқарушы және мәлімет беруші;

  4. объективті және субъективті болуы мүмкін.

Ақпарат қасиеттеріне мыналарды жатқызуға болады: толықтық,сенімділік(анықтық),бағалылык;маңыздылық(актуалдык), айкындылық, қысқалық, нанымдылық.

Тірі табиғатта ақпарат беру мен өндеу мысалдары:

Жануарлар өздерінің жерлерін корғап, иісті белгілер калдырып кетеді.

Басқа жануарлар иіс сезу мүшесі арқылы бөгде иісті сезіп бөтен жерден кетеді.

Жарғанат караңғыда ұшканда ультрадыбысты толқынды жібереді, олар әр түрлі заттардан шағылып оралып қабылданады, оған қайта кеңістікке бағытталуға мүмкіндік береді.

Кейбір ағаштар бір-біріне құрттар шабуыл жасағаны туралы мәлімет бере алады. Мұндай хабардан кейін олар қорғану үшін, жапырақтарына улы заттар шығарады.

Ақпарат беру мен өндеу ұрпақтан ұрпаққа генетикада жануарлар мен өсімдіктердің қажетті қасиеттері бекіту мен селекция сұрыптау үшін қолданылып келеді.

Ақпаратты өндеу мен берудің көптеген тәсілдері бар.

Адам сол немесе басқа тілді ишарат, ым мен дыбысты колдана отырып, ақпарат беріп, оны кез келген сезім мүшесі арқылы қабылдай алады.

Баска сөзбен айтқанда адам ақпаратты сигнал немесе таңба түрінде береді, өндейді және кабылдайды. Сигнал жарық, дыбысты (радиотолқындар), электромагниттік, биохимиялық т. б. бола алады. Сигналды бірнеше типтерге бөлуге болады:

  1. Физикалық табиғаты бойынша электромагниттік, жарық, жылылық, дыбыс, механикалық, биохимиялық;

  1. Қабылдау тәсілі бойынша көру, есту, дәмді сезу, аурулық, физиологиялық.

Белгі деп кез келген тілдің алфавитін, ым-ишарат тілдерінің белгілерін, кез келген кодтар немесе шифрларды, ноталық белгішелерін т.б. санауға болады. Акпаратты өңдеу процесі ақпаратты тасушы мен ақпаратты беру мен ақпаратты өндеу құралдарыньң болуын ескереді.

Ақпаратты тасушы оны сақтайды, оған бұл акпаратқа сәйкес таңбаны немесе сигналды жазуға болады. Ақпаратты беру құралы — бұл адам, тілдері, телекоммуникация құралдары, тірі табиғаттағы биохимиялық процестер т.б.

Адам ақпаратты кем дегенде үш деңгейде өңдей алады, атап айтқанда: физиологиялық деңгейде (сезім мүшелері), ақылмен ойлау деңгейде, аңдаусыздық деңгейде. Бұдан басқа адам өз ұрпақтарына гендер арқылы тұқым қуалау ақпараттарын береді.

Ақпарат туралы былай айтуға болады: ақпарат - бұл бізді қоршаған әлемді таңбалар мен сигналдардың көмегімен бейнелеу деп пайымдауға болады.

Кім ақпарат хабарласа сол акпарат көзі болып табылады. Мысалы, мұғалім, оқушы, сарқырама шуылы, т.б. Кімде-кім ақпаратты к,абылдап алса, онда ол акпарат қабылдаушы болып табылады. Мысалы, адам, жануар, өсімдік, т.б. Ал ақпарат тасуьпл: сынып тактасы, журнал, ауа бөлшектері, радиотолқындар, қағаз, ағаш, металл, тас, кассета, дискет, сурет, слайд, перфокарта, ген т. б. бола алады. Ақпарат көзі мен қабылдаушы арасындагы байланыс арнасы телекоммуникациялық арна да, ауа да дыбыс толқындарын тасушы бола алады.
Сергіту жаттығулары (2 мин)
5) Жаңа тақырыпты бекіту (10-15 мин)

Тапсырмалар мен сұрақтар:

    1. ЭЕМ-нің қоғамдағы рөлі?

    2. Компьютерде өңделетін ақпарат түрлері?


6)Сабақты қорытындылау

Оқушыларды ЭЕМ-нің қоғамдағы қолдану рөлі туралы жалпы мағлұмат беру
7. Үйге тапсырма § 2.1, бет. 31-36, жат

Есептеуіш құрылғылар мен машиналар.
Пән Информатика сынып 7_ Күні . .

сабақ №: 8 сағ.саны.: 1

Тақырып: Аппараттық құрылғы.

Мақсат: 1)Оқушылардың аппараттық құрылғы туралы білімін қалыптастыру; 2) Оқушыларды ЭЕМ-нің аппараттық құрылғыларымен таныстыру.

Міндеттер:

Білімділік – Оқушыларды компьютердің аппараттық құрылғыларымен таныстыру.

Дамытушылық – Оқушылардың ақпараттық білімін білімін дамыту. Компьютердің басқада құрылғыларымен жұмыс жасай білу қабілеттерін, дағдыларын дамыту.

Тәрбиелік – Оқушылардың пәнге деген дұрыс қатынасын тәрбиелеу. Еңбекке деген сезімдерін тәрбиелеу.

Сабақ түрі: лекция сабақ

Сабақ типі: аралас сабақ

Әдіс-тәсілдер: түсіндірмелі – иллюстративті, көрнекілік

Құрал-жабдықтар компьютер - 7

Пайдаланылған әдебиеттер: 1) Н.Т. Ермеков, Н.Ф.Стифутина Информатика 7 сынып, оқулық;

2)Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, Әдістемелік нұсқау, 7 сынып.

3) Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, Дидактикалық материалдар, 7 сынып.
Сабақ барысы


  1. Ұйымдастыру кезеңі (2 мин):

а) оқушылар тізімі;

ә) кабинет жағдайы;

б) сабақ барысымен таныстыру.

  1. Үй тапсырмасын тексеру.(3-5мин)

    1. ЭЕМ-нің қолдану салалары?

    2. Компьютерде өңделетін ақпарат түрлері?

  1. Жаңа тақырыпқа кіріспе (3-5 мин)

  2. Жаңа тақырыпты түсіндіру(3-5 мин)

Компьютердің аппараттық құралдары:

  • кодтауға және мәліметтер мен бағдарламаларды компьютердің жадына екілік көрсеті-луде ұсынуда арналған енгізу құрылғыларынан ;

  • ішкі және сыртқы болып бөлінетін, деректерді, бағдарламаларды, аралық есеп-теулердің нәтижелерін сақтауға арналған компьютер жадынан;

  • мәліметтерді өңдеудің және өңдеу процесін басқарудың негізгі құрылғысы- процессордан;

  • өңдеу нәтижелерін кері кодтауда және оларды адамға қолайлы түрде шығарып беруге арналған шығару құрылғыларынан;

  • бұл барлық құрылғылар арасында ақпарат жеткізу қызметін атқаратын ақпарат-тық кеңарнадан тұрады.

