Сабақ процесінде жазба көрнекіліктерді пайдалану
Сабақ процесінде диафильмдерді пайдаланудың маңызы
жүктеу/скачать 371.5 Kb.
|
2.4. Сабақ процесінде диафильмдерді пайдаланудың маңызы.Сабақта диафильмдерді пайдаланудың орасан зор тәрбиелік, танымдық мәні бар. Диафильдер сабақ процессін ерекше жандандырып, оқушылардың ой-өрісін дамытып, әр түрлі сюжетті әңгімелерді нақты көрсетіп, түсіндіруге мүмкіндік береді. Диафильмдерді ІУ-УІ сыныптарда пайдалану тиімді. Оқушылар диафильмдерді көру арқылы жаңа заттардың аттарымен танысады, сөздік қорлары молаяды. Олардың ойын дамытып, тілін ұстартады, ойлана сөйлей білуге жаттықтырады. Диафильмдерді сабақта қалай болса солай қолдана беруге болмайды. Оның да өзінше жолдары әдістері бар. Біріншіден, диафильм әр сыныптың бағдарламалық материалына сай қолданылады. Алдымен, мұғалім диафильмді өзі жақсы білуі шарт. Диафильмнің мазмұны, оның ішінде қиын сөздер болса, оны белгілеп алуы керек. Диафильмнің мазмұнын ашатын сұрақтар даярлап алу керек. Сондай-ақ, мұғалім диафильм мазмұнына өтетін материалын қалай байланыстыру керектігін, кейбір қиын кадрларды қалай түсіндіру керектігін алдын ала жоспарлап дайындайды. Сабақта пайдаланылатын диафильмнің тексі оқушыларға түсінікті, тілі жатық болуы қажет. Бір сабақтың үстінде бірден екі фильмді пайдалануға болмайды. Диафильм көрсетілмес бұрын, мұғалім 5 минуттай түсінік береді. Бір нәрсеге көңіл аудару керектігін айтады. Оқушыларға қай кадрды түсінбейтіндігін белгілеп отыруды ескертеді. Сондай ақ диафильмдегі оқиғаны дұрыс байқап, одан өз қорытындыларын шығара білуге үйрету мақсаты қойылуы шарт. Диафильмнің тексі мәнерлеп, нақышына келтіре оқылады. Егер мұғалім өзі оқып бермесе, диафильмнің тексін магнитофонға жазып, тыңдауына да болады. Оқу тәрбие ісінде диафильм сабақтың басында, ортасында, аяғында пайдаланылады. Негізінде диафильмдерді сабақтың бас жағында пайдалану тиімді. Мұндағы мақсат-сабақтың кейінгі кезеңдерінде оқушылардың назарын аудару. Ал түсіндірілген тақырыпты бекіту үшін диафильмді сабақтың соңғы кезінде пайдаланған жөн. Белгілі тақырыпты түсіндіруге байланысты диафильм көрсетілген соң мұғалім оқушылармен әңгіме өткізеді. Диафильмді қалай түсінгенін тексеру үшін, оқушыларға сұрақтар қойылып, жауап алынады. Бірнеше оқушыға диафильмдер мазмұнын айтқызуға болады. Биология пәні бойынша кейбір тақырыптарды оқытуға байланысты диафильмдерді пайдаланып өткізілген сабақ үлгілері, сонымен бірге орыс тілінде шыққан диафильмдерді қазақшаға аударып, пайдаланудың да үлгілері беріліп отырады. Мектепте оқушылар кейбір заттардың атауын біле тұра, естіп білсе де, оның нақты көрінісін, көлемін, түр-түсін қандай қажетке жарайтынын біле бермейді. Оқу тәрбие ісінде қолданылатын диафильмдерді оқушылардың жас ерекшелігіне қарай пайдалану тиімді. Мысалы ІУ- УІ сынып оқушылары табиғат көріністеріне, жыл мезгілдеріне, өсімдіктер жануарлар, үй хайуандарының тіршілігіне байланысты диафильмдерді ұнататынын, спорт, таңғажайып оқиғалар, саяхатшылардың өмірі жөніндегі қызықты көріністерді, оқиғаларды жақсы көретіні тексерілген. УІІ сыныпта оқушылар оқыған кітаптары, диафильм, кинофильмдегі ұнамды және ұнамсыз кейіпкерлерінің іс-әрекеттерін ғана білуге құмартады. Сондықтан сабақта диафильмдерді арнайы тақырыпқа сай көрсету, байқату керек. Қазіргі таңда шәкірттің жақсы болуы, білімді болуы-ұстаздың айтқан сөзіне ғана емес, көрсеткен үлгісіне де байланысты болып, сабақтасып жатады. Ұстаз - бәрінен бұрын тәрбиеші де. Ол оқыту мен тәрбиелеудің бүгінгі ұстамдылығын айнымастай берік сақтау қажет. Болашақ жастарға сапалы білім беру мен саналы тәрбие беруде лингофон кабинетінде сабақ өтудің маңызы зор. Лингофон кабинеттерінде оқушылар жеке жұмыс жасап, өз білімін жан- жақты жетілдіруге жағдай жасайды. Лингофон кабинетгерінде дыбыстық аппараттар молынан қамтылған. Онда 10-11 оқушыға арнап үстел, үстел үстінде оқушылардың жұмыс жасауына арналған құралдар бар. Мысалы, «Ана туралы жыр» өлеңін оқушыларға өткенде, өлеңді ең алдымен магнитофоннан тыңдатып, айтылуы қиын сөздерді бөлек алып, оқушыларға бірнеше рет қайталатады. Сыйладың сен маған. Даланың әр гүлін, Жинадың сен маған. Сен бердің құстардың, Қанатын самғаған. Балалық құштарым, Өзіңе арнаған. Қайырмасы: Әлдилеп аялап, Өсірген жемісің. Самал жел, сая бақ, Құшағың мен үшін. Есейіп кетсем де, Мен саған сәбимін. Көңіліңді көктемдей, Көзіңнен танимын. 2. Өтеуге борышым, Анашым жан сырым. Іздедім сен үшін, Әлемнің асылын. Әлемнің байлығын, Сыйлар ем, кеш мені. Сыйлар ем ай, күнін, Қолыма түспеді. Қайырмасы: Әлдилеп аялап, Өсірген жемісің. Самал жел, сая бақ, Құшағың мен үшін. Есейіп кетсем де, Мен саған сәбимін. Көңіліңді көктемдей, Көзіңнен танимын. Бұл өлеңдегі айтылуы қиын сөздер қайта - қайталанып тыңдалады. Мұндағы міндет оқушылардың есту және көру сезімін дамыту. Қиын сөздерді естіп айту арқылы оның қалай жазылуын да есте сақтайтын болады. Лингофон кабинетінде тиімді жұмыс істеудің бір түрі магнитофонмен жұмыс. Оқытуды тәрбиемен ұштастырып сапалы білім беруде магнитофонның маңызы зор. Барлық пәндерде де магнитофонды тиімді пайдалансақ, сабақ қызықты, тартымды өтеді. Әсіресе, қазақ тілі сабағында пайдалану ұтымды. Магнитофонды қолдану үшін, алдын ала тексті магнитофон жазбасына жазып қояды. Сосын ол текст оқушыларға тыңдатылады. Одан кейін оқушылар осы текстің мазмұнын өз сөзімен айтып беруге тиіс, немесе осы текстің мазмұны бойынша сұраққа жауап беруге, жоспар құруға дағдыландыруға болады. жүктеу/скачать 371.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|