Мәліметтерді бағдарламалармен өңдейді. Бағдарлама-нұсқаулар тізбегі, оларды орындау барысында компьютер белгілі әрекеттер жасайды немесе мәліметтерді өңдеу мәселесін шешеді.

Бағдарламалық құралдар- әр түрлі мақсатттарға арналған бағдарламалар жиынты-ғы. Компьютердің бағдарламалық құралдарын бағдарламалық жасақтама деп те атайды.

Олар:

  • жүйелік деп аталатын,компьютердің барлық құрылғылары мен мәліметтерді өңдеуді

  • қолданбалы деп аталатын, мәліметтерді өңдеуге арналған;

  • бағдарламалау жүйелері деп аталатын, басқа бағдарламаларды өңдеу қызметін атқаратын бағдарламалардан тұрады.

Мәтіндік, графикалық, дыбыстық , сандық, ибейнелік мәліметтерді өңдеуге ар-налған, редакторлар мен бағдарламалар бар.

Жады негізгі болып табылады, себебі процессор тек осы жадпен тікелей жұмыс істей-ді. Оны көп жағдайларда оперативті (жедел) жад деп атайды, өйткені ол компьютерді әрқашан ақпаратпен қамтамасыз ете отырып, үздіксіз жұмыс істейді.

Компьютерді өшіргенде оперативті жадтағы ақпарат өшеді.

Компьютердің сыртқы жады ақпаратты көп мерзімге сақтауға арналған, ол иілгіш және қатқыл дискілерде, магнитті таспаларда,оптикалық және магнитті–оптикалық орналастырылады.

Мәліметтер мен бағдарламалар ішкі жадтың ұяшықтарына байт немесе байттар тобы түрінде орналасады. Олармен ұяшықтардың адрестері бойынша қатынасады.

Ақпарат тасуышқа атауы бар белгілі бір үлестер (порциялар) түрінде жазылады. Мұндай құрылым файлдық,, ал үлестер файл деп аталады. Дәл айтқанда, файл – бір типтегі байттардың тізбегі.

Файл (file) сөзі ағылшын тілінен аударғанда «қапшық» дегенді білдіреді. Нені файл деуге болады? Файл дегеніміз – бағдарламалар, мәліметтер немесе олардың бөліктері.

Файл атауы өзара екі нүктемен бөлінген бөліктен тұрады,оның бірінші бөлігі-өз аты, ал екінші бөлігі – кеңейтілуі.

Файлды ақпарат өлшемі- бит сияқты ақпаратты сақтау бірлігі ретінде қарастыруға болды. Біртұтас объекті ретінде файлдармен жазу, өшіру (жою), көшіру, даярлау, жыл-жыту, қайта атау оперцияларын жүргізуге болады.

Сыртқы тасуыштағының барлығы файл түрінде сақталады, олар; операциялық жүйе-лер, мәліметтер жинағы. Мысалы, тек бір ғана Windows, 98-дің 1000-нан астам құрау-шы файлдары бар.

Сергіту жаттығулары (2 мин)

5) Жаңа тақырыпты бекіту (10-15 мин)

Тапсырмалар мен сұрақтар:

  1. Аппараттық құралдар неден тұрады?

  2. Бағдарламалық құралдар ұғымына не енеді?

  3. Процессор дегеніміз не?

  4. Программа дегеніміз не?

  5. Компьютер жады дегеніміз не?

6)Сабақты қорытындылау

Оқушыларға компьютердің аппараттық құрылғысы туралы жалпы мағлұмат беру.

7) Үйге тапсырма § 1.3, бет. 19-20, жат

ЭЕМ-нің аппараттық құрылғылары.


Пән Информатика сынып 7_ Күні . .

сабақ №: 10 сағ.саны.: 1

Тақырып: Құрылғының мәні.

Мақсат: 1)Оқушылардың пернетақта құрылғысы туралы білімін қалыптастыру;

2) Оқушыларды пернетақта құрылғысымен таныстыру.

Міндеттер:

Білімділік – Оқушыларды компьютердің пернетақта құрылғысымен таныстыру.

Дамытушылық – Оқушылардың ақпараттық білімін білімін дамыту. Компьютердің басқада құрылғыларымен жұмыс жасай білу қабілеттерін, дағдыларын дамыту.

Тәрбиелік – Оқушылардың пәнге деген дұрыс қатынасын тәрбиелеу. Еңбекке деген сезімдерін тәрбиелеу.

Сабақ түрі: лекция сабақ

Сабақ типі: аралас сабақ

Әдіс-тәсілдер: түсіндірмелі – иллюстративті, көрнекілік, сұрақ -жауап

Құрал-жабдықтар компьютер

Пайдаланылған әдебиеттер: 1) Н.Т. Ермеков, Н.Ф.Стифутина Информатика 7 сынып, оқулық;

2)Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, Әдістемелік нұсқау, 7 сынып.

3) Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, Дидактикалық материалдар, 7 сынып.
Сабақ барысы

  1. Ұйымдастыру кезеңі (2 мин):

а) оқушылар тізімі;

ә) кабинет жағдайы;

б) сабақ барысымен таныстыру.

  1. Үй тапсырмасын тексеру.(3-5мин)

  1. Аппараттық құралдар неден тұрады?

  2. Бағдарламалық құралдар ұғымына не енеді?

  3. Процессор дегеніміз не?

  4. Программа дегеніміз не?

  5. Компьютер жады дегеніміз не?

  1. Жаңа тақырыпқа кіріспе (3-5 мин)

  2. Жаңа тақырыпты түсіндіру(3-5 мин)

Пернетақта – компьютерге ақпарат енгізуге арналған құрылғы. Ол әріптің және цифр пернелерінің көмегімен компьютерге кез келген ақпаратты беруге мүмкіндік жасайды. Қазіргі компьютерлердің пернетақтасында 101 немесе 105 перне болады.

Пернелер бірнеше блокқа бөлінеді:

  • символдық пернелер, олар пернетақтаның ортасына орналасқан. Ол пернетақтаның негізгі бөлігі болып табылады. Бұл пернелердің көмегімен кез келген алфавитті-цифрлық ақпаратты енгізуге болады. Пернетақтаның бұл бөлігі латын, орыс, қазақ әріптері, цифрлар, тыныс белгілері және басқада символдары бар пернелерден тұрады.

  • Функционал пернелер, бұлар символдық пернелердің үстіндегі жолда орналасқан. Олар латынның әрпімен белгіленген. Функционал пернелер компьютердің күрделі операцияларын тез орындау үшін қолданылады. Әр түрлі жағдайларда олар әр түрлі міндеттер атқарады.

  • Нұсқаушы немесе меңзерді экранда басқару пернелері. Меңзер дегеніміз экранда жыпылықтап тұратын символ. Ол символдық пернені басқанда, символ пайда болатын орынды көрсетеді. Бұл пернелер символдық пернелердің төменгі оң жағында орналасқан, олардың үстінде бағдаршалар салынған. Олар меңзерді экранда жылжытуға арналған.

  • Цифрлық пернелер немесе қосымша пернетақта, олар 10 пернеден тұрады. Пернетақтада оң жақта орналасқан. Бұлардың көмегімен цифрлық ақпараттарды компьютерге енгізуге, сондай-ақ меңзердің экранда қоғалуын басқаруға болады.

пернесі пернетақтаның оң жақ қосымша бөлігінің жұмыс режимін ауыстырып қосады. Егер пернесін бір рет басса, онда перенелерде көрсетілген цифрлар енгізіледі. Ал оны тағы бір рет басса, онда бұл пернелер меңзерді экранда жылжыту бағытын басқарады.

немесе енгізу пернесі. Бұл – ең басты перне, оны басу әдетте белгілі бір әрекеттің операцияның аяқталғанын, компьютер енді бұл әрекеттерді өңдеуі керек екенін көрсетеді.

Команда символдық перенелердің көмегімен енгізілгенде, ол алдымен пернетақтаның жадында сақталады да, компьютерге сендер пернесін басқаннан кейін жетеді.

Бос орын пернесі. бұл пернелердің ішіндегі ең ұзын перне, ол символдарды бір-бірінен ажыратып жазу үшін қолданылады.

пернесі. Бұл перне алдыңғы символды өшіру үшін қолданылады.

пернесі. Бұл кіші әріптерді баспа әріптерге және керісінше өзгертуге пайдаланылады. Бас әріптерді енгізу үшін пернесін басып тұрып, одан соң символдық перенелерді басады да қажетті әріптерді тереді.

пернесі. Егер бұл пернені бір рет басса, бас әріптер енгізіледі, тағы бір рет басса кіші әріптер енгізіледі.

пернесі. Бұл перне меңзердің оң жағында тұрған символды өшіреді.

Пернетақтаны бірнеше тілмен жұмыс істейтін күйге келтіруге болады. Ұлттық алфавит символдарының пернетақтаның пернелерінде орналасуын пернетақтада таратылу деп атайды. Бұл тілдің алфавитінен ауысу үшін пернелердің комбинациясы пайдаланылады.

Сергіту жаттығулары (2 мин)
5) Жаңа тақырыпты бекіту (10-15 мин)

Тапсырмалар мен сұрақтар:

  1. Пернетақтаның қандай блоктары бар?

  2. Функционал пернелер дегеніміз не?

  3. Символдық ақпарат енгізу үшін қандай пернелер қолданылады?

  4. пернесі не үшін арналған?

  5. пернесінің қызметі қандай?

  6. пернесі қандай қызмет атқарады?

  7. пернесі қандай қызмет атқарады?


6)Сабақты қорытындылау

Оқушыларға пернетақта құрылысы және жұмыс жасау прциптері туралы жалпы мағлұмат беру.
7) Үйге тапсырма§ 2.2, бет. 42-44, жат

Пернетақта (клавиатура).

Пән Информатика сынып 7_ Күні . .

сабақ №: 11 сағ.саны.: 1

Тақырып: Пернетақтамен танысу.

Мақсат: 1)Оқушылардың пернетақта құрылғысы туралы білімін қалыптастыру; 2) Оқушыларды пернетақта құрылғысымен таныстыру; 3) Пернетақтамен тез теру жылдамдығына үйрену.

Міндеттер:

Білімділік – Оқушыларды пернетақтамен жұмыс жасауды үйрету.

Дамытушылық – Оқушылардың ақпараттық білімін білімін дамыту. Компьютердің басқада құрылғыларымен жұмыс жасай білу қабілеттерін, дағдыларын дамыту.

Тәрбиелік – Оқушылардың пәнге деген дұрыс қатынасын тәрбиелеу. Еңбекке деген сезімдерін тәрбиелеу.

Сабақ түрі: лекция сабақ

Сабақ типі: аралас сабақ

Әдіс-тәсілдер: түсіндірмелі – иллюстративті, көрнекілік

Құрал-жабдықтар компьютер

Пайдаланылған әдебиеттер: 1) Н.Т. Ермеков, Н.Ф.Стифутина Информатика 7 сынып, оқулық;

2)Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, Әдістемелік нұсқау, 7 сынып.

3) Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, Дидактикалық материалдар, 7 сынып.
Сабақ барысы


  1. Ұйымдастыру кезеңі (2 мин):

а)оқушылар тізімі;

ә)кабинет жағдайы;

б)сабақ барысымен таныстыру.

  1. Үй тапсырмасын тексеру.(3-5мин)

  1. Пернетақтаның қандай блоктары бар?

  2. Функционал пернелер дегеніміз не?

  3. Символдық ақпарат енгізу үшін қандай пернелер қолданылады?

  4. пернесі не үшін арналған?

  5. пернесінің қызметі қандай?

  6. пернесі қандай қызмет атқарады?

  7. пернесі қандай қызмет атқарады?

  1. Жаңа тақырыпқа кіріспе (3-5 мин)

  2. Жаңа тақырыпты түсіндіру(3-5 мин)

Пернелер қызметтері:

пернесі пернетақтаның оң жақ қосымша бөлігінің жұмыс режимін ауыстырып қосады. Егер пернесін бір рет басса, онда перенелерде көрсетілген цифрлар енгізіледі. Ал оны тағы бір рет басса, онда бұл пернелер меңзерді экранда жылжыту бағытын басқарады.

немесе енгізу пернесі. Бұл – ең басты перне, оны басу әдетте белгілі бір әрекеттің операцияның аяқталғанын, компьютер енді бұл әрекеттерді өңдеуі керек екенін көрсетеді.

Команда символдық перенелердің көмегімен енгізілгенде, ол алдымен пернетақтаның жадында сақталады да, компьютерге сендер пернесін басқаннан кейін жетеді.

Бос орын пернесі. бұл пернелердің ішіндегі ең ұзын перне, ол символдарды бір-бірінен ажыратып жазу үшін қолданылады.

пернесі. Бұл перне алдыңғы символды өшіру үшін қолданылады.

пернесі. Бұл кіші әріптерді баспа әріптерге және керісінше өзгертуге пайдаланылады. Бас әріптерді енгізу үшін пернесін басып тұрып, одан соң символдық перенелерді басады да қажетті әріптерді тереді.

пернесі. Егер бұл пернені бір рет басса, бас әріптер енгізіледі, тағы бір рет басса кіші әріптер енгізіледі.

пернесі. Бұл перне меңзердің оң жағында тұрған символды өшіреді.

Пернетақтаны бірнеше тілмен жұмыс істейтін күйге келтіруге болады. Ұлттық алфавит символдарының пернетақтаның пернелерінде орналасуын пернетақтада таратылу деп атайды. Бұл тілдің алфавитінен ауысу үшін пернелердің комбинациясы пайдаланылады.

Пернелер бірнеше блокқа бөлінеді:

  • символдық пернелер, олар пернетақтаның ортасына орналасқан. Ол пернетақтаның негізгі бөлігі болып табылады. Бұл пернелердің көмегімен кез келген алфавитті-цифрлық ақпаратты енгізуге болады. Пернетақтаның бұл бөлігі латын, орыс, қазақ әріптері, цифрлар, тыныс белгілері және басқада символдары бар пернелерден тұрады.

  • Функционал пернелер, бұлар символдық пернелердің үстіндегі жолда орналасқан. Олар латынның әрпімен белгіленген. Функционал пернелер компьютердің күрделі операцияларын тез орындау үшін қолданылады. Әр түрлі жағдайларда олар әр түрлі міндеттер атқарады.

  • Нұсқаушы немесе меңзерді экранда басқару пернелері. Меңзер дегеніміз экранда жыпылықтап тұратын символ. Ол символдық пернені басқанда, символ пайда болатын орынды көрсетеді. Бұл пернелер символдық пернелердің төменгі оң жағында орналасқан, олардың үстінде бағдаршалар салынған. Олар меңзерді экранда жылжытуға арналған.

  • Цифрлық пернелер немесе қосымша пернетақта, олар 10 пернеден тұрады. Пернетақтада оң жақта орналасқан. Бұлардың көмегімен цифрлық ақпараттарды компьютерге енгізуге, сондай-ақ меңзердің экранда қоғалуын басқаруға болады.

Сергіту жаттығулары (2 мин)

5) Жаңа тақырыпты бекіту (10-15 мин)

Тапсырмалар мен сұрақтар:

  1. пернесі не үшін арналған?

  2. пернесінің қызметі қандай?

  3. пернесі қандай қызмет атқарады?

  4. пернесі қандай қызмет атқарады?

  5. Өзіңнің аты-жөні, мекен-жайыңды компьютерде теріп шық.

6)Сабақты қорытындылау

Оқушыларға пернетақтамен жұмыс жасау принциптері туралы жалпы мағлұмат беру.

7) Үйге тапсырма § 2.2, бет. 42-44, жат

Пернетақта (клавиатура).

Информатика сынып 7_ Күні . .

сабақ №: 12 сағ.саны.: 2

Тақырып: Программа мен программалық қамтамасыз ету түсінігі.

Мақсат: Оқушылардың программа және программалық қамтамсыздандыру туралы білімін қалыптастыру.

Міндеттер:

Білімділік – Оқушыларды программа түсінігімен және программалық қамсыздандыру түсініктерімен таныстыру.

Дамытушылық –Оқушылардың компьютермен жұмыс жасау қабілетін дамыту.

Тәрбиелік – Оқушылардың пәнге деген дұрыс қатынасын тәрбиелеу. Еңбекке деген сезімдерін тәрбиелеу.

Сабақ түрі: лекция сабақ

Сабақ типі: аралас

Әдіс-тәсілдер: түсіндірмелі – иллюстративті, көрнекілік, сұрақ -жауап

Құрал-жабдықтар компьютер

Пайдаланылған әдебиеттер: 1) Н.Т. Ермеков, Н.Ф.Стифутина Информатика 7 сынып, оқулық;

2)Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, Әдістемелік нұсқау, 7 сынып.

3) Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, Дидактикалық материалдар, 7 сынып.
Сабақ барысы

  1. Ұйымдастыру кезеңі (2 мин):

а)оқушылар тізімі;

ә)кабинет жағдайы;

б)сабақ барысымен таныстыру.

  1. Үй тапсырмасын тексеру.(3-5 мин)

  1. Компьютердің аппараттық жасақтамалары дегеніміз не?

  2. Енгізу құралдарына не жатады?

  3. Шығару құралдарына не жатады?

  4. Жүйелік блоктың құрылысы?

3)Жаңа тақырыпқа кіріспе (3-5 мин)

4)Жаңа тақырыпты түсіндіру(3-5 мин)

Программа - магниттік тасымалдаушыда (дискіде) файл түрінде сақталып, әрбір адамның командасы бойынша компьютер жадына жүктеліп, орындауға арналған машина тіліндегі нұсқаулар жиыны. Көптеген мәселелер өзара байланыстағы бір-бірімен бірігіп отырып жүмыс істейтін программалар кешендерінің көмегімен шешіледі.

Алдын ала келісім (соглашение) нақты программа арқылы орындалатын әрекеттер (функциялар) жиынының және әр функцияның орындалу вариантын анықтайды. Үнсіз келісім (по умолчанию) егер жүмыс істеп отырған адам айқын түрде нұсқамаса, көрсетілген немесе басқа әрекеттің, яғни функцияның нақты атқарылу параметрлерін (басқа да варианттары болғанда) алдын ала тағайындайды.

Интерфейс - программалық жабдық пен жұмыс істейтін адам арасындағы сүқбат жүргізу шарттары мен келісімдер жиыны.

Программалық жабдықтама – информациялық технологиялардың елеулі бір бөлігі. Программасыз кез келген аппаратура жәй элементтер жиыны болады да, ол ешнәрсе істей алмайды.

ЭЕМ программалары екі топқа бөлінеді, олар:

1) жүйелі программалық жабдықтама;

2) колданбалы (кәделі) программалық жабдықтама.

Жүйелі программалар ЭЕМ-нің аппараттық жабдықтар жұмысын басқарып, жұмыс істеп отырған адамды қолданбалы программалармен байланыстырады.

Жүйелі программалық жасақтаманы бірнеше топқа жіктеуге

болады:

1)операциялық жүйелер;

2)утилиттер;

3)сервистік программалар.

Операциялың жүйелер - компьютерді басқаруға арналған және қолданбалы программалармен байланысы бар нақты программа. Дербес компьютерлер үшін кең тараған операциялык жүйелерге MS (PC) - DOS,WINDOWS 98 (WINDOWS 2000), WINDOWS NT, OS/2, UNIX, MacOS жатады.

Белгілі бір қосымша қызмет атқаруға керекті программалар тобы утилиттер болып табылады. Оларға мысал ретінде антивирустік (вирустерге қарсы) программаларды, мәліметтерді архивтеу (қысу) программаларын, компьютердің жүмыс істеу қабілетін (диагностика) тексеретін программаларды (тест программалары) айтуға болады.

Сервистік программалар - әрбір адамның операциялық жүйемен жүмыс істеуін жеңілдететін программалар тобы. Қолданбалы программалар арқылы біздер өз есептерімізді шығарамыз. Мұндай программалар "қолданбалы" (приложение) деп те аталады. Қолданбалы программалар сан алуан, оларға қарапайым программадан бастап күрделі есептерді шығара алатын қуатты мамандандырылған жүйелерді (мәтіндік процессор, графикалық редактор, баспаханалық жүйелер т.б.), ғылыми мәселелерге арналған және жалпы көпшілікке қызмет ету кешендерін де жатқызуға болады.

Қолданбалы (кәделі) программалық жабдықтама - белгілі бір мамандық саласында нақты есептер шығара алатын программалар жиыны. Олар белгілі бір мақсатта пайдаланылатын және әмбебап болып екіге бөлінеді.

Сергіту жаттығулары (2 мин)

5) Жаңа тақырыпты бекіту (10-15 мин)

Тапсырмалар мен сұрақтар:

  1. Программа дегеніміз не?

  2. Программалық жабдықтама деген не?

  3. Компьютердің программалық жабдықтамалары қандай түрлерге бөлінеді?

  4. Қолданбалы программалар деген не?

6)Сабақты қорытындылау

Оқушыларға программа және программалық қамтамасыздандыру туралы жалпы мағлұмат беру.

7) Үйге тапсырма § 1.1, бет. 21-24

Программалық жабдықтамалар.

Пән Информатика сынып 7_ Күні . .

сабақ №: 13 сағ.саны.: 2

Тақырып: Операциялық жүйелер. Стандартты программалар.

Мақсат: Оқушылардың операциялық жүйелер және стандарты программалар туралы білімін қалыптастыру.

Міндеттер:

Білімділік – Оқушыларды операциялық жүйе және стандартты программалармен таныстыру.

Дамытушылық –Оқушылардың компьютермен жұмыс жасау қабілетін дамыту.

Тәрбиелік – Оқушылардың пәнге деген дұрыс қатынасын тәрбиелеу. Еңбекке деген сезімдерін тәрбиелеу.

Сабақ түрі: лекция сабақ

Сабақ типі: аралас

Әдіс-тәсілдер: түсіндірмелі – иллюстративті, көрнекілік, сұрақ -жауап

Құрал-жабдықтар компьютер

Пайдаланылған әдебиеттер: 1) Н.Т. Ермеков, Н.Ф.Стифутина Информатика 7 сынып, оқулық;

2)Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, Әдістемелік нұсқау, 7 сынып.

3) Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, Дидактикалық материалдар, 7 сынып.
Сабақ барысы


  1. Ұйымдастыру кезеңі (2 мин):

а)оқушылар тізімі;

ә)кабинет жағдайы;

б)сабақ барысымен таныстыру.

  1. Үй тапсырмасын тексеру.(3-5мин)

  1. Компьютердің программалық жасақтамалары дегеніміз не?

  2. Жүйелік программалар?

  3. Қолданбалы программалар?

  4. Драйверлер деген не?

  5. Интерфейс деген не

  1. Жаңа тақырыпқа кіріспе (3-5 мин)

  2. Жаңа тақырыпты түсіндіру(3-5 мин)

Операциялың жүйелер - компьютерді басқаруға арналған және қолданбалы программалармен байланысы бар нақты программа. Дербес компьютерлер үшін кең тараған операциялык жүйелерге MS (PC) - DOS,WINDOWS 98 (WINDOWS 2000), WINDOWS NT, OS/2, UNIX, MacOS жатады.

Дербес компьютерлерлерге арналған операциялык жүйелердің барлығы да тек бір адамдық болып табылады. Расында да екі адамның бір мезетте бір компьютерде жүмыс істеуін елестету қиын ғой.

WINDOWS 98,WINDOWS NT, OS/2, UNIX, MacOS көп мақсатты жүйелер болып саналады. Көп мақсаттылық – бір компьютерде бір уакытта қатарласа бірнеше есепті шығару мүмкіндігі немесе бірнеше әрекеттің қатар атқарылып жатуы. Мысалы, Сіз мәтін көшіріліп жатқан шақта ойнап та отыруыңызға болады, өйткені бүл жүмыстарды әртүрлі қүрылғылар атқарады немесе ол қүрылғылардың жүмыс жыддамдығы адамның жылдамдығынан өте жоғары болып келеді. Көптеген IBM - үйлесімді компьютерлер дискілік MS DOS операциялық жүйесі мея көп терезелі WINDOWS графикалық операциялық жүйесін пайдаланады.

Операциялық жүйелер көптеген функцияларды орындайды: информацияны дискіге жазу-оқуды жүзеге асырады, мәліметтер сақтауды үйымдастырады, компьютер құрылғыларының өзара байланыста жұмыс істеуін, барлық қолданбалы программалар жүмысының орындалуын қамтамасыз етеді. Бүл жүйе ЭЕМ іске қосылғаннан кейін иілгіш не қатты дискіден алғашқы жүктелетін кешенді программа болып табылады. Белгілі бір қосымша қызмет атқаруға керекті программалар тобы утилиттер болып табылады. Оларға мысал ретінде антивирустік (вирустерге қарсы) программаларды, мәліметтерді архивтеу (қысу) программаларын, компьютердің жүмыс істеу қабілетін (диагностика) тексеретін программаларды (тест программалары) айтуға болады.

Белгілі бір мақсатта пайдаланылатын программалық жабдықтама әр адамның нақты есептерін шығаруға арналғаң, сондықтан оны пайдалану аймағы да шектеулі. Мүндай программаларды жүмыс иесі өзі жасайды немесе оның талабы бойынша маман программалаушылар жасап береді.

Дербес компьютерлердің кең тарауына басты себеп болған олардың алдын ала дайындалған әмбебап программалық жабдықтамалардың кең таралуы еді, бұл программалар тек бір есепті шығарып қана қоймай, белгілі бір мамандық саласында есеп жүмыстарын түгел автоматтандыруды немесе информацияның белгілі бір түрлерін өңцеуді түгел қамти алатын болды.

Мәтіндік информацияларды даярлау мен өңдеуге арналған прогаммалар мәтін редакторы деп аталады. Өмірде кез келгш ЭЕМ-де жүмыс істейтін адамдар әртүрлі есеп-қисаптар мен құжаттар дайындау, мақала және басқа жазбалар жазу сияқты мәтін дайындаумен айналысады. ДЭЕМ-дерді осы мақсаттарға пайдаланса, баспа машинкасына қарағанда жүмыс өнімділігі күрт өсетіні талас тудырмаса керек. Мәтін редакторлары экранда мәтіндерді түзетуге, қателерін уақытында табуға, абзацтардың сол жақ, оң жақ шеттерін туралауға, мәтіндерді дискілерде үзақ уақыт сақтап, қажет болғанда бірден тауып алуға, бірнеше алфавитті (латын, орыс, қазақ) қатар пайдалануға, қүжаттарды кағазға бірнеше дана етіп басып шығаруға мүмкіндік береді.

Дербес ЭЕМ-дер кітап, журнал, газет, т.б. шығаруда кең пайдаланылады. Компьютердің машинкаға қарағанда көптеген артықшылығы бар: қате оңай түзетіледі, материалдарды дайыңдау шапшандайды, оларды безендіру жолдары жеңілдейді. Өте жоғары сапалы басылым шығара алатын лазерлік принтерлермен жабдықталған шағын баспахана жүйелерінің одан да күшті мүмкіндіктері бар (осы оқулық та компьютерлік баспа жүйесінде дайындалды).

Кең тараған мәтін редакторларынаМісrоsoft Word, PageMaker, WordPerfect т.б. жатады. Графиктік редакторлар графиктік информацияны дайындау мен өңдеуге арналған программа болып табылады. Олар өмірде жиі кездесетін есептеу нәтижежрін график түрінде шығаруда өте ыңғайлы. Оның үстіж графикалық редакторлар бейнелерді әртүрлі етіп - схемалар, сызбалар, суреттер және т.б. түрлерде бере алады. Графикалық редакторлар мәліметтердің есептелу нәтижесін график бейнесінде көрсетуде де және өз қалауымызша түрлі сызықтар түрғызуда да қолданылады.

Электрондық кестелер жүйесінде миллионнан аса торлар (ұялар) болады, олар пернзлермен информацияны енгізу арқылы немесе формулалар өрнегін есептеу нәтижесі бойынша компьютерде жазу арқылы толтырылады. Мүнда кестелік мәліметтерді түзету, оларды дискілерде жазып сақтау, түрлендіру, қағазға басып алу сияқты көптеген әрекеттер өте жылдам орындалады. Кең тараған электрондық кесте жүйелеріне Lotus 1-2-3, SuperCalc, QuatroPro, Excel сияқты программалар жатады.

Ойын программалары дербес ЭЕМ-дердегі қызғылықты, кез келген жан әуестенетін топқа жатады. Дербес компьютерлердің кеңінен тарауына да себепші болған ойын программалары еді. Компьютерлік ойындар - демалудың жаңа технологиясы. ЭЕМ-де ойнағанда онымен шектен аса әуестенудің зиян екенін есте сақтаған жөн.

Оқыту программалары оқу-үйрену сабақтарын үйымдастырады, олардың мектепте, не үйде тарихтан, информатикадан, тілден, биологиядан, математикадан, физикадан т.б. пәндерден сабаққа дайындалу кезінде өте ыңғайлы екені талас тудырмайды. Компьютерлер сабақ оқуда электрондық оқулық жөне тренажерлер түрінде, лабораториялық аспап, әрі информациялық-анықтамалық жүйе есебінде кеңінен пайдаланылады. Институттарға қабылдау емтихандарын өткізу кезінде компыютерлер "қазы" рөлін де әділ атқара алатын құрал екені белгілі.

Сергіту жаттығулары (2 мин)

5) Жаңа тақырыпты бекіту (10-15 мин)

Тапсырмалар мен сұрақтар:

  1. ОЖ және оны қолдану тәртібі?

  2. Стандартты программаларды ата?

6)Сабақты қорытындылау

Оқушыларға операциялық жүйе және стандартты программалар туралы мәлімет беру.

7) Үйге тапсырма § 1.1, бет. 21-24

Программалық жабдықтамалар. Операциялық жүйелер.

Пән Информатика сынып 7_ Күні

сабақ №: 14 сағ.саны.: 1

Тақырып: Windows операциялық жүйесінің жұмыс үстелі. Терезе, оның элементтері мен құрылымы

Мақсат: Оқушыларды Windows операциялық жүйесінің жұмыс үстелімен таныстыру және оны қолдануды үйрету.

Міндеттер:

Білімділік – Оқушылардың Windows операциялық жүйесі туралы білімдерін қалыптастыру.

Дамытушылық –Оқушылардың компьютермен жұмыс жасау қабілеттерімен дағдыларын дамыту.

Тәрбиелік – Оқушылардың пәнге деген дұрыс қатынасын тәрбиелеу. Еңбекке деген сезімдерін тәрбиелеу.

Сабақ түрі: лекция сабақ

Сабақ типі: аралас сабақ

Әдіс-тәсілдер: түсіндірмелі – иллюстративті, көрнекілік, сұрақ -жауап

Құрал-жабдықтар компьютер

Пайдаланылған әдебиеттер: 1) Н.Т. Ермеков, Н.Ф.Стифутина Информатика 7 сынып, оқулық;

2)Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, Әдістемелік нұсқау, 7 сынып.

3) Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, Дидактикалық материалдар, 7 сынып.
Сабақ барысы


  1. Ұйымдастыру кезеңі (2 мин):

а)оқушылар тізімі;

ә)кабинет жағдайы;

б)сабақ барысымен таныстыру.

  1. Үй тапсырмасын тексеру.(3-5мин)

  1. ОЖ деген не?

  2. Стандартты программалар түрлері?

3)Жаңа тақырыпқа кіріспе (3-5 мин)

4)Жаңа тақырыпты түсіндіру(3-5 мин)

Windows операциялық жүйесінің пайдаланушы интерфейсінің негізгі элементтері келесі объектілер болып саналады: Жұмыс үстелі, терезе, таңбашалар, жарлықтар, батырмалар, меню, қапшықтар, қосымша бағдарламалар мен құжаттар. Сондай-ақ интерфейс объектілеріне компьютердің кез келген аппараттық пен бағдарламалық ресурстары жатады. Компьютер де тұтасымен объектіге саналады.

Жұмыс үстелі

Windows операциялық жүйесінде дисплейдің барлық экраны ақпаратты өңдеуге қажетті жағдай жасалған, «жұмыс үстелінің беті» іспеттес, жұмыс істеуге арналған кейбір құжаттар мен әр түрлі құралдар «орналастырылатын» маманның жұмыс орнының моделі ретінде қарастырылады.

Пайдаланушы интерфейсінің барлық басқа элементтері солай немесе басқаша Жұмыс үстеліне байланады. Оған терезе, құжаттардың таңбашалары, бағдарламалар мен құрылғылар, сонымен қатар қандайда бір таңдашалардың тобы бар әр түрлі тақталар орналасады.

Жұмыс үстелінің төменгі бөлігінде Бас меню – «Пуск – Іске қосу» батырмасынан, жылдам іске қосу тақтасынан, тапсырмалар тақтасынан, көрсету тақтасынан тұратын жол орналасқан.

Жұмыс үстелінде келесі объектілер орналасқан (1-сурет):



1-сурет

    1. Менің құжаттарым – пайдаланушының құжаттары бар

    2. Internet Explorer – Интернет беттерін қарап шығуға арналған бағдарлама бар

    3. Менің компьютерім – дискілер мен мәліметтерді сақтайтын қосымша құрылғылардың тізімін бейнелейді

    4. Желілік қоршам – желіге қосылған компьютерлердің тізімін бейнелейді

    5. Қоржын – аласталған объектілердің тізімі бар

Жаңа қүрылғыларды ЭЕМ-ге қосуда, жаңа программаларды компьютерге орналастырғанда, қаріптерді алып тастау не енгізу кездерінде, "Жүмыс столын" көркейту істерін атқарғанда, сандарды, даталар мен уақытты бейнелеу түрлерін өзгерту барысында "Басқару тактасы" деп аталатын жүйелік бумада орналасқан қүралдар пайдаланылады. Бүл буманы іске қосу "Менің компьютерім" атты жүйелік топтағы Басқару тақтасы белгісін таңдап, тышқанды екі рет шерту арқылы немесе басты менюдің Баптау => Басқару тақтасы командаларын таңдау жолымен атқарылады.

Басқару тақтасы терезесінде орналасқан программалық элементтерді пайдалана отырып "Жүмыс столын" (Desktop themes) көркейтуге, тышқан қолтетігін, пернелік тақтаны баптауға (өзіңізге ыңғайлы күйге келтіруге) және т. б. жүмыстарды атқаруға болады

Сергіту жаттығулары (2 мин)
5) Жаңа тақырыпты бекіту (10-15 мин)

Тапсырмалар мен сұрақтар:

  1. Жұмыс үстелі деген не?

  2. Тапсырмалар тақтасының қызметі қандай?

  3. «Бастау» батырмасының қызметі?

  4. Компьютерді қосу/өшіру орындау.


6)Сабақты қорытындылау және бағалау.

Оқушыларға Windows ОЖ-нің жұмыс үстелі туралы мағлұмат беру.
7) Үйге тапсырма § 3.1, бет. 53-68

Жұмыс істеудің бастамасы. Windows объектілері. Windows-тың басқару элементтері. Тышқанмен жұмыс істеу. Тапсырмалар тақтасы.

Пән Информатика сынып 7_ Күні . .

сабақ №: 15 сағ.саны.: 1

Тақырып: Файлдар, бумалар, жарлықтар. Бумалар мен жарлықтарды құру және олардың атын өзгерту. Бумалар иерархиясы.

Мақсат: Оқушылардың файлдар, бумалар және жарлықтар ұғымдары туралы білімін қалыптастыру және оларды пайдалана білуді үйрету .

Міндеттер:

Білімділік – Оқушыларды файлдар, бумалар, жарлықтар ұғымымен таныстыру.

Дамытушылық –Оқушылардың компьютермен жұмыс жасау қабілеттерімен дағдыларын дамыту.

Тәрбиелік – Оқушылардың пәнге деген дұрыс қатынасын тәрбиелеу. Еңбекке деген сезімдерін тәрбиелеу.

Сабақ түрі: лекция сабақ

Сабақ типі: аралас сабақ

Әдіс-тәсілдер: түсіндірмелі – иллюстративті, көрнекілік, сұрақ -жауап

Құрал-жабдықтар компьютер

Пайдаланылған әдебиеттер: 1) Н.Т. Ермеков, Н.Ф.Стифутина Информатика 7 сынып, оқулық;

2)Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, Әдістемелік нұсқау, 7 сынып.

3) Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, Дидактикалық материалдар, 7 сынып.
Сабақ барысы


  1. Ұйымдастыру кезеңі (2 мин):

а)оқушылар тізімі;

ә)кабинет жағдайы;

б)сабақ барысымен таныстыру.

  1. Үй тапсырмасын тексеру.(3-5мин)

  1. Терезе және түрлері?

  2. Терезе элементтері?

  3. Терезені қолдану тәртібі?

3)Жаңа тақырыпқа кіріспе (3-5 мин)

4)Жаңа тақырыпты түсіндіру(3-5 мин)

Дискілердегі (қатқыл дискілердегі, дискеттердегі, магниттік оптикалық дискілердегі, компьютерлік жинақы дискілердегі және т.б.) ақпарат файлдарда сақталады. Файл – бұл дискідегі немесе басқа ақпарат тасуыштағы атау берілген аймақ. Файлдарда бағдарламалардың мәтіні, бағдарламаны орындауға дайын құжаттар және кез келген басқа мәліметтер сақталады.

Windows-та тапсырмалардың көпшілігін орындауда файлдармен және қапшықтармен жұмыс істеуді қамтиды. Компьютерде файлдарды сақтау жүйесі ретінде Windows, картотеканың мазмұны сақталынатын қағаз қапшыққа ұқсас, қапшықтың құрылымын пайдаланады.

Файл. Бағдарлама сияқты сондай атау берілген мәліметтер жинағы, бағдарлама пайдаланатын мәліметтер жинағы немесе пайдаланушы дайындаған құжат. Файл мәліметтердің бір жинағын екіншісінен ажыратуға компьютерге мүмкіндік беретін сақтаудың негізгі бірлігі болып саналады. Файлға жинақталған мәліметтерді пайдаланушы шығарып оқиды, өзгертеді, жояды, сақтайды немесе принтер, электрондық пошта бағдарламалары сияқты шығару құрылғыларына жөнелте алады.

Қапшық. Пайдаланушының графикалық интерфейстеріндегі бағдарламалар мен файлдарға арналған, кеңсе қапшығының түріндей таңбаша көмегімен экранда бейнеленетін, контейнер. Қапшықтар дискідегі бағдарламалар мен құжаттарды ретке келтіру үшін пайдаланылады және файлды да, сондай ақ басқа қапшықтарды да қамти алады.

Қапшықтарда типтері әр түрлі файлдар – құжаттар, музыкалық клиптер, кескіндер, бейнелер, бағдарламалар және б. болады. Жаңа қапшықтар дайындауға және оларға басқа орындардан – басқа қапшықтардан, басқа компьютерлерден немесе Интернеттен файлдарды көшірмелеуге немесе орын ауыстыруға болады. Қапшықтардың ішінде қапшықтар дайындауға болады.

Мысалы, егерде файлдарды дайындау мен сақтау үшін «Менің құжаттарым» қапшығы пайдаланылса, онда осы файлдарды орналастыру үшін осы қапшықтың ішінде жаңа қапшық дайындауға болады. Егерде жаңа қапшықты басқа орынға ауыстыру қажет болса, онда оны еш қиындықсыз ішіндегілермен бірге мауспен жаңа орынға тасымалдауға болады.

Жарлық. Компьютерде немесе желіде қатынауға болатын бағдарлама, файл, қапшық, диск, веб-бет, принтер немесе басқа компьютер сияқты кез келген элементке сілтеме. Жарлықты жұмыс үстелі, Іске қосу менюі сияқты әр түрлі аймақтарға немесе нақты қапшықтарға орналастыруға болады.

Операциялық жүйе немесе басқа бағдарламалар файлға қатынай алу үшін файлдардардың белгілері бар болуы тиіс. Бұл белгіні әдетте файлдың атауы деп атайды.

Windows XP операциялық жұйесінде файлдарды белгілеу екі бөліктен тұрады: атау мен кеңеюден. Жиірек атауы мен кеңеюді бірге файлдың атауы деп атайды. Бұл ешқандай шатастыруды тудырмайды. Файлдың атауында 1-ден 254-ке дейін символдар бола алады.

Файлдардың атауларында келесі символдарды пайдалануға болады:

  1. Атау мен кеңею бас және жолдық латын әріптерінен, цифр мн символдардан тұра алады - _ $ # & @ ! % ( ) { } ' ' ~ - тіптен файлдың атауы бірден артық нүктелерден тұра алады.

  2. Бос аралықтар

  3. Символдар +,; = []

  4. 127-ден аса кодтары бар белгілері, жекелей алғанда, орысша әріптері.

Сонымен, файлдардың ұзын атауларында басқарушылар деп аталатындардан (31-ге дейінгі коды (тамғасы)бар) және \ / : * ? " < > ! символдардан басқа барлық символдарды пайдалануға болады.

Бұл файлдар мен каталогтарға көрнекті жіне түсінікті атауларды теруге мүмкіндік береді. Мысалы, өнімдердің бағалары туралы Астанаға жіберілетін хаттың файлын былай атауға балады: Өнімдердің бағалары туралы Астанаға хат. Осы атауға файлды дайындаған бағдарламаға сәйкес келетін кеңеюді үстемелеу тілегі болады, мысалы Microsoft Word үшін .DOC — бұл файлмен жұмыс істеуді жеңілдетеді. Сонымен, файлдың атауы: Өнімдердің бағалары туралы Астанаға хат.doc.
Сергіту жаттығулары (2 мин)
5) Жаңа тақырыпты бекіту (10-15 мин)

Тапсырмалар мен сұрақтар:

  1. Файл деген не?

  2. Бумалар дегне не?

  3. Жарлық деген не?

  4. Жарлықты құру тәсілдері?

  5. Бумалар не үшін қажет?


6.Сабақты қорытындылау

Оқушыларға файлдар, бумалар және жарлықтар туралы мағлұмат беру.
7) Үйге тапсырма § 3.4, бет. 89-93

Файлдар мен қапшықтар. Жаңа қапшықтар құру. Таңбашалар.

Пән Информатика сынып 7г_ Күні . .

сабақ №: 17 сағ.саны.: 1

Тақырып: Объектілерді көшіру және оны жылжыту. Себет. Себетке объектілерді көшіру. Өшірілген файлдар мен бумаларды қалпына келтіру

Мақсат: Оқушылардың объектілерді көшіру және жылжыту жайлы білімін қалыптастыру және үйрету .

Міндеттер:

Білімділік – Оқушыларды объектілерді көшіру, өшіру операцияларымен таныстыру. Себет ұғымын ұғындыру және онымен жұмыс жасауды үйрету

Дамытушылық –Оқушылардың компьютермен жұмыс жасау қабілеттерімен дағдыларын дамыту.

Тәрбиелік – Оқушылардың пәнге деген дұрыс қатынасын тәрбиелеу. Еңбекке деген сезімдерін тәрбиелеу.

Сабақ түрі: лекция сабақ

Сабақ типі: аралас сабақ

Әдіс-тәсілдер: түсіндірмелі – иллюстративті, көрнекілік, сұрақ -жауап

Құрал-жабдықтар компьютер

Пайдаланылған әдебиеттер: 1) Н.Т. Ермеков, Н.Ф.Стифутина Информатика 7 сынып, оқулық;

2)Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, Әдістемелік нұсқау, 7 сынып.

3) Н.Т.Ермеков, С.Б.Пилипенко,Информатика, Дидактикалық материалдар, 7 сынып.
Сабақ барысы


  1. Ұйымдастыру кезеңі (2 мин):

а)оқушылар тізімі;

ә)кабинет жағдайы;

б)сабақ барысымен таныстыру.

  1. Үй тапсырмасын тексеру.(3-5мин)

  1. Файлдар деген не, оны құру тәсілдер ?

  2. Бума дегеніміз не және оны құру тәртібі?

  3. Жарлықтар, құру тәртібі?

3)Жаңа тақырыпқа кіріспе (3-5 мин)

4)Жаңа тақырыпты түсіндіру(3-5 мин)

Жарлықты жұмыс үстеліне орын ауыстыру үшін



  1. Менің құжаттарым (Мои документы) қапшығын ашыңдар.

  2. Дискіні немесе қапшықты екі рет шертіңдер.

  3. Керек элементті — файлды, бағдарламаны, қапшықты, принтерді немесе компьютерді шертіңдер.

  4. Файл (Файл) менюіндегі Жарлықты дайындау (Создать ярлык) командасын таңдаңдар.

  5. Жұмыс үстелі көрінетін болуы үшін терезенің мөлшерін өзгертіңдер.

  6. Жаңа жарлықты жұмыс үстеліне тасыңдар.

Менің компьютерімді ашу үшін жұмыс үстеліндегі Менің компьютерім (Мои компьютер) таңбашасын екі рет шертіңдер.

  • Сондай-ақ объектіні жұмыс үстеліне маустың оң жақ батырмасымен сүйреп тасуға болады, ал содан кейін Жарлықтарды дайындау (Создать ярлыки) командасын таңдауға болады.

  • Жарлықтың қасиеттерін өзгерту үшін оны маустың оң жақ батырмасымен шертіңдер де Қасиеттері (Свойства) командасын таңдаңдар.

  • Қандайда бір элементтің жарлығын жойған кезде элементтің өзі жойылмайды. Ол бұрын қай жерде тұрса, компьютерде сол жерде сақталады.

Қапшықта жарлық дайындау үшін

  1. Менің құжаттарым (Мои документы) қапшығын ашыңдар.

Егерде Менің құжаттарым «Мои документы» қапшығында немесе оның ішкі қапшықтарында жарлықты орналастыру ұйғарылған қапшық жоқ болса, онда Іздестіру «Поиск» батырмасын басып оны табыңдар. Іздестіру құралын іске қосу үшін Іске қосу (Пуск) батырмасын басыңдар, Іздестіру (Поиск) командасын таңдаңдар, ал содан кейін Файлдар мен қапшықтар (Файлы и папки) командасын таңдаңдар.

  1. Жарлық орналастырылатын қапшықты екі рет шертіңдер.

  2. Файл меньюіндегі Дайындау (Создать) командасын, ал содан кейін жарлық (ярлык) командасын таңдаңдар.

  3. Жарлықты дайындау шеберінің нұсқауын орындаңдар.

  • «Мені құжаттарым» қапшығын ашу үшін жұмыс үстеліндегі Менің құжаттарым (Мои документы) таңбашасын екі рет шертіңдер.

  • Егерде қапшықтың жарлығын дайындау қажет болса, онда оны маустың оң жақ батырмасымен шертіңдер де жарлықты дайындау (Создать ярлык) командасын таңдаңдар. Нәтижесінде таңдап алынған қапшықтың жарлығы дайындалатын болады. Жарлықты орын ауыстыру үшін оны таңдаңдар да содан кейін жаңа орынға сүйреп тасыңдар.

  • Жарлықтар жиі пайдаланылатын бағдарламаны тез іске қосуға немесе файлдар мен қапшықтарды, олар орналасқан жерге қатынамастан, тез ашуға мүмкіндік береді. Қосымша мағлұматтар алу үшін Сондай-ақ қараңдар (См. также) сілтемесін шертіңдер..

жүктеу/скачать 0.84 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6



©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